Dunyo boʻylab 609 000 ga yaqin kishi ishtirok etgan yangi, keng qamrovli tadqiqot natijalariga koʻra, oʻrta yoshli va keksa odamlarda yolgʻizlik dementsiya (orttirilgan aqliy zaiflik) rivojlanish xavfini 31 foizga oshiradi.
Evropa Ittifoqi boʻylab 7,9 millionga yaqin odam aziyat chekayotgan dementsiya kasalligiga qarshi dori-darmon yoʻq. Biroq kasallik xavfini oshiruvchi omillar genetika va turmush tarzi bilan bogʻliq boʻlib, ularga jismoniy faollik, chekish, spirtli ichimliklar iste'moli, hatto ijtimoiy aloqalari sifati ham kiradi.
Nature Mental Health jurnalida chop etilgan yangi tadqiqotdan ma'lum boʻlishicha, yolgʻizlik har qanday sababga koʻra dementsiya, Altsgeymer kasalligi va qon-tomir dementsiyasi rivojlanish xavfini oshiradi, bu ayniqsa diabet yoki semizlik bilan ogʻrigan keksa odamlar uchun xavfli.
Bu, shuningdek, kognitiv buzilishlar xavfini 15 foizga oshiradi. Kognitiv buzilishlar xotira yoʻqolishi, qaror qabul qilishda qiyinchilik, diqqatni jamlash yoki biror ishni yakunlashdagi muammolarni oʻz ichiga olgan keng tarqalgan muammodir. Tadqiqotchilar depressiya, ijtimoiy izolyatsiya va boshqa potentsial xavf omillarini hisobga olishganida ham, natijalar oʻz tasdigʻini topdi.
“Ular yolgʻizlik kelajakda dementsiya rivojlanishining jiddiy xavf omili ekanini koʻrsatmoqda”, — dedi tadqiqot mualliflaridan biri, Irlandiyaning Limerik universiteti psixologiya oʻqituvchisi Parayk O Suilleabhayn
Yolgʻizlik — koʻp qatlamli muammo
Irlandiya, Shvetsariya, Frantsiya, AQSh va Xitoy olimlari butun dunyo boʻylab keksayish boʻyicha oʻtkazilgan 21 ta tadqiqot ma'lumotlarini birlashtirib, yolgʻizlik, dementsiya va kognitiv qobiliyatlarning pasayishi oʻrtasidagi bogʻliqlikni meta-tahlil qilgan.
Tadqiqotlarning aksariyatida ishtirokchilardan hech boʻlmaganda ba'zi vaqtlarda oʻzini yolgʻiz his qilgan-qilmagani haqida soʻralgan, ayrim tadqiqotlarda esa ularning yolgʻizligi qanchalik kuchli boʻlgani baholangan.
Evropa Ittifoqi mamlakatlarida odamlarning 35 foizi vaqtining kamida bir qismida oʻzini yolgʻiz his qilishini aytadi. Bunda eng yuqori koʻrsatkichlar Irlandiya, Lyuksemburg, Bolgariya va Gretsiyada qayd etilgan.
O Suilleabhaynning aytishicha, tadqiqot natijalari yolgʻizlik uzoq umr koʻrish yoki insonlarning umr davomiyligi bilan qanday bogʻliqligini tushuntirishga yordam beradi.
Oldingi tadqiqotlar yolgʻizlik bilan insult va Parkinson kasalligi kabi sogʻliq muammolari oʻrtasidagi aloqani aniqlab bergandi.
Tadqiqot mualliflari ta'kidlashicha, kelajakda odamlar nima sababdan oʻzlarini yolgʻiz his qilishi va qanday turdagi yolgʻizlikni boshdan kechirayotganini oʻrganish muhim boʻladi. Bu kelgusida kognitiv qobiliyatlarning pasayishi va dementsiya xavfini cheklash uchun chora koʻrish imkonini beradi. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosingMavzuga oid yangiliklar
