Pekinda kiber-asalarilar: xitoylik olimlar qanday yangi xavf va imkoniyatlarga yo‘l ochmoqda?

Xitoy ilmiy jamoasi navbatdagi texnologik inqilobga qadam tashlamoqda — Pekin muhandislari asalarilar miyasiga miniatyura kontrollerlarini joylashtirish bo‘yicha ilk tajribalarni amalga oshirdi, deb xabar berdi thetelegraph.com. Ushbu yangilik nafaqat kiberrazvedka sohasi, balki tabiiy ofatlardan tirik qolganlarni qidirish, xavfli hududlarni aniqlash kabi sohalar uchun ham katta qiziqish uyg‘otmoqda.

Ma’lumotlarga ko‘ra, xitoylik olimlar asalarilar miyasiga o‘rnatilgan kontrollerlar orqali ularni masofadan turib boshqarish imkoniyatini sinovdan o‘tkazgan. Bu esa, ehtiyoj bo‘lganda, asalarilarni razvedka obyektlariga yoki tabiiy ofatlardan keyin odamlarni qidirish uchun yo‘naltirish imkonini beradi. Mutaxassislar fikricha, bunday “kiber-asalarilar” zamonaviy josuslik va qutqaruv ishlarini yangi bosqichga olib chiqishi mumkin.

Biroq bu sohada bir qator muammolar ham mavjud. Eng asosiysi — batareyalar masalasi. Hozirda ishlatilayotgan akkumulatorlar kichkina qurilmalar uchun yetarli muddat ishlamaydi, kattaroq batareyalar esa asalarilar uchun ortiqcha og‘irlik bo‘lib qolmoqda. Olimlar esa bu muammoni hal qilish uchun yengil va uzoq muddatli energiya manbalarini yaratish ustida izlanishlarini davom ettirmoqda.

Ta’kidlash joiz, ushbu loyiha jahon jamoatchiligida turli fikrlarga sabab bo‘ldi. Kimdir buni fan va texnologiya taraqqiyotida yangi bosqich deb baholasa, boshqalar bioetika va xavfsizlik masalalariga e’tibor qaratish lozimligini urg‘ulamoqda. Chunki “kiber-asalarilar” nafaqat ijobiy maqsadlarda, balki xavfli texnologiya sifatida ham qo‘llanilishi mumkin.

Vaqt ko‘rsatadi: Pekinning kiber-asalarilar loyihasi jahonda qanday inqilobiy o‘zgarishlarga sabab bo‘ladi? Bu texnologiya inson xavfsizligi, axborot himoyasi va bioetikada qanday chegaralarni belgilaydi? Bir narsa aniq: bu loyiha fan olamining eng shiddatli bahslaridan biriga aylanmoqda. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!