Ichak mikrobiomining yashirin himoyasi: har bir dori xavflimi?

Inson organizmidagi eng murakkab va hali to‘liq o‘rganilmagan himoya tizimlaridan biri — bu ichak mikrobiomi hisoblanadi. Ilmiy nuqtayi nazardan qaralganda, bu a’zo nafaqat hazm jarayonida, balki umumiy immunitet va hayotiy energiyaning saqlanishida hal qiluvchi o‘rin tutadi. Zamonaviy tadqiqotlar esa, bu himoya qal’asini zaiflashtiruvchi omillar ko‘pligini yana bir bor tasdiqladi, deb xabar berdi nature.com.

Turli dorilardan foydalanish odatda faqat ularning asosiy ta’sir sohasi — virus yoki bakteriyaga qarshi kurashish bilan bog‘liq deb o‘ylanadi. Lekin Germaniyaning Tubingen universiteti professor Liza Mayer rahbarligidagi izlanish natijalari foydali bakteriyalar uchun real xavf paydo bo‘layotganini ko‘rsatdi. Olib borilgan tadqiqotda 53 turdagi dori sinovdan o‘tkazildi va har uchta dori vositasidan biri inson ichagidagi foydali bakteriyalarni yo‘qotishi, aksincha, salmonella kabi patogenlar soni oshishiga sabab bo‘lishi aniqlandi.

Qizig‘i shundaki, nafaqat antibiotiklar, balki allergiyaga qarshi, antidepressant va gormonal preparatlar ham mikrobiomda muvozanatni izdan chiqarar ekan. Foydali bakteriyalarning yo‘qolishi esa, ayniqsa immuniteti sust insonlar uchun jiddiy asoratlarga sabab bo‘ladi.

Mutaxassislar ta’kidlaydiki, har bir yangi dori ishlab chiqarilayotganda uning mikrobiomga ta’siri ham tekshirilishi shart. Ayniqsa, antigistamin va ruhiy holatni o‘zgartiruvchi vositalarda bu jihat alohida e’tiborda bo‘lishi zarur.

Shifokorlar nafaqat bemorga to‘g‘ri dori tanlashda, balki uni qanday muddatda va qay tartibda qabul qilishni aniqlashda ham katta mas’uliyatga ega. Chunki har qanday nosog‘lom qaror, organizmning eng kuchli himoya qal’asi — ichak mikrobiomini zaiflashtirishi mumkin.

«Avval faqat antibiotiklar xavfli deb o‘ylardik. Endi esa boshqa dorilar ham ichki himoya tizimi – mikrobiomni yemirishi mumkinligini isbotladik», – deydi mutaxassislar.

Shu bois, oddiy go‘yoki befarq dori qabul qilishdan oldin, o‘z hayotingizning sifatini xavf ostiga qo‘ymaslik uchun shifokor maslahatini unutmang. Ichakdagi muvozanat saqlanmasa, hatto mayda infeksiyalar ham katta muammoga aylanishi mumkin.

Yangi ilmiy ma’lumotlar shunday izohlaydi: inson salomatligining asosi — ichak mikrobiomida. Uni muhofaza qilish — uzoq va sifatli hayot kafolati. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!