Баъзи одамлар учун сўкиниш ҳиссиётни чиқариш ёки ҳимоя воситаси сифатида кўрилади. Аммо олимлар фикрига кўра, бу одат нафақат маданиятсизлик белгиси, балки соғлик учун ҳам хавфли оқибатларга олиб келиши мумкин. Россиялик нейрофизиологлар сўкинишни асаб тизими учун “агрессия сигнали” сифатида қабул қилишини таъкидламоқда.
Марказий асаб тизими сўкинишни табиий мулоқот эмас, балки ҳужум сифатида қабул қилади ва инсон организмини фавқулодда ҳолат — стресс режимига ўтказади. Бу вазиятда мия қон айланишини ўзгартиради, гормонлар мувозанати бузилади, организм ҳимоя реакциясини ишга туширади.
Нейрофизиологлар таъкидлашича, бундай пайтда инсон ҳатто оғриқ ҳиссини ҳам вақтинча йўқотиши мумкин — бу стресс гормонлари таъсири билан боғлиқ. Аммо бу ҳолат узоққа чўзилса, тана жисмоний ва руҳий чарчоқни йиғиб боради.
Доимий асабий зўриқиш натижасида юрак-қон томир тизими қаттиқ босим остида қолади. Вақт ўтиши билан бу инфаркт, инсульт, гипертония ёки қандли диабет каби оғир касалликларнинг келиб чиқиш эҳтимолини оширади.
Мутаҳассислар таъкидлашича, сўкинишнинг кўп такрорланиши одамни нафақат стресс ҳолатида ушлаб туради, балки у билан мулоқотда бўлган атрофдагиларнинг ҳам руҳий ҳолатига салбий таъсир қилади. Чунки агрессив сўзлар мияда хавф ва тажовуз билан боғлиқ марказларни фаоллаштиради.
Психологлар инсондаги тўпланган негатив энергияни сўкинишсиз чиқаришнинг кўплаб усуллари мавжудлигини айтишмоқда: тоза ҳавода сайр қилиш, мусиқа тинглаш, нафас машқлари ёки шунчаки сукунатда бўлиш мия фаолиятини барқарорлаштиради.
Шундай экан, сўкинишни “ёниб чиқиш усули” деб билиш хато. Аксинча, бу организмни стрессга ботирадиган, соғломликни секин-асталик билан емирувчи омил ҳисобланади. Асабга ором, танга тинчлик керак бўлса — сўзни мулойим танланг.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
