2025 yilning uchinchi choragi yakunlari O‘zbekiston bank sektori uchun bir qator jiddiy dinamikalar va kutilmagan tendensiyalar bilan yodda qoldi. Moliya bozoridagi umumiy faollik ortganiga qaramay, ayrim yirik banklarda pasayishlar kuzatildi, boshqalari esa rekord darajada o‘sish qayd etdi.
Ma’lumotlarga qaraganda, 2025 yil III choragida mamlakat banklari aktivlarini 12,7 foizga kengaytirdi, kredit portfeli 9,2 foizga oshib, depozitlar bazasi 20,3 foizga ko‘paydi. Eng muhim ko‘rsatkichlardan biri — umumiy toza foyda bir yil ichida deyarli 35 foizga o‘sgani bo‘ldi. Bu bank tizimidagi jonlanish va foydalilikning sezilarli oshganini anglatadi.
So‘mning mustahkamlanishi: ham foyda, ham xatar
Ushbu davrda milliy valyuta — so‘m 6,4 foizga kuchaydi. Biroq valyuta kursining musbat dinamikasi barcha banklarga bir xil ta’sir qilmadi. Masalan, yirik moliyaviy institutlardan biri bo‘lgan O‘zmilliybank kredit portfelining 3 foizga qisqarganini qayd etdi. Bu bank tizimida dedollarizatsiya jarayonining davom etayotganidan dalolat beradi.
Sohadagi umumiy tendensiyaga ko‘ra, kreditlardagi dollar ulushi 44 foizdan 39 foizga tushdi. Depozitlarda esa xorijiy valyuta ulushi 27 foizdan 23 foizga kamaydi. Shunga qaramay, ayrim banklar hali ham valyutaga kuchli bog‘liqligini saqlab qolmoqda. Masalan, O‘zmilliybankning kreditlardagi dollar ulushi 60 foizdan oshmoqda.
So‘mning mustahkamlanishi natijasida bankning dollardagi kredit portfeli so‘mdagi ekvivalent hisobida 69,3 trillion so‘mdan 64,9 trillion so‘mga tushdi. Shu bilan birga, milliy valyutadagi kreditlar 38,7 trilliondan 40 trillion so‘mgacha o‘sdi. Biroq umumiy portfel baribir pasayishni ko‘rsatdi.
Qisqarishlar va o‘sishlar: banklar keskin farq qildi
Alohida banklar kesimida ham holat turlicha. Tenge bank kredit portfeli 10,2 foizga kamaygan bo‘lsa, Osiyo Alyans bankda bu ko‘rsatkich 3,1 foizni tashkil qildi.
Uzum bankidagi pasayish nisbatan katta — 48,7 foiz, biroq bu pul ifodasida hamon juda kichik miqdor — bor-yo‘g‘i 64 milliard so‘m.
Ekspansiyada eng katta natijaga esa Agrobank erishdi. Uning kredit portfeli yil boshidan beri 17,6 trillion so‘mga oshib, mamlakat bo‘yicha ikkinchi o‘ringa ko‘tarildi. Hatto yillik rejadan (65 trln so‘m) ancha oshib ketib, 1-oktyabrda portfel 77 trillion so‘mga yetdi.
Yomon kreditlar bo‘yicha ham ijobiy o‘zgarishlar bor:
• Agrobank — 4% → 3,7%
• Ipoteka bank — 1,4 trln so‘mga kamayish
• Biznesni rivojlantirish banki — 5,9% gacha tushish
Bu esa umumiy moliyaviy barqarorlik yaxshilanganini ko‘rsatadi.
Depozit bozori: liderlar va yangi tendensiyalar
Depozitlar bo‘yicha eng katta o‘sishni yana O‘zmilliybank qayd etdi — 12,4 trillion so‘m. Agrobank 9,4 trillion so‘m, SQB esa 6,1 trillion so‘mga oshirdi.
Agrobank bu yo‘nalishda jismoniy shaxslar hisobiga katta ulush qo‘shdi — uy-joy va omonatlar bo‘yicha talab oshib bormoqda.
Foydada yetakchilar va zarar bilan ishlayotganlar
2025 yil 9 oyi yakunida banklar umumiy 10,9 trillion so‘m sof foyda oldi. Bu o‘tgan yilga nisbatan 34,7 foizga ko‘p.
Foyda bo‘yicha yetakchilar:
• O‘zmilliybank — 1,45 trillion so‘m
• SQB — +584,3 milliard so‘m
• Hamkorbank — +226,7 milliard so‘m
Biroq bozorga yangi kirgan ayrim banklar hali ham zarar bilan ishlamoqda. Eng katta minus Yangi bankda — 95,4 milliard so‘m.
Shu bilan birga, yangi o‘yinchilardan AVO bank 2025 yilda 0,4 milliard so‘m sof foyda bilan ijobiy natijaga erishdi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
