Украина ва Россия ўртасида танк уруши бошланиши кутилмоқда

Украина Қуролли Кучлари Бош Қўмондони, генерал Валерий Залужний ўтган йилнинг декабрь ойида The Economist журналига берган интервюсида Украина Қуролли Кучларига рус қўшинларини 2022 йил 23 февралдаги тўқнашув чизиғига сиқиб чиқариш учун камида 300 танк керак бўлишини айтган эди. Аммо уруш бошланганидан кейин бу куч ҳам камлик қилиши ойдинлашди.

"Биз бу душманни мағлуб этамиз", дея баёнот берган эди ўшанда Залужний. "Лекин бизга ресурслар керак. Хусусан, 300 та танк, 600-700 та пиёда жанговар техникаси, 500 та гаубица зарур”, дея қўшимча қилган эди бош қўмондон.

Украина заводлари фаолият кўрсатмаяпти

Украина бош қўмондони сўзлари ажаблантирмаслиги керак. Деярли бир йилдан бери давом этаётган урушда нафақат Россия армияси, балки Украина армияси ҳам зирҳли техника бўйича катта йўқотишларга дучор бўлмоқда. Айни пайтда Украина ҳарбий заводлари фаол эмас, жангларда вайрон бўлган техникани тиклашдан ҳея қандай наф йўқ. Қўлга олинган танклар, пиёда аскарларнинг жанговар машиналари, шунингдек, Украинага Шарқий Европа мамлакатлари томонидан берилган Совет Т-72 ва Т-55 танклар вазиятни сақлаб қолмоқда.

Аммо қўлга олинган транспорт воситаларини тўлиқ жанговар шай ҳолатга келтириш учун кўп вақт, эҳтиёт қисмлар ва ресурслар керак бўлади. Натижада Ғарбдаги иттифоқчилар Киевга замонавий зирҳли техникалар етказиб бериш ўта зарур эканини ниҳоят англаб етди.

Дарҳақиқат, Украина уруш бошланганидан бери танклар ва пиёда жанговар машиналари беришларини сўраб келади. Германия ва Американинг "Леопард" ва "Абрамс" танклари шулар жумласидан. Бироқ, Берлин ва Вашингтон бу қадамни қўйишда ҳамон иккиланиб турибди. Фақат Буюк Британия қараб ўтирмади ва яқинда Украинага ўзининг 14 та Challenger 2 номли асосий жанговар танкларини юборишини тасдиқлади. Оғирлиги салкам 80 тонна бўлган бу машиналар кучли зирҳ ва замонавий бошқарув тизимлари, шунингдек, тунги кўриш мосламалари ва 120 миллиметр калибрли тўпга эга.

Украина учун Challenger нимани англатади?

2003 йилда АҚШ ва Буюк Британия Саддам Ҳусайн режимини ағдариш учун Ироққа бостириб кирганида, айнан Challenger биринчи марта жанг майдонида Совет танклари билан тўқнаш келган эди.

Басрага кириш пайтидаги жанглардан бирида Ироқ базукаларидан Challenger'га қарата жами 70 та граната отилган, уларнинг ҳеч бири Британия танкларининг зирҳларига зарар еткиза олмаган эди.

Бошқа бир эпизодда Саддам армияси Британия армиясининг позицияларига ҳужум қилган, шу билан бирга Совет Иттифоқида ишлаб чиқарилган 15 та танкни йўқ қилишни уддалаган, аммо битта Challenger'га кучи етмаган эди.

Ғарб ҳарбий экспертларининг фикрига кўра, Украина Қуролли Кучлари сафига қабул қилинадиган ўн тўртта Challenger олдинги чизиқнинг йўналишларидан бирида русларнинг позицияларини ёриб ўтиш учун етарли бўлиши мумкин.

Шунга қарамай, асосий мунозаралар кўплаб Европа армияларида мавжуд бўлган ва Украинага етказилиши айтилаётган немис "Леопард"ларини етказиб бериш атрофида бўлмоқда.

Леопардлар ҳақида нималар маълум?

Ўтган ҳафтада Польша ва Финляндия Леопардларни Киевга етказишга тайёр эканликларини билдиришганди. Хусусан, Варшава аллақачон "Леопард" компаниясини Украина учун "банд қилган", аммо уларни Берлиннинг сиёсий қарорисиз ўтказа олмайди. Шу билан бирга, Польша бош вазири Матеуш Мораветски, унинг мамлакати Украина Қуролли кучларига камида 100 та жанговар танк топширишни кутаётганини айтди.

Эслатиб ўтамиз, Германия узоқ вақтдан бери Ғарб танкларини Украинага етказиб беришга тўсқинлик қилиб келади. Бироқ, энди, ОАВ хабарларига кўра, канцлер Шольцнинг атрофидагилари "танк эмбаргоси" ни бекор қилишга деярли ишонтиришга муваффақ бўлишган. Украина ҳам музокараларнинг ижобий натижасига умид қилмоқда ва “Леопард”ларни олишдан умид қилмоқда.

