Украинадағы жаңа сыбайлас жемқорлық дағдарысы Киев үшін үлкен проблемалар тудырып отыр. Әсіресе Еуропа Одағында Виктор Орбанның өткір ұстанымы қайта көрініп, ол Киевке көмек көрсетуді уақытша тоқтатуға шақырады. Ал мұхиттың арғы жағында Трамп әзірге үнсіз, бірақ АҚШ-та Украинаға әскери және қаржылық көмекті сынаушылардың дауысы тағы да күшейді. Зеленский тіпті соғыс басталған кезде де мұндай қарама-қайшы және күрделі жағдайға тап болмады.
Бұл ретте Зеленскийдің президенттікке дейін сыбайлас жемқорлық туралы айтқан сыни сөздері интернетте қайта айналымға түсе бастады, бұл, әрине, оның айналасындағы жағдайды одан әрі шиеленістірді.
Свинарчуктың қылығын еске түсіретін жанжал
2019 жылы президенттік сайлау қарсаңында Украинада сыбайлас жемқорлықпен байланысты үлкен жанжал туындады. Онда Украина армиясы үшін алынған техникалардан ақша ұрлады деп айыпталған адам - Петро Порошенконың жақын серіктесі Олег Гладковский орталыққа барған. Бұл кезде Зеленский "Слуга народа" сериалы арқылы халық арасында танымалдыққа ие болып жатқан, ал Порошенко екінші мерзім үшін күреске дайындалып