Вақти-вақти билан рўза тутиш ғояси, айниқса, япон олими Ёшинори Осуми кашфиётидан кейин ривожланди. Хамиртурушдаги автофагия жараёнларини ўрганар экан, у рўза тутиш даврлари ҳужайралар янгиланишига ижобий таъсир кўрсатишини ва қариш жараёнини секинлаштиришга ёрдам беришини пайқади ва бунинг учун 2016 йилда Нобел мукофоти билан тақдирланган деб ёзади fitomarket.com.ua нашри.
Олимлар тушунтирганидек, интервалгача рўза тутишнинг таъсири танада рўза тутишнинг тахминан 12-соатидан бошлаб содир бўла бошлаган жараёнлар билан белгиланади. Бу катаболик фаза деб аталади. Бу вақтда жигар ва мушаклардаги гликоген заҳиралари тугайди. Тана ёғни муқобил энергия манбаи сифатида ишлата бошлайди.
Қонда глюкоза даражаси пасаяди, организмнинг барча эҳтиёжлари учун ёқилғи бўлиб хизмат қиладиган кетон таналари ишлаб чиқарилади. Рўза метаболик ва ҳужайра ичидаги жараёнларнинг, шунингдек, айрим гормонлар даражасининг ўзгаришига олиб келади.
Лаборатория ҳайвонларида ўтказилган тажрибалар шуни кўрсатдики, каламушларда тўлиқ очлик билан яллиғланиш жараёнлари сусаяди, қон босими ва қон глюкоза даражаси пасаяди, инсулин қаршилиги яхшиланади ва ёмон холестерин миқдори камаяди. Аммо энг қизиқарли кашфиёт шундаки, энергия танқислиги ҳайвонларнинг умрига сезиларли даражада таъсир қилади ва уни 30% га оширади.
Маълум бўлишича, узоқ муддатли озиқ-овқат етишмаслиги кемирувчиларнинг қариши учун жавоб берадиган ҳужайра ичидаги механизмларни фаоллаштиради, шу жумладан аутофагия жараёни, зарарли зарралар - чиқинди маҳсулотлар ҳужайра ичида парчаланиб, олиб ташланади. Автофагияни стимуляция қилиш қаришни секинлаштиришнинг самарали усулларидан биридир.
Бундан ташқари, энергия етишмаслиги генетик материални мутациялардан ҳимоя қилади ва шунинг учун онкология хавфини камайтиради. Шу билан бирга, очликдан барқарор таъсирга эришиш учун олинган калориялар сонини 20% га камайтириш керак.
Ушбу стратегия, албатта, вазн йўқотишни мақсад қилганлар учун ишлайди, лекин у узоқ муддатга мос келмайди ва соғлиғини сақлаб қолиш ва яхшилашни хоҳлайдиганлар учун мос эмас. Очлик танани аста-секин йўқ қилади, уни муҳим озиқ моддалардан маҳрум қилади ва мушак массасини камайтиради.
Кейин консенсус топилди: маълум бўлишича, юқоридаги барча соғлиқ учун фойдалар ҳатто тўлиқ бўлмаган, аммо вақти-вақти билан очлик билан сақланиб қолади, сиз тахминан 12-14 соатдан кейин овқат ейишни тўхтатиб, кейин маълум вақт давомида одатий диетангизга қайтсангиз.
Интервалгача рўза шундай туғилди - автофагия механизмларини ишга туширадиган ва рўза тутишнинг барча фойдали таъсирини сақлайдиган интервалгача рўза: вазнни нормаллантиради, шакар ва холестеринни камайтиради, қариш жараёнини секинлаштиради, саратон ва нейродегенератив касалликлар хавфини камайтиради. Шу билан бирга, инсон жисмоний ва психологик жиҳатдан жиддий азоб-уқубатларни бошдан кечирмайди, чунки у хоҳлаган деярли ҳамма нарсани озиқ-овқат ойнасида ейиши мумкин. Ва қаттиқ диеталардан фарқли ўлароқ, сиз ушбу режимда соғликка зарар бермасдан жуда узоқ вақт қолишингиз мумкин.
“Замин” янгиликларини “Одноклассники”да кузатиб боринг