Аммо, немис матбуоти ёзганидек, Германия канцлери Америка Қўшма Штатлари Украинани ўзининг Абрамс танклари билан таъминлашга рози бўлгандан кейингина Леопардларни топширишга тайёр. Ва бунга Оқ уй матбуот котиби Карин Жан-Пьер брифингда “АҚШ президентининг фикрича, ҳар бир давлат Украинага қандай ёрдам ва қандай жиҳозлар тақдим этишга тайёрлиги ҳақида ўзи суверен қарор қабул қилиши керак”, дея очиқ-ойдин жавоб берди.

Жан-Пьер, давлатлар Германия ва Буюк Британиянинг Украинани ҳарбий техника ва қурол-яроғ билан таъминлаш қарорини олқишлашини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, Украинани қўллаб-қувватлашда “халқлар бирдамлиги” яққол кўриниб турибди, аммо бу ҳар бир давлатнинг қарори.

Шу билан бирга, Оқ уй матбуот котиби европалик иттифоқчиларга АҚШ Украинага хавфсизлик ва гуманитар ёрдамнинг “энг йирик етказиб берувчиси” эканлигини эслатди.

Афтидан, АҚШ ҳали Абрамс танкларини Украинага юборишга тайёр эмас. Шу билан бирга, Оқ уй Киевни навбатдаги кенг кўламли ҳарбий ёрдам пакети тўғрисида хабардор қилишга тайёрланмоқда. Пакетга 100 та Брадлей пиёда жанговар машиналари ва Страйкер зирҳли жанговар машиналари, тўртта HIMARS ҳаво мудофаа тизими ва бошқа қуроллар киради.

Узоқ кутилган Рамштейн

20 январь куни Рамштейн учрашувида (Украинани қўллаб-қувватловчи давлатлар мудофаа вазирларининг навбатдаги йиғилиши – таҳр.) Германия ниҳоят Украинага “Леопард” етказиб беришга рухсат бериши кутилмоқда.

Шу билан бирга, Франция президенти Эммануел Макрон Париж Украинага ўзининг Бастион зирҳли транспортёрлари ва Separ AMX-10RC енгил ғилдиракли танкларини юборишини расман эълон қилди. Гарчи француз автомобиллари асосий жанговар танклар ўрнини эгаллай олмасалар ҳам, улар жуда ҳаракатчан ва замонавий термал тасвир камералари билан жиҳозланган.

Мутахассисларнинг фикрига кўра, француз енгил танкларини рус босқинчилари учун "даҳшатли туш"га айлантириши мумкин. Чунки улар жуда тезкор ва тунда ҳужум қилиш имконини берувчи қоронғуда кўриш учун мўлжлланган замонавий қурилмаларига эга.

Шу билан бирга, Макрон Украинага Фрация армиясининг Leclerc асосий жанговар танкларини юбориш имкониятини ўрганмоқда. Бу ҳақда Politico нашрихабар бермоқда. Айни пайтда Франция сиёсий доираларида бу борадаги мунозаралар сусаймаяпти.

“Мавзу мураккаб ва ҳали Парижда ҳал этилмаган. Лекин биз бу ҳақда ўйлаяпмиз”, — деди манба. Қайд этилишича, танкларни топшириш масаласи Германия ҳукумати вакиллари билан бўладиган қўшма йиғилишда муҳокама қилинади.

AMX-56 Leclerc - ўтган асрнинг 80-йилларида ишлаб чиқилган француз армиясининг асосий жанговар танки. Ушбу моделни серияли ишлаб чиқариш 1990 йилда Нехтер концерни корхонасида бошланган. Ҳаммаси бўлиб 900 га яқин жанговар машиналар ишлаб чиқарилган, уларнинг деярли ярми БАА армиясида хизматга қилишга кетган.

Шу йилнинг январь ойи бошида Францияда 200 та Leclerc танкини модернизация қилиш бошланди, уларда ёнғинни назорат қилиш тизими янгиланади ва янги электроника ўрнатилади.

Шундай қилиб, Украинага оғир жанговар танклар ва бошқа ҳужум техникасини юбориш масаласида бироз кечикилган бўлса-да, аммо ҳали ҳам умид бор. Яқин келажакда зарур сиёсий қарорлар қабул қилинса ва Леопард танклари учун Украинага йўл очилган тақдирда ҳам, баҳоргача бу техникани жанг майдонида кўриш мумкин бўлмайди. Техникани ташиш, поездлар тайёрлаш, экипажлар ва бошқа масалалар учун бироз вақт керак бўлади. Бошқача қилиб айтганда, Украина Қуролли Кучларининг навбатдаги йирик ҳужум операцияси баҳоргача бошланмаслиги мумкин.

Айни пайтда Украина армияси Донбассда шиддатли мудофаа жангларини олиб бормоқда ва унинг асосий саъй-ҳаракатлари қишки кампанияда рус босқинчи газандаларини тор-мор этишга ва уларга имкон қадар кўпроқ талафот етказишга қаратилган. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг