Ердан 120 ёруғлик йили узоқда биосигнатура аниқланди — бу инсоният учун инқилобми?

120 ёруғлик йили узоқликда ҳаёт аломатими? Астрономлар биринчи “биосигнал”ни аниқлади

Астрономлар Қуёш тизимидан ташқаридаги K2-18b экзосайёрасида ҳаёт мавжудлигини кўрсатувчи кимёвий моддани аниқлашди. Ердан 120 ёруғлик йили узоқда жойлашган бу сайёра атмосферасида диметил сулфид (DMS) моддаси мавжудлиги қайд этилди — бу молекула Ерда фақат тирик организмлар, айниқса денгиз ўтлари томонидан ишлаб чиқарилади.

Инқилобий кашфиёт: “Жеймс Уэбб” телескопидан олинган сигнал

Ушбу кашфиёт АҚШнинг NASA агентлигига қарашли Жеймс Уэбб телескопи орқали амалга оширилди. Кембриж университети астрофизики, тадқиқот раҳбари Никку Мадхусудхан бу ҳолатни:

“Инсоният тарихида илк бор бошқа сайёра атмосферасида биосигнатура аниқланди. Бу — ҳақиқий инқилобий лаҳза,” — деб изоҳлади.

2023 йилда DMS ҳақида илк заиф сигнал қайд этилган эди. Янги кузатувларда нафақат бу модда, балки диметил дисулфид деб аталадиган яна бир тегишли модда ҳам аниқланган.

K2-18b – ҳаётга мос “hycean” сайёраси?

2017 йилда кашф этилган K2-18b сайёраси астрономияда “субнептун” сифатида таснифланади — у Ердан каттароқ, Нептундан кичикроқ. Мадхусудханнинг гуруҳи бунақа сайёралар учун “hycean” атамасини таклиф қилган: “hydrogen” (водород) ва “ocean” (океан) сўзларининг бирлашмаси.

Олимлар бундай сайёраларда илиқ сув юзаси ва водородга бой атмосфера бўлиши мумкин, деб ҳисоблашмоқда.

Ҳисоб-китобларга кўра, K2-18b сайёрасининг атмосферасидаги DMS концентрацияси Ер юзидаги даражадан минг марта юқори бўлиши мумкин.

Эҳтиёт бўлиш керак: ҳамма ҳам ишонмаяпти

Баъзи мутахассислар эса эҳтиёткор ёндашув тарафдори. Уларнинг фикрича, K2-18b сувли дунё эмас, балки эриган тош массаси бўлиши, атмосфераси эса ҳаёт учун ноқулай водород қабати билан тўлган бўлиши мумкин.

Бунинг учун ҳали олдинда лаборатория тажрибалари, янада аниқ спектроскопик кузатувлар ва кимёвий моделлаш ишлари олиб борилиши керак.

Ердан ташқари ҳаёт сари бир қадам

Қизғин мунозараларга қарамасдан, K2-18b орқали олинган маълумотлар ердан ташқари ҳаётни излашда янги йўналиш очмоқда. Агар бу тахминлар тасдиқланса, инсонга бизнинг галактикада ҳаётга яроқли ҳудудлар қанчалик кенг эканини тушуниш учун улкан имконият туғилади. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!