Өзбекстанда әлеуметтік қорғау жүйесін жаңа деңгейге шығаруға бағытталған маңызды шешім қабылданды. "Әлеуметтік қорғауға мұқтаж халық топтарына мемлекеттік әлеуметтік қолдау шараларын ұсыну жүйесін түбегейлі жетілдіру шаралары туралы" президент жарлығына сәйкес, 2026 жылдың 1 февралінен бастап жаңа тәртіп енгізіледі.
Жарлыққа сәйкес, осы уақытқа дейін жеке-жеке жүргізіліп келген "Әлеуметтік қорғаудың бірыңғай реестрі" мен Кедей отбасылар реестрі біріктіріліп, бірыңғай Әлеуметтік реестр қалыптастырылады. Бұл реестр "Бірыңғай ұлттық әлеуметтік қорғау" ақпараттық жүйесі арқылы жүргізіліп, мемлекет тарапынан қолдауға мұқтаж отбасылар мен тұлғаларды анықтауға және олардың әлеуметтік-экономикалық жағдайын бағалауға қызмет етеді.
Жаңа жүйеге сәйкес, Әлеуметтік реестрдегі отбасылар үш негізгі санатқа бөлінеді:
-мемлекеттік қамтамасыз етудегі отбасы;
-кедей отбасы;
-кедейлік шегіндегі отбасы.
Белгіленген тәртіпке сәйкес, егер отбасы мүшелері еңбекке жарамсыз немесе еңбекке қабілеттілігі шектеулі болса және әр мүшесіне келетін орташа айлық табыс ең төменгі тұтыну шығындарынан аз болса, мұндай отбасы "мемлекеттік қамсыздандырудағы отбасы" деп танылады.
Егер отбасы мүшелері еңбекке қабілетті немесе жұмыс істеу мүмкіндігіне ие болса да, жан басына шаққандағы орташа айлық табысы ең төменгі тұтыну шығындарынан төмен болса, олар "кедей отбасы" санатына жатқызылады.
Табысы ең төменгі тұтыну шығынының 1 есесінен 1,5 есесіне дейінгі отбасылар "кедейлік шегіндегі отбасы" ретінде тіркеледі. Бұлардың қатарына бұрын "мемлекеттік қамсыздандырудағы отбасы" немесе "кедей отбасы" тізімінен шығарылғандар, сондай-ақ "махалла жетілігінің" ұсынысы негізінде қиын өмірлік жағдайға тап болған отбасылар да кіреді.
Жарлыққа сәйкес, Әлеуметтік реестрге енгізілген отбасыларға мемлекет тарапынан көрсетілетін көмек түрлері де қайта қаралды. Атап айтқанда, мемлекет қамқорлығындағы отбасыларға балалар жәрдемақысы мен материалдық көмек отбасы мүшелерінің жұмыспен қамтылуына қарамастан, үздіксіз төленеді.
Кедейлік шегіндегі отбасыларға балалар жәрдемақысы немесе материалдық көмек 6 ай бойы табыс мөлшеріне қарай төленеді. Егер отбасының табысы ең төменгі тұтыну шығындарының 1-1,25 есесіне тең болса, көмек 75 пайыз көлемінде, 1,25-1,5 есеге жетсе - 50 пайыз көлемінде бөлінеді. Бұрын бұл санаттағы отбасыларға мұндай төлемдер мүлдем қолданылмаған.
Жаңа тәртіп әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етуге, шын мәнінде көмекке мұқтаж отбасыларды анықтауға және оларды атаулы қолдауға бағытталғанымен маңызды.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
