Fransiya Pavel Durovga “Ozodlik forumi”da ishtirok etishga ruxsat bermadi

Telegram messenjeri asoschisi Pavel Durov so‘z erkinligiga bag‘ishlangan xalqaro tadbirda shaxsan qatnashish imkoniyatidan mahrum bo‘ldi. Fransiya sudi Durovning Norvegiya poytaxti Osloda bo‘lib o‘tadigan “Ozodlik forumi”da nutq so‘zlash uchun mamlakatni tark etish bo‘yicha arizasini rad etdi. Bu haqda forumni tashkil etuvchi Human Rights Foundation (HRF) rasman ma’lum qildi.

So‘z erkinligiga bag‘ishlangan anjumandan chetlanish

27 may kuni bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan anjumanda Pavel Durov raqamli huquqlar, shaxsiy ma’lumotlarni himoya qilish va davlat nazoratiga qarshi kurash mavzularida nutq so‘zlashi kerak edi. Endi esa u videokonferensiya orqali forum ishtirokchilariga murojaat qilishi mumkin.

HRF rahbari Tor Halvorssen bu qarorni jiddiy tanqid qilar ekan, “Bu faqat Pavel uchun emas, butun so‘z erkinligi harakati uchun og‘riqli to‘siqdir”, — deya ta’kidladi.

Suddan sudga — Durovning Fransiyadagi murakkab holati

Ma’lum qilinishicha, Pavel Durov Fransiyada tergov va doimiy nazorat ostida turibdi. Rasmiylar uni Telegram platformasida qonunga xilof faoliyatni yashirishda ayblamoqda: jumladan, voyaga yetmaganlarga oid pornografik materiallar tarqatish, hakerlik dasturlari orqali noqonuniy ma’lumotlar tarqatish va jinoiy pullarni yuvishda gumon qilinmoqda.

Shu tufayli Fransiya qonunchiligi unga mamlakat hududini huquq-tartibot organlarining maxsus ruxsatisiz tark etishni man etgan. Durov 15 martdan 7 aprelgacha Dubayga qisqa muddatli safar qilish uchun ruxsat olgan, biroq 12 may kuni u AQSHga “investitsiya muzokaralari” maqsadida borish istagi bilan murojaat qilganida — Parij prokuraturasi tomonidan rad etilgan.

Ruminiya saylovlari va siyosiy bosim haqidagi da’volar

Yangi shov-shuvga sabab bo‘lgan holatlardan yana biri — Pavel Durovning 18 may kuni Fransiya hukumatini Ruminiyadagi prezidentlik saylov jarayoniga aralashishda ayblashi bo‘ldi. Unga ko‘ra, fransuz rasmiylari Telegram rahbariyatidan “konservativ siyosiy pozitsiyani yorituvchi akkauntlarni o‘chirish”ni talab qilgan. Bu esa “erkin fikrlashga qaratilgan tahdid” sifatida baholangan. Fransiya hukumati esa bu da’volarni asossiz deb rad etdi.

Xulosa qilib aytganda, Pavel Durov atrofidagi siyosiy va huquqiy bosim ortib bormoqda. Telegram asoschisining shaxsiy ishtiroki so‘z erkinligi mavzusidagi xalqaro forumda cheklanishi — nafaqat shaxsiy erkinlik, balki butun raqamli demokratik jarayonlar kelajagi haqida jiddiy savollar tug‘dirmoqda. Fransiyada u qanday natijaga yetadi — yaqin haftalarda ma’lum bo‘ladi. Ammo ma’lum fakt shu: so‘z erkinligi bahonasida uning o‘zi tinglanmay qolyapti. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!