date

Банк бозорида катта ўзгаришлар: сўм кучайди, рақобат кескинлашди

Банк бозорида катта ўзгаришлар: сўм кучайди, рақобат кескинлашди

2025 йилнинг учинчи чораги якунлари Ўзбекистон банк сектори учун бир қатор жиддий динамикалар ва кутилмаган тенденциялар билан ёдда қолди. Молия бозоридаги умумий фаоллик ортганига қарамай, айрим йирик банкларда пасайишлар кузатилди, бошқалари эса рекорд даражада ўсиш қайд этди.

Маълумотларга қараганда, 2025 йил III чорагида мамлакат банклари активларини 12,7 фоизга кенгайтирди, кредит портфели 9,2 фоизга ошиб, депозитлар базаси 20,3 фоизга кўпайди. Энг муҳим кўрсаткичлардан бири — умумий тоза фойда бир йил ичида деярли 35 фоизга ўсгани бўлди. Бу банк тизимидаги жонланиш ва фойдалиликнинг сезиларли ошганини англатади.

Сўмнинг мустаҳкамланиши: ҳам фойда, ҳам хатар

Ушбу даврда миллий валюта — сўм 6,4 фоизга кучайди. Бироқ валюта курсининг мусбат динамикаси барча банкларга бир хил таъсир қилмади. Масалан, йирик молиявий институтлардан бири бўлган Ўзмиллийбанк кредит портфелининг 3 фоизга қисқарганини қайд этди. Бу банк тизимида дедолларизация жараёнининг давом этаётганидан далолат беради.

Соҳадаги умумий тенденцияга кўра, кредитлардаги доллар улуши 44 фоиздан 39 фоизга тушди. Депозитларда эса хорижий валюта улуши 27 фоиздан 23 фоизга камайди. Шунга қарамай, айрим банклар ҳали ҳам валютага кучли боғлиқлигини сақлаб қолмоқда. Масалан, Ўзмиллийбанкнинг кредитлардаги доллар улуши 60 фоиздан ошмоқда.

Сўмнинг мустаҳкамланиши натижасида банкнинг доллардаги кредит портфели сўмдаги эквивалент ҳисобида 69,3 триллион сўмдан 64,9 триллион сўмга тушди. Шу билан бирга, миллий валютадаги кредитлар 38,7 триллиондан 40 триллион сўмгача ўсди. Бироқ умумий портфель барибир пасайишни кўрсатди.

Қисқаришлар ва ўсишлар: банклар кескин фарқ қилди

Алоҳида банклар кесимида ҳам ҳолат турлича. Тенге банк кредит портфели 10,2 фоизга камайган бўлса, Осиё Альянс банкда бу кўрсаткич 3,1 фоизни ташкил қилди.

Узум банкидаги пасайиш нисбатан катта — 48,7 фоиз, бироқ бу пул ифодасида ҳамон жуда кичик миқдор — бор-йўғи 64 миллиард сўм.

Экспансияда энг катта натижага эса Агробанк эришди. Унинг кредит портфели йил бошидан бери 17,6 триллион сўмга ошиб, мамлакат бўйича иккинчи ўринга кўтарилди. Ҳатто йиллик режадан (65 трлн сўм) анча ошиб кетиб, 1 октябрда портфель 77 триллион сўмга етди.

Ёмон кредитлар бўйича ҳам ижобий ўзгаришлар бор:
• Агробанк — 4% → 3,7%
• Ипотека банк — 1,4 трлн сўмга камайиш
• Бизнесни ривожлантириш банки — 5,9% гача тушиш

Бу эса умумий молиявий барқарорлик яхшиланганини кўрсатади.

Депозит бозори: лидерлар ва янги тенденциялар

Депозитлар бўйича энг катта ўсишни яна Ўзмиллийбанк қайд этди — 12,4 триллион сўм. Агробанк 9,4 триллион сўм, SQB эса 6,1 триллион сўмга оширди.

Агробанк бу йўналишда жисмоний шахслар ҳисобига катта улуш қўшди — уй-жой ва омонатлар бўйича талаб ошиб бормоқда.

Фойдада етакчилар ва зарар билан ишлаётганлар

2025 йил 9 ойи якунида банклар умумий 10,9 триллион сўм соф фойда олди. Бу ўтган йилга нисбатан 34,7 фоизга кўп.

Фойда бўйича етакчилар:
Ўзмиллийбанк — 1,45 триллион сўм
SQB — +584,3 миллиард сўм
Ҳамкорбанк — +226,7 миллиард сўм

Бироқ бозорга янги кирган айрим банклар ҳали ҳам зарар билан ишламоқда. Энг катта минус Янги банкда — 95,4 миллиард сўм.

Шу билан бирга, янги ўйинчилардан AVO банк 2025 йилда 0,4 миллиард сўм соф фойда билан ижобий натижага эришди.

Ctrl
Enter
Хато топдингизми?
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босинг
Маълумот
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
Янгиликлар » Иқтисодиёт » Банк бозорида катта ўзгаришлар: сўм кучайди, рақобат кескинлашди