O'zbekistonda sud amaliyotini tahlil qilish ekologik jinoyatlar sohasida xavotirli holatlarni aniqladi. 2024-yil va 2025-yilning birinchi yarmida tabiatni muhofaza qilish qonunchiligini buzish bilan bog'liq bo'lgan 220 ta jinoyat ishi ko'rib chiqildi.
Ushbu ishlar bo'yicha 403 nafar shaxs ayblanuvchi sifatida jalb qilindi. 213 ta ish bo'yicha 393 nafar shaxsga nisbatan ayblov hukmlari chiqarildi, qolgan 7 ta ish (10 nafar shaxs ishtirok etgan) turli sabablarga ko'ra yopildi.
Jinoyatlar tahlili shuni ko'rsatdiki, eng ko'p uchrayotgan jinoyatlar flora va fauna bilan bog'liq qonunbuzarliklardir. 2024-yilda hayvonot va o'simlik dunyosidan foydalanish qoidalarini buzganlik uchun 116 nafar shaxs sudlangan bo'lsa, 2025-yilning dastlabki olti oyida yana 77 kishi javobgarlikka tortildi.
Ikkinchi o'rinda ekinlar, o'rmonlar va boshqa o'simliklarni shikastlash yoki yo'q qilish bilan bog'liq jinoyatlar turadi. Bunday jinoyatlar uchun 2024-yilda 73 kishi, 2025-yilning birinchi yarmida esa 21 kishi javobgarlikka tortilgan.
Ekologik jinoyatlarning geografiyasida ham ma'lum qonuniyatlar kuzatilmoqda. 2024-yilda Qoraqalpog'iston Respublikasi ekologik jinoyatlar soni bo'yicha mamlakatda yetakchilik qilib, umumiy holatlarning 15 foizini tashkil etdi.
Undan keyingi o'rinlarda Jizzax va Sirdaryo viloyatlari (12 foizdan), Surxondaryo (11 foiz) va Farg'ona viloyati (10 foiz) bo'lgan. 2025-yilning birinchi yarmida esa Qoraqalpog'iston (26 foiz) va Samarqand viloyati (23 foiz) ekologik jinoyatlar bo'yicha yetakchilikka chiqdi.
Jinoyatlardan tashqari, sudlar ekologiya sohasidagi ma'muriy huquqbuzarliklarni ham ko'rib chiqdi. Ushbu bir yarim yillik davr ichida 2737 nafar shaxs ishtirokida 2466 ta ma'muriy ish ko'rib chiqilib, 2235 ta ish bo'yicha 2478 nafar shaxs ma'muriy javobgarlikka tortildi.
231 ta ish (259 nafar shaxs ishtirokida) esa turli sabablarga ko'ra yopildi. Geografik jihatdan ma'muriy huquqbuzarliklarning yarmi Qoraqalpog'iston, Buxoro, Samarqand, Sirdaryo va Toshkent viloyatlariga to'g'ri keladi.
Mazkur statistik ma'lumotlar ekologik jinoyatlar va ma'muriy huquqbuzarliklarning oldini olish bo'yicha chora-tadbirlarni kuchaytirish zarurligini ko'rsatadi. Ayniqsa, Qoraqalpog'iston Respublikasi va Samarqand viloyatidagi vaziyatga alohida e'tibor qaratish lozim.
«Yashil makon» umummilliy loyihasi doirasida O'zbekistonda yashil maydonlarni kengaytirish bo'yicha faol ishlar olib borilmoqda. 2025-yil bahorida butun respublika bo'ylab 137 million daraxt va buta ko'chatlari ekildi.
Ushbu tadbir ekologik vaziyatni yaxshilash va iqlim o'zgarishining salbiy ta'sirlariga qarshi kurashning uzoq muddatli strategiyasining bir qismi hisoblanadi.
