Франция Павел Дуровга “Озодлик форуми”да иштирок этишга рухсат бермади

Telegram мессенжери асосчиси Павел Дуров сўз эркинлигига бағишланган халқаро тадбирда шахсан қатнашиш имкониятидан маҳрум бўлди. Франция суди Дуровнинг Норвегия пойтахти Ослода бўлиб ўтадиган “Озодлик форуми”да нутқ сўзлаш учун мамлакатни тарк этиш бўйича аризасини рад этди. Бу ҳақда форумни ташкил этувчи Human Rights Foundation (HRF) расман маълум қилди.

Сўз эркинлигига бағишланган анжумандан четланиш

27 май куни бўлиб ўтиши режалаштирилган анжуманда Павел Дуров рақамли ҳуқуқлар, шахсий маълумотларни ҳимоя қилиш ва давлат назоратига қарши кураш мавзуларида нутқ сўзлаши керак эди. Энди эса у видеоконференция орқали форум иштирокчиларига мурожаат қилиши мумкин.

HRF раҳбари Тор Ҳалворссен бу қарорни жиддий танқид қилар экан, “Бу фақат Павел учун эмас, бутун сўз эркинлиги ҳаракати учун оғриқли тўсиқдир”, — дея таъкидлади.

Суддан судга — Дуровнинг Франциядаги мураккаб ҳолати

Маълум қилинишича, Павел Дуров Францияда тергов ва доимий назорат остида турибди. Расмийлар уни Telegram платформасида қонунга хилоф фаолиятни яширишда айбламоқда: жумладан, вояга етмаганларга оид порнографик материаллар тарқатиш, ҳакерлик дастурлари орқали ноқонуний маълумотлар тарқатиш ва жиноий пулларни ювишда гумон қилинмоқда.

Шу туфайли Франция қонунчилиги унга мамлакат ҳудудини ҳуқуқ-тартибот органларининг махсус рухсатисиз тарк этишни ман этган. Дуров 15 мартдан 7 апрелгача Дубайга қисқа муддатли сафар қилиш учун рухсат олган, бироқ 12 май куни у АҚШга “инвестиция музокаралари” мақсадида бориш истаги билан мурожаат қилганида — Париж прокуратураси томонидан рад этилган.

Руминия сайловлари ва сиёсий босим ҳақидаги даъволар

Янги шов-шувга сабаб бўлган ҳолатлардан яна бири — Павел Дуровнинг 18 май куни Франция ҳукуматини Руминиядаги президентлик сайлов жараёнига аралашишда айблаши бўлди. Унга кўра, француз расмийлари Telegram раҳбариятидан “консерватив сиёсий позицияни ёритувчи аккаунтларни ўчириш”ни талаб қилган. Бу эса “эркин фикрлашга қаратилган таҳдид” сифатида баҳоланган. Франция ҳукумати эса бу даъволарни асоссиз деб рад этди.

Хулоса қилиб айтганда, Павел Дуров атрофидаги сиёсий ва ҳуқуқий босим ортиб бормоқда. Telegram асосчисининг шахсий иштироки сўз эркинлиги мавзусидаги халқаро форумда чекланиши — нафақат шахсий эркинлик, балки бутун рақамли демократик жараёнлар келажаги ҳақида жиддий саволлар туғдирмоқда. Францияда у қандай натижага етади — яқин ҳафталарда маълум бўлади. Аммо маълум факт шу: сўз эркинлиги баҳонасида унинг ўзи тингланмай қоляпти. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!