Жигар саратонига хос эътиборсиз қолдириб бўлмайдиган белгилар

^{Фото: Pinterest}
Жигар саратони бирламчи ва метастатик ҳисобланади. Биринчи ҳолда жигар шиши одатда сирроз касаллиги фонида пайдо бўлади. Иккинчидан, касаллик бошқа органларнинг саратон метастазлари кириб бориши билан юзага келади.

Дастлабки босқичларда касаллик белгилари сезилмайди. Фақат ривожланган шаклда қуйидаги аломатларнинг баъзилари пайдо бўлади.

Сариқлик
Одамларда жигар ўсмалари туфайли билирубин пигментининг метаболизми бузилади, унинг бир қисми қонга ўтади. Шунинг учун кўз ва терининг оқлари сарғаяди. Бундан ташқари, билирубин эпидермисдаги нерв учларини безовта қилиб, қаттиқ қичишишга олиб келади.

Овқат ҳазм қилиш муаммолари
Жигар саратони билан касалланган одам баъзида кўнгил айниши, қайт қилиш ёки овқат ҳазм қилиш муаммосини бошдан кечиради. Овқатланиш пайтида тўйинганлик ҳисси одатдагидан анча олдин пайдо бўлади. Бу ҳислар жигар шишиши ва ошқозонга босим билан боғлиқ.

Вазн камайиши
Кўп одамлар ҳеч қандай сабабсиз вазн йўқотади. Бунинг сабаби шундаки, жигар глюкоза, ёғлар ва оқсил синтезида иштирок этади ва агар орган функцияси бузилган бўлса, бу моддалар тўғри сўрилмайди. Шунингдек, эрта тўйинганлик ҳисси туфайли одам керак бўлгандан камроқ овқат ейиши мумкин, бу ҳам вазн камайишига олиб келади.

Доимий чарчоқ
Бу метаболизмнинг ўзгариши билан боғлиқ. Одам тез чарчаганини ёки гриппга чалинганини ҳис қилиши мумкин.

Тери юзасида кўкаришлар
Одатда жигар қон ивишида иштирок этадиган оқсил ва К витаминини синтез қилади. Саратон касаллигида функция бузилади, бу эса организмда қон кетишини осонлаштиради. Кўкаришлар аниқ сабабсиз ёки бирозгина ташқи таъсир натижасида пайдо бўлиши мумкин.

Жигарнинг катталашиши ва қовурғалар остидаги оғриқ
Ўсаётган ўсма жигарни чўзади, у катталашади ва унинг бир қисми қовурғалар остидан сиқиб чиқади. Натижада ўнг томонда тўлиқлик ёки оғриқ ҳисси пайдо бўлади.

Ўнг курак ости ёки белда оғриқ
Ўсма туфайли шишган жигар яқин атрофдаги нервларга таъсир ўтказади, шунинг учун курак ости ёки белнинг орқа қисмида оғриқ пайдо бўлиши мумкин.

Қорин бўшлиғининг катталашиши
Бу ассит ёки суюқлик тўпланиши билан боғлиқ бўлиб, қориннинг катталашуви юзага келади. Унинг иккита сабаби бор:

• Жигарнинг одатда қонда сувни ушлаб турадиган оқсил албумин синтези камаяди;
  
• Жигардан вена орқали қон чиқиши қийинлашади, шунинг учун суюқликнинг бир қисми томирлардан чиқиб кетади.

Қорин терисидаги томирлар
Шифокорлар бу аломатни «медуза боши» деб атайди. Бу жигар ўсмаси қоннинг ҳаракатига тўсқинлик қилиши сабабли пайдо бўлади, шунинг учун у қорин териси остида жойлашган томирлар орқали оқади. Бу уларнинг кенгайишига ва яққол кўринишига олиб келади.

Гормонал аномалиялар

• Жигар ўсмалари кўпинча тананинг қолган қисми ва турли моддалар алмашинувига таъсир этувчи гормонлар ишлаб чиқаради. Бу қуйидаги қоидабузарликларнинг пайдо бўлишига олиб келиши мумкин;
  
• Қонда кальций миқдорининг ошиши. Вазият кўнгил айниши, хотиранинг сусайиши, ич қотиши, мушакларнинг кучсизлиги билан кечади;
  
• Глюкоза миқдорининг етишмаслиги чарчоқ ва ҳушдан кетишга олиб келади;
  
• Қондаги қизил қон ҳужайралари даражасининг ошиши, бу одамни қизаришга олиб келиши мумкин;
  
• Юқори холестерин.

Талоқнинг катталашиши
Жигарда қон оқими бузилиши ва қизил қон таначалари сонининг кўпайиши туфайли баъзи одамларда талоқ кенгайиши мумкин. У ёнидаги органларга, масалан, ошқозонга босим ўтказади ва овқат ҳазм қилишни бузади.

Агар жигар саратони белгилари кузатилса, нима қилиш керак?
Бу аломатлар ҳар доим ҳам саратон касаллигини кўрсатмайди. Аммо ҳар эҳтимолга қарши, терапевтга мурожаат қилиш керак. У текширувни тайинлайди. Бу қорин бўшлиғи ультратовуш текшируви, биокимёвий қон текшируви ва саратон касаллигига шубҳа бўлса, жигар биопцияси бўлиши мумкин. Шундагина шифокор даволанишни тавсия қилади. Баъзида кимё терапия ёки ҳатто орган трансплантацияси ҳам амалга оширилади. «Замин» янгиликларини «Вконтакти»да кузатиб боринг