Өзбекстан мен Ауғанстан арасындағы энергетика саласындағы ынтымақтастық жаңа стратегиялық кезеңге өтуде. Жақын арада Өзбекстан тарапынан Ауғанстанға жеткізілетін электр энергиясының көлемі бірнеше есе ұлғаймақ.
Бұл жоспарлар «Сурхандарья – Пули-Хумри» жоғары кернеулі электр желісінің құрылысы аяқталғаннан кейін іске асырылады. Бұл туралы 28 қазан күні Энергетика министрі Жорабек Мирзамахмұдов баспасөз мәслихатында мәлімдеді.
Министр энергетика секторындағы екіжақты қатынастардың тұрақтылығын ерекше атап өтті. «Ауғанстанмен ынтымақтастығымыз өте қарқынды дамып келеді.
Соңғы екі айда мен онда үш рет болдым. Ауғанстанның өзінде де экономиканы дамыту үшін маңызды қадамдар жасалуда, энергия ресурстары мен электр энергиясынсыз бұл мүмкін емес», – деді Мирзамахмұдов.
Ол сондай-ақ іскерлік ортаның оң және тұрақты екенін атап өтті. Ауғанстан тарапы қаржылық тәртіпке ерекше көңіл бөліп жатқаны да ерекше айтылды.
Энергетика министрінің айтуынша, Ауғанстанның қазіргі билігі алдыңғы әкімшіліктен қалған қарыздарды толық төлеген және қазір жеткізіліп жатқан электр энергиясы үшін барлық төлемдер дер кезінде жүзеге асырылуда. Ынтымақтастықты кеңейтудің негізгі элементі – 500 кВ кернеуге ие «Сурхандарья – Пули-Хумри» жаңа электр желісінің құрылысы.
«Президентіміздің тапсырмасымен қазір ынтымақтастықты кеңейту бағытында жұмыс жүргізілуде. Қыркүйек айында келісімшартқа қол қойылды және құрылыс жұмыстары басталды», – деді министр.
Аталған жоба екі тараптан 18 ай ішінде, яғни 2027 жылдың 1 сәуіріне дейін жүзеге асырылады деп жоспарланған және экспорт көлемін айтарлықтай арттыруға мүмкіндік береді. Бұл жоба 17 тамызда қол қойылған, жалпы құны 250 миллион АҚШ долларына тең ауқымды келісімдер пакетінің бір бөлігі болып табылады.
Жобаға 200,6 шақырым негізгі электр желісінен бөлек, «Ходжа-Алвон» және «Аргонда» подстанцияларын кеңейту, сондай-ақ Кабул мен Нангархар аймақтарында жаңа электр желілері мен подстанциялар салу да енген. Екі ел арасындағы экономикалық байланыстар тұрақты өсім көрсетуде.
Биылғы жылдың алғашқы тоғыз айында өзара сауда көлемі 1,5 есе өсіп, 1,15 миллиард АҚШ долларына жетті. Бұл көрсеткіш өткен жылдың осы кезеңінде 762,1 миллион доллар болған.
Ауғанстан Өзбекстан үшін төртінші ірі экспорт нарығы болып бекітіліп, жалпы экспорт көлемінің 3,8 пайызын (алтынды есепке алмағанда) құрады. Дәл осы кезеңде Өзбекстанның Ауғанстанға электр энергиясы экспорты 114,8 миллион АҚШ долларын құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,5 есе көп.
Өзбекстан 2002 жылдан бері Ауғанстанға тұрақты электр энергиясын жеткізіп келеді. 2025 жылға дейінгі жеткізу келісімшарты өткен жылғы желтоқсанда ұзартылған еді.
Ауғанстан тұтынатын электр энергиясының 80 пайызын сырттан алады және Өзбекстан Тәжікстан, Түрікменстан және Иранмен бірге негізгі жеткізушілердің бірі саналады.
