Аҳолисининг 80 фоизи ҳаж қилган Австралиянинг мусулмон ороли

Австралияга саёҳат қилишни хоҳлайсизми? Агар сиз Австралияга тегишли 27 та кичик маржон ороллари гуруҳидан иборат Кокос (Килинг) оролларидан бирига борсангиз, атрофга таралаётган азон овозини эшитиб ҳайрон бўлманг.

Кокос ороли деярли барча аҳолиси ислом динида бўлган Австралиядаги ягона оролдир. Орол аҳолиси Ислом дини кўрсатмаларига қатъий риоя қилиб, фарзандларига ёшлигидан Аллоҳнинг динини ўргатади.

Архипелаг қитъадан узоқда - Австралиянинг ғарбий қирғоғидан икки минг километрдан ортиқ масофада жойлашганлигига қарамай, у мамлакатнинг бир қисми ва Австралиянинг ташқи ҳудуди ҳисобланади.

Бу архипелаг Ҳинд океанидаги ранг-баранг маржон ороллари камаридир. Таъкидлаш жоизки, архипелаг ороллари аҳолисининг аксарияти ислом динига эътиқод қилади. Австралияда Ислом динига эътиқод қилувчилар сони бўйича мамлакатда тўртинчи ўринни эгаллаган бўлсада, мусулмонлар диний озчилик саналади.

Мусулмонлар Австралия аҳолисининг 1,71 фоизини ташкил қилади. Аммо Кокос оролидаги вазият мамлакатнинг қолган қисмидаги вазиятдан фарқ қилади, чунки бу оролнинг деярли барча аҳолиси мусулмон.

Кокос оролида ва Рождество оролида мусулмонлар биринчи марта ишчиларни оролларга кўчириш пайтида пайдо бўлди. Бу ерга мардикор сифатида келган кўчманчиларнинг аксарияти малайзиялик ва индонезияликлар эди. Улар Шотландия савдо кемаси капитани Жон Клунес-Росс ва савдогар Александр Гере билан бирга оролларга сузиб келишган.

IХ асрнинг бошларида бу оролларга келган савдогарлар ўзлари билан Малайзия, Хитой, Янги Гвинея ва Ҳиндистондан кокос йиғиш ва кокос мойини ишлаб чиқаришда ишлаган кўплаб ишчиларни олиб келишган.

1827 йил 27 февралда капитан Жон Клунес-Росс Жанубий оролда аҳоли пунктига асос солди. 1831 йилда у барча оролларни эгаллаб олди ва уларни Клунес-Росс оиласининг мулки деб эълон қилди. 1857 йилда бу ҳудудлар Буюк Британия томонидан қўшиб олинди ва 1878 йилда улар Сейлон губернатори назоратига ўтказилди.

1886 йил 7 июлдан бошлаб бу ороллар Қиролича Виктория томонидан Клуниес-Росс оиласига абадий эгалик қилиш учун берилди ва 1886 йилда улар Рождество ороли кейинчалик бириктирилган Страйтс Сеттлментс колониясига киритилди. Оролларнинг бўйсуниши расмий эди, аслида Клунес-Росс оролларни ўз хоҳишига кўра бошқарган ва ҳатто 1887 йилдан 1978 йилгача ўз валютасини - Кокос ороллари рупиясини чиқарган.

1914 йил 9 ноябрда, Биринчи жаҳон уруши пайтида, ороллар яқинида Австралиянинг “Сидней” крейсери ва немисларнинг Эмден крейсери ўртасида жанг бўлиб ўтди. Натижада немис крейсери қаттиқ шикастланган ва қоятошларга урилган. Немис жамоасиденгизчиларининг бир қисми Кокос ороллари орқали қочиб, Германияга қайтиб кетган.

1955 йил 23 ноябрда Кокос ороллари Австралия маъмуриятига ўтказилди. Ва 1978 йилда Австралия ҳукумати деярли барча оролларни Клунес-Росс авлодларидан сотиб олди, қолганлари 1986 йилда сотиб олинган. 1984 йил 6 апрелда оролларнинг ўз тақдирини ўзи белгилаш тўғрисида референдум бўлиб ўтди. Кўпчилик Австралия билан алоқани сақлаб қолиш тарафдори эди.

Кокос ороллари аҳолисининг тахминан 80 фоизи сунний мусулмонлардир. Улар асосан архипелагнинг иккита аҳоли яшайдиган оролларида яшайдилар. Бу оролларда учта масжид қурилган бўлиб, улардан энг каттаси ва энг замонавийси ғарбий оролда жойлашган.

Малай тили оролнинг аксарият аҳолиси учун асосий мулоқот тили ҳисобланади. Аммо уларнинг тили материк малай тилидан бир оз фарқ қилади, чунки у биринчи кўчиш вақтидан то ҳозирги кунгача аста-секин ўзгаришга учраган.

Шуни ҳам таъкидлаш керакки, ислом қоидаларига риоя қилиш Кокос оролидаги ҳаётнинг асосий элементидир. Айтганча, орол аҳолисининг 80 фоизи Ҳаж зиёратини адо этган.

Австралиядаги Ла Тробе университетининг антропология профессори Николас Хирисма Кокос оролида яшовчи малайзияликларни Австралия ва Океанияда пайдо бўлган биринчи мусулмон ва Жанубий Осиё жамоаси деб ҳисоблайди. Бу ҳақиқат, шубҳасиз, бу одамларга ҳурмат ва эҳтиром уйғотади.

Манба: Azon.uz

Янгиликлар