Украина уч йиллик урушда кўрган зарар миқдори маълум қилинди

Украинада давом этаётган уруш мамлакат иқтисодиётига улкан зарар етказди. Жаҳон банки, БМТ, Европа комиссияси ва Украина ҳукумати томонидан эълон қилинган янги ҳисоб-китобларга кўра, урушдан келиб чиққан зарар 524 миллиард долларга етган. Бу кўрсаткич Украина иқтисодиёти учун ўта катта йўқотиш бўлиб, мамлакатнинг уч йиллик ялпи ички маҳсулоти (ЯИМ) миқдорига тенгдир.

Зарар ҳажми ва иқтисодий оқибатлар

2024 йил 31 декабр ҳолатига кўра, Украинада уруш сабаб етказилган зарар 10 йил ичида 524 миллиард долларга етди. Бу аввалги баҳоларга нисбатан 7 фоизга кўпроқдир. Шунингдек, бу сумма Украина иқтисодиёти учун жуда катта аҳамиятга эга, чунки у мамлакатнинг 2024 йил учун номинал ЯИМидан 2,8 баравар кўпдир.

Таҳлилчиларнинг таъкидлашича, Украина инфратузилмасининг турли тармоқлари улкан йўқотишларга дуч келган. Хусусан, мамлакатнинг электр тармоғига етказилган зарар бир йил ичида 70 фоизга ошган. Бу эса нафақат электр энергияси етказиб беришдаги узилишларга, балки иқтисодиётнинг бошқа тармоқлари ҳам издан чиқишига олиб келмоқда.

Уй-жой фонди ва аҳолига таъсир

Уруш мамлакат уй-жой фондига ҳам катта таъсир кўрсатган. Ҳисоб-китобларга кўра, Украинадаги барча уй-жой фондининг 13 фоизи зарар кўрган. Бу эса тахминан 2,5 миллион украиналик уй хўжаликларига бевосита таъсир қилади.

Ҳукумат маълумотларига кўра, уй-жой фондининг вайрон бўлиши аҳолининг кўчиб кетишига ва мамлакатдаги ижтимоий муаммоларнинг кучайишига сабаб бўлмоқда. Бутунлай хароб бўлган ва яроқсиз ҳолга келган уйлар мамлакатнинг тикланиш жараёнини янада мураккаблаштириши мумкин.

Украинани тиклаш режаси

Жаҳон банки, БМТ ва Европа комиссияси Украина ҳукумати билан ҳамкорликда мамлакатни тиклаш учун керак бўладиган маблағларни баҳолади. Уруш тугагандан кейин Украина инфратузилмасини қайта тиклаш, иқтисодиётни жонлантириш ва аҳоли учун нормал турмуш шароитларини яратиш учун юзлаб миллиард доллар сарфланиши кутилмоқда.

Мутахассислар Украинага халқаро молиявий ёрдам, инвесторларни жалб қилиш ва иқтисодий ислоҳотларни амалга ошириш орқали тезроқ тикланиш имконини берувчи стратегия ишлаб чиқиш муҳимлигини таъкидламоқда. Хусусан, Европа Иттифоқи ва АҚШ томонидан молиявий кўмак ва тикланиш дастурлари бу жараёнда катта аҳамият касб этади.

Украина уруш давомида улкан иқтисодий ва ижтимоий йўқотишларга дуч келди. Электр тармоқларидан тортиб, уй-жой фондигача бўлган инфратузилма катта зарар кўрган. Мамлакатнинг тикланиши учун 524 миллиард доллар талаб қилинаётгани, бунинг 2024 йил учун номинал ЯИМдан бир неча баравар катта эканлиги, вазиятнинг нақадар жиддий эканлигини кўрсатади.

Украинага халқаро молиявий кўмак ва инвесторлар томонидан сармоя киритилиши мамлакатни қайта тиклашда ҳал қилувчи роль ўйнайди. Шунинг учун, халқаро ҳамжамият ва Украина ҳукумати ушбу муаммоларни бартараф этиш бўйича самарали чоралар кўриши лозим. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!