Буюк Британиянинг узоқ тарихидаги ижобий янгиликларни санаб ўтишга аҳд қилган ҳар бир киши рўйхатга Риши Сунакнинг бош вазир этиб тайинланишини ҳам қўшиши мумкин.
Шарқий Африкалик ҳинд миллатига мансуб одамнинг ўғли, Британия империясининг маҳсулотидир. Айтиш мумкинки, мустамлака бўлган халқнинг авлоди ҳозир мустамлакачиларнинг бош вазири бўлди. Бу мустамлакачиликка қарши назария томонидан ижобий кўриниш бўлиши мумкин.
Албатта, бу эътибордан четда қолмади, чунки Британия Жанубий Осиё ҳамжамияти аъзолари унинг тайинланишини жуда рамзий маънога эга деб олқишламоқда. Ҳиндлар ҳам, покистонликлар ҳам, ҳиндавийлар, мусулмонлар ёки сикхлар бўлсин, воқеалар ривожидан мамнунлигини билдиришди; покистонлик Британия депутатлари унинг бош вазирлигини қўллаб-қувватлагани бу фикрни тасдиқлайди.
Унинг этник келиб чиқиши ҳақидаги барча шов-шув ва ўнг ирқчилик билан баъзилар Сунакни замонавий Че Гевара, Типу Султон, Мулла Умар, Жамол Абдул Носир, Нелсон Мандела ёки бошқа мустамлакачиликка қарши курашчи сифатида кўриш арафасида. Бироқ, бу ҳақиқатдан узоқдир.
Аслида, Сунакнинг фаолиятида уни Консерватив партиянинг асосий позициялари ёки сиёсатига қарама-қарши қўядиган ҳеч қандай инқилобий нарса йўқ. Аксинча, бунинг акси. Уни ишончли шахс, “ўзимизнинг одам” деб ҳисоблашади. Агар шундай бўлмаса, у бош вазир бўлмас ҳам эди.
Сунак 2003 йилда Ироққа бостириб кириш ва Буюк Британиянинг роли бўйича тергов олиб боришга қарши бўлган; у хорижда ҳарбий амалиётлар ўтказиш тарафдори бўлиб, бошпана бериш тизимини қаттиқлаштириш учун овоз берган. Шунингдек у одамларнинг фаолияти ва алоқаларини оммавий назорат қилиш тарафдори эди.
Бойликларни қисқартириш ва банклар учун паст солиқ ставкаларини қўллаб-қувватлаши Сунакни ўз партияси ёки Британия сиёсатида радикалга айлантирмайди. Бундан ташқари, у маълумотларга кўра, Буюк Британиядаги энг бой одамлардан бири. the Sunday Times Rich List маълумотларига кўра, собиқ банкир ва унинг рафиқаси, қизи ва ҳинд технология магнатларининг меросхўрининг умумий бойлиги 730 миллион фунт стерлингни (830 миллион доллар) ташкил этади, бу марҳум қиролича Елизавета II нинг тахминий бойлигидан деярли икки баравар кўпдир.
Тўғри, унинг ўта бойлар қаторига кириши, уни бош вазир лавозимига яроқсиз деб ҳисобламайди. Унинг молия олами ҳақидаги билими иқтисодий ноаниқлик давридан ўтишга уринишда у бошқарадиган ҳукумат учун керак бўлиши айтилади. Бироқ, унинг оддий фуқароларга муносабати кўриб ҳам инқилобий шахс эмас деган фикр борлигини тушуниш осон бўлади.
Эҳтимол, Сунакни Британия сиёсий тузумига жалб қилишнинг энг муҳим жиҳати унинг Исроил ва сионизмни қўллаб-қувватлашидир. Август ойида бўлиб ўтган «Исроилнинг консерватив дўстлари» (CFI) тадбирида, исроиллик кучлар ишғолчи давлатнинг Ғазога қилган сўнгги ҳужумида ўнлаб фаластинлик тинч аҳолини ўлдирганидан бир ҳафта ўтиб, Сунак Қуддусни Исроилнинг «шубҳасиз тарихий пойтахти» деб очиқчасига эълон қилди.
Британия элчихонасини Тел-Авивдан муқаддас шаҳарга кўчириш тарафдори «жуда кучли далиллар» бор, деди у. «Мен шуни қилишни хоҳлардим», деди у ўша пайтда, «Агар бу осон бўлганида, ҳозиргача бажарилган бўлар эди».
Jewish Chronicle нашрига берган интервьюсида у Исроилни «умиднинг ёрқин чироғи» деб атади ва Буюк Британия яҳудий жамиятига хос бўлган Community Security Trust (CST) каби яҳудий хавфсизлик ташкилотларига ҳукумат харажатларини оширишга ваъда берди.Июль ойида Сунак, шунингдек, Jewish News учун мақоласида Исроилнинг ноқонуний турар-жой қуришига бўлган бойкот ҳаракатига қарши эканлигини ёзган.
Агар бош вазир этиб тайинланса, у «давлат идораларининг жамият ҳамжиҳатлигига путур этказадиган бойкотларда иштирок этишига тўсқинлик қиладиган» бойкотга қарши қонун лойиҳасини қўллаб-қувватлашда давом этишини айтган эди. Бироқ Сунак тинч аҳолини ўлдирадиган ва уларнинг қонуний ҳуқуқларини поймол этаётган давлатни қўллаб-қувватлаш ҳам жамиятнинг бирдамлигига путур етказишини ҳеч ўйлаб кўрганми?
Унинг қўшимча қилишича, «яҳудий жамияти дунёдаги ягона яҳудий давлатига зарар етказмоқчи бўлганларни жазолашга ҳақли». Сунак бу гапи билан Исроилнинг инсон ҳуқуқларининг кўплаб бузиши, халқаро ҳуқуқни тан олмаслик, халқаро ҳуқуққа ҳурматсизлик ва уруш жиноятларини рад этди. У ўзи қўллаб-қувватлаётган бу «яҳудий давлати» "Бецелем", Human Rights Watch и Amnesty International ташкилотлари томонидан ҳам фаластинликларга «апартеид»ни қўллашда қораланганига эътибор бермайди. Сунак учун апартеид жинояти инсониятга қарши жиноятга ўхшайди, аммо алоҳида апартеид давлатини ҳимоя қилиш БМТнинг бошқа аъзолари каби стандартларга жавоб беришдан кўра устувор вазифа бўлиб ҳисобланади.
Сунакнинг Тел-Авивга бўлган бундай сўнмас ишончи уни ишғол қилинган Фаластин халқини айтмаса ҳам, ривожланаётган дунё ва унинг халқларини қўллаб-қувватлаш учун ҳар қандай мазмунли ўзгаришлар ёки сиёсатни қабул қиладиган радикал бош вазир сифатида кўрмаслик учун етарли. У яқин орада ўзгариши мумкин бўлган тушунча – глобал жанубдаги жамоалар ўртасида фақат этник келиб чиқишига асосланган бирлик рамзи бўлиши мумкин. Лекин у мустамлакачиликка қарши шахс эмас.
Манба: Azon.uz
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
