Shaxsiy rivojlanish haqida gap ketganda, ko‘pchilik odatlarni o‘zgartirishni yetarli deb o‘ylaydi. Aslida esa insondagi haqiqiy o‘zgarish qanday va qayerdan boshlanishi kerakligini tushunish ancha murakkab jarayon. Mana shu masalada Robert Diltsning mashhur “Dilts piramidasi” inson ongidagi o‘zgarish bosqichlarini chuqurroq anglashga yordam beradi.
Dilts modeliga ko‘ra, har qanday transformatsiya 6 ta alohida sathda amalga oshadi va har bir qavat insonning ichki dunyosiga bosqichma-bosqich ta’sir ko‘rsatadi.
1. Muhit
Atrofingizdagi joy, muhit, siz bilan muloqot qiladigan odamlar — bularning barchasi fikrlashingiz, ruhiyatingiz va harakatlaringizga kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Kuchli muhit — kuchli o‘zgarish uchun asos.
2. Xulq-atvor
Kundalik odatlar, harakatlar va kun tartibingiz. Odatlarni yangilash insonni albatta o‘zgartiradi, ammo bu piramidaning eng past sathlaridan biri hisoblanadi.
3. Qobiliyatlar
Bilim, ko‘nikma va fikrlash uslubi. Inson shu sathda o‘ziga yangi darvoza ochadi: o‘rganish, tafakkur qilish, tahlil qilish va ijod qilish qobiliyati kengayadi.
4. Qadriyat va e’tiqodlar
“Men nimaga ishonaman?” degan savolga berilgan javoblar insonning butun hayotiy qarashlari va qarorlarini belgilaydi. E’tiqodni o‘zgartirish — oddiy odatni o‘zgartirishdan ko‘ra ancha kuchli ta’sirga ega.
5. Shaxsiyat
“Men kimman?” degan ichki qiyofa, o‘z-o‘zini anglash. Inson o‘zini qanday ko‘rishi — uning barcha qarorlariga asos bo‘ladi.
6. Missiya
Hayotdagi vazifangiz, pirovard maqsadingiz va kelajakda qaysi yo‘lni tanlamoqchi ekaningizni belgilaydi. Missiya o‘zgarsa — butun hayot o‘zgaradi.
Shuni unutmaslik kerak:
Odatni o‘zgartirish — eng zaif o‘zgarish. E’tiqod va qadriyatlarni o‘zgartirish — butun hayotni ildizdan o‘zgartiradi.
Ko‘pchilik “Ko‘proq pul topishim kerak” deb o‘ylaydi, ammo ayrimlar uchun muammo daromadda emas — o‘zini kim deb bilishida. Agar inson o‘z ichki qadriyatlarini to‘g‘ri belgilasa, uning harakatlari ham avtomatik ravishda to‘g‘ri yo‘lga tushadi.
Dilts piramidasi bizga shuni ko‘rsatadi: insondagi haqiqiy o‘zgarish tepadan pastga emas, pastdan tepaga ham emas — aynan ichki dunyodan boshlanadi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
