Кўплаб ҳайдовчилар орасида ёқилғи маркаси унинг барча хусусиятларини тўлиқ белгилайди, деган ишонч шаклланган. Ушбу мантиққа кўра, АИ-95 бензини ҳар томонлама АИ-92дан устун, АИ-100 эса АИ-95дан афзал. Аммо амалиётда бу доим ҳам шундай эмас ва пастроқ октан сонли бензин бир қатор параметрлар бўйича яхшироқ бўлиши мумкин. Келинг, нима учун шундай бўлишини ва аниқ автомобиль учун энг мос ёқилғи турини қандай танлаш кераклигини кўриб чиқамиз.
Автомобил ишлаб чиқарувчиси транспорт воситасини эксплуатация қилишда эътиборга олиниши керак бўлган сарф материаллари стандартларини белгилашда ҳал қилувчи роль ўйнайди. У техник суюқликлар учун рухсатларни, шунингдек, бензиннинг минимал хусусиятларини белгилайди. Бироқ, ишлаб чиқарувчилар октан сонининг юқори чегарасини чекламайди, шунинг учун ҳайдовчиларда танлов имконияти бўлади. Масалан, “АИ-92дан паст бўлмасин” деб кўрсатилган бўлса, АИ-95 ҳам қуйиш мумкин ва кўпинча ҳайдовчилар бундай ёндашувнинг афзаллигини ҳис қилишади.
Юқори октан сони двигател қувватини бироз ошириш ва ёқилғи сарфини камайтириш имконини беради, аммо ўлчовлар шундан далолат берадики, иқтисодий жиҳатдан бу мақсадга мувофиқ эмас. Ёқилғи истеъмолидаги ўзгариш нарх фарқини — тахминан 10% — қоплай олмайди. Лекин АИ-95 ўрнига АИ-92 қўйилганда бошқа афзалликлар, масалан, ёқилғи тизими ва двигателнинг тозалигини сақлашга хизмат қиладими? Бу ерда ҳаммасини бир хил деб бўлмайди.
Ҳозирги технологиялар октан сонини 95 даражага каталитик усулда (нефтни қайта ишлаш орқали) олиш имконини беради. Бироқ амалда кўплаб ишлаб чиқарувчилар бу технологиядан, у нисбатан қимматга тушгани учун, фойдаланишмайди. Керакли октан сонини олиш учун антидетонацион қўшимчалар қўшиш анча арзон. Ва узоқ муддатда айнан шу қўшимчалар двигателнинг ичида ифлосланишга катта таъсир кўрсатиши мумкин.
Шунингдек, АИ-95 ҳар доим ҳам АИ-92дан тоза бўлмайди, балки кўп ҳолларда акс таъсир кузатилади. Антидетонацион қўшимчалар клапанлар ва поршень тизими элементларида чўкмалар қолдириши, натижада хос ис тўпланиши мумкин. Шу сабабли ҳам, АИ-92 сақлашда барқарорроқ, чунки унинг таркибида учувчи моддалар камроқ. Демак, у айниқса иссиқда, ўзининг бошланғич октан сонини анча узоқроқ сақлаб қолади.
Эски двигателлар, ишлаш учун АИ-92га мўлжалланган бўлса, доимо ҳам АИ-95ни яхши қабул қилмайди. Октан сони қанча юқори бўлса, ёқилғи-ҳаво аралашмаси шунча узоқ ёнади ва бу омил ёқилғини танлашда аҳамиятли. Замонавий автомобилларда бошқарув блоги аралашмани аниқ тўғрилайди, аммо олдин бундай технологиялар бўлмаган. Шу боис, ёқилғи белгиланган вақтда ёниб улгурмаслиги, натижада чиқиш клапанлари ортиқча юкланишга дучор бўлиб, ўз муддатидан олдин ёниб кетиши мумкин.
Агар ишлаб чиқарувчи АИ-92дан фойдаланишга рухсат берса, АИ-95га ўтишни онгли равишда амалга ошириш лозим. Акс ҳолда, нафақат ортиқча ёқилғи учун пул тўлаб, балки узоқ муддатда двигател ишлашида муаммоларга дуч келишингиз мумкин. Лекин истиснолар ҳам бор — турбинали двигателлар учун рухсат этилган ҳолда АИ-95га ўтиш ижобий самара бериши мумкин. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босинг Мавзуга оид янгиликлар
