Сўнгги йилларда иқлим ўзгариши ва глобал исиш сайёрамизнинг табиий ресурсларига жиддий таъсир кўрсатмоқда. Австралиянинг Мелбурн университети тадқиқотчилари олиб борган изланишларга кўра, чучук сув захиралари охирги 20 йил ичида кескин камайган.
Сув камайиши ва унинг сабаблари
Гидрология профессори Донгриол Рю ва унинг ҳаммуаллифи Ки-Вон Со томонидан олиб борилган тадқиқот натижаларига кўра, глобал исиш тупроқ, кўллар, дарёлар ва қор тўпламидаги сув миқдорини сезиларли даражада камайтирган.
Энг ташвишланарли факт шундаки, сўнгги 20 йил ичида Ердаги тупроқ намлиги 2000 гигатоннадан кўпроқ қисқарган. Бу Гренландияда 2002-2006 йилларда юз берган муз йўқотишидан икки баравар кўп.
Қурғоқчилик ва сув тошқинлари хавфи
Иқлим ўзгариши нафақат сув танқислиги, балки ёмғирлар ва сув тошқинлари хавфини ҳам орттирмоқда. Мутахассисларнинг таъкидлашича:
- Илгари ўн йилда бир марта содир бўладиган қурғоқчилик ҳодисалари ҳозир анча тез-тез юз бермоқда.
- Қурғоқчиликдан сўнг кучли ёмғирлар кузатилса ҳам, тупроқнинг эластиклиги пасайгани сабабли ер ости сувлари захираси тикланмайди.
- Денгиз сатҳининг кўтарилиши ва Ер қутбининг сурилиши каби ҳодисалар глобал исиш билан бевосита боғлиқ.
Иқлим ўзгаришига қарши қандай чоралар кўриш керак?
Донгриол Рюнинг таъкидлашича, сув захираларини сақлаб қолиш учун инсоният сув ресурсларидан фойдаланиш усулларини қайта кўриб чиқиши лозим. Бу дегани:
- Қишлоқ хўжалигида сувни тежаш технологияларини қўллаш.
- Чучук сув манбаларини ҳимоя қилиш ва тоза сувни қайта ишлашни ривожлантириш.
- Йирик шаҳарларда сув истеъмолини камайтириш чораларини кўриш.
Ер тебранишлари – табиатнинг "электрокардиограммаси"
Тадқиқот шунингдек, Ернинг айланишидаги енгил тебранишлар сайёрадаги намлик даражаси билан боғлиқ эканлигини тасдиқлади. Потсдам университети профессори Луис Саманиего бу ҳодисани сайёранинг электрокардиограммаси деб атади. Унга кўра, бу ўзгаришларга бефарқ қараш соғлиқ муаммоларига эътиборсиз муносабатда бўлиш билан баробар.
Чучук сув захираларининг камайиши бутун дунё учун жиддий хавф туғдирмоқда. Агар инсоният сувдан оқилона фойдаланиш чораларини кўрмаса, яқин келажакда сув танқислиги нафақат қишлоқ хўжалигига, балки умумий глобал иқтисодиётга ва аҳолининг яшаш шароитларига катта таъсир кўрсатиши мумкин.
Иқлим ўзгаришига қарши кураш ва сув ресурсларидан тежамкорлик билан фойдаланиш инсониятнинг асосий вазифаларидан бирига айланиши керак.
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
