2025 жылдың 1 ноябрінен бастап ел көлемінде бірқатар маңызды жаңалықтар жүзеге асырылады. Құжаттар мен жарлықтарға сәйкес, бұл күн әлеуметтік, экономикалық және әкімшілік салаларда елеулі өзгерістер басталатын күн ретінде тарихта қалады деп күтілуде.
Жұмыссыздық бойынша жәрдемақы төлеу тәртібі жаңа болады
Тамыз айында қабылданған Президент жарлығына сәйкес, 1 ноябрьден бастап жұмыссыздық бойынша жәрдемақы беру ережелері түбегейлі өзгереді. Енді шаруашылық жүргізуші субъектілер азаматтардың жекелеген санаттары үшін жұмыс орындарының міндетті резервін қалыптастыруы керек. Олардың қатарына мүгедектігі бар адамдар, отбасылық зорлық-зомбылық құрбандары, аз қамтылған отбасы мүшелері және жетім немесе ата-анасының қамқорлығынсыз қалған адамдар кіреді.
Бұл резерв жұмысшылардың жалпы санының 3 пайызынан аспауы керек. Бұл тәртіп 100-ден астам қызметкер жұмыс істейтін ұйымдарға қатысты болады.
Енді жұмыссыздық бойынша жәрдемақы тек еңбек шарты тоқтатылған азаматтарға ғана төленеді. Егер адам соңғы 5 жылда кем дегенде 18 ай жұмыс істесе және 6 ай ішінде өтініш берсе, жәрдемақы оның соңғы жалақысы негізінде 3 ай бойы төленеді. Бірінші айда - 75 пайыз, кейінгі екі айда - 50 пайыз мөлшерінде, бірақ ол ең төменгі жалақының 3 еселенген мөлшерінен аспауы тиіс.
Кәсіпкерлер үшін цифрлық мүмкіндіктер мен жеңілдіктер
1 ноябрьден бастап жеке кәсіпкерлер мен өзін-өзі жұмыспен қамтыған тұлғалар үшін арнайы құқықтық режим енгізіледі. Бұл жүйе 2030 жылға дейін жұмыс істейді және барлық процестер - мемлекеттік тіркеуден бастап салық төлеуге дейін - цифрлық платформа арқылы жүзеге асырылады.
Электрондық әмияндар жүйесі енгізіледі. Бұл кәсіпкерлерге кірістерді қабылдауды, салық және басқа да төлемдерді жүзеге асыруды жеңілдетеді. Сонымен қатар, банктік шот ашу міндетті болмайды.
Бұл үдерістерде QR-код және "tap to pay" технологиялары қолданылады. Құжаттарға биометриялық мәліметтер немесе SMS арқылы қол қоюға болады. Бұл қағаз құжаттармен тең құқылы болады. Сондай-ақ, "күнделікті төлем" тәжірибесі тәжірибе ретінде енгізіледі.
Салық жүктемесі айтарлықтай азаяды
1 қарашадан бастап кәсіпкерлер үшін салық жүйесінде үлкен жеңілдіктер жасалады. Олардың әрқайсысына әмбебап QR-код беріледі, ол арқылы барлық мобильді төлем қосымшаларында есеп айырысу мүмкін болады.
Айналымы 1 миллиард сумға дейінгі кәсіпкерлер жаңа жылдан бастап айналымнан тек 1 пайыз салық төлейді. Мысалы, бұрын 100 миллион сум айналым үшін 12 миллион сум салық төлегендер енді тек 1 миллион сум төлейді. Бұл олардың салық жүктемесін 3-4 есе азайтады.
20 мың кәсіпкерге "амнистия" жарияланды
Президент Шавкат Мирзияев кәсіпкерлермен ашық диалог барысында 20 мыңнан астам кәсіпкерге салықтық тексерулер бойынша жаза қолданылмайтынын мәлімдеді. Олардың рейтингін таза беттен бастауға мүмкіндік беріледі.
Бұл кәсіпкерлерге 1 қарашаға дейін өз қателіктерін ерікті түрде түзетуге мүмкіндік беріледі. Осылайша, бизнес саласы салауатты бәсекелестік ортада жұмыс істеуге мүмкіндік алады.
Мемлекеттік басқаруда қысқарту және цифрландыру
Президенттің 4 октябрьдегі жарлығына сәйкес, 1 ноябрьден бастап атқарушы билік жүйесінде 2141 штат бірлігі қысқартылады. Олардың ішінде 1863 лауазым бюджеттік ұйымдардан, 278-і бюджеттен тыс қорлардан шығарылады.
Бұл реформалар цифрлық технологияларды енгізу, мемлекеттік функцияларды оңтайландыру және жеке секторды белсендірек тарту мақсатында жүзеге асырылуда. Сондай-ақ комитеттер мен агенттіктердегі басшылардың орынбасарларының саны 16-ға азаяды.
1 қараша күнтізбедегі жаңа күн ғана емес, сонымен қатар мемлекеттік басқару, кәсіпкерлік және әлеуметтік салада жаңа кезеңнің басталуын білдіреді. Бұл өзгерістер ел экономикасын заман талабына бейімдеуге, азаматтардың мүмкіндіктерін кеңейтуге және цифрлық реформаларды тереңдетуге бағытталған.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
