Өзбекстанда цифрлық кеңістікпен байланысты қылмыстар жыл сайын күрделі мәселеге айналуда. Ішкі істер министрлігі өткізген баспасөз конференциясында айтылғандай, соңғы бес жылда киберқылмыстар саны он есеге жуық өскен.
Нақты сандарға сәйкес, 2021-2025 жылдар аралығында республика бойынша киберқылмыстар 4 мың 865-тен 62 мың 440-қа дейін өскен. Бұл қылмыстар нәтижесінде азаматтарға жалпы сомасы 3 триллион 730 миллиард сум материалдық залал келтірілген. Соның ішінде шамамен 1 триллион 890 миллиард сум биылғы жылдың 11 айының үлесіне тиесілі екені жағдайдың қаншалықты күрделі екенін көрсетеді.
Мамандардың айтуынша, киберқылмыстардың негізгі бөлігі азаматтардың банк шоттарынан ақшаны заңсыз алу, алаяқтық, фишинг және крипто-активтермен байланысты заңбұзушылықтарға тиесілі. Әсіресе, интернет арқылы сенімге ие болып, жеке мәліметтерге қол жеткізуге бағытталған схемалар көбейіп келеді.
Осы қауіп-қатерлермен тиімді күресу мақсатында Ішкі істер министрлігі шетелдік серіктестермен ынтымақтастықты күшейтті. Халықаралық тәжірибе алмасу, жетекші мамандарды тарту және заманауи білімі бар кадрларды даярлау жүйесі кезең-кезеңімен жолға қойылуда. Атап айтқанда, министрлік академиясында "Цифрлық технологиялар саласындағы қылмыстарға қарсы күрес қызметі" бағыты құрылды. Биылдан бастап осы салада қосымша 100 курсант оқуға қабылданды.
Сонымен қатар, "Бір миллион бағдарламашы" жобасын сәтті аяқтаған дарынды жастарды академияның осы бағытына қабылдау механизмі енгізілді. Бұл арқылы цифрлық қауіпсіздік саласында жергілікті мамандар қорын қалыптастыру көзделген.
Ақпараттық технологиялар арқылы жасалатын қылмыстармен күресу үшін арнайы цифрлық зертхана да іске қосылды. Оның қызметі барысында азаматтарға үлкен зиян келтірген 483 фишинг түріндегі зиянды бағдарлама анықталып, олардың қызметі тоқтатылды.
Сондай-ақ крипто-активтердің айналымына қатысты заңбұзушылықтар бойынша 2 мың 424 қылмыс ашылды. Қылмыстық жолмен табылған 76 миллиард сумның криптовалюта түрінде республика аумағынан шығарылуына тосқауыл қойылды.
Киберкеңістікте қоғамдық тәртіпке қатер төндіретін, жеке адамның ар-намысы мен қадір-қасиетін кемсітетін материалдар тарататын 3843 интернет-ресурс бұғатталды. Сондай-ақ алаяқтыққа итермелейтін 1 мың 508 зиянды сілтеменің қызметі шектелді.
Мамандардың пікірінше, киберқауіпсіздік мәселесі енді тек құқық қорғау органдарының ғана емес, әрбір азаматтың саналы көзқарасын талап етеді. Интернетті пайдалануда абай болу, жеке деректерді сақтау және күмәнді сілтемелерден аулақ болу киберқылмысқа қарсы ең тиімді шаралардың бірі болып қалуда.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
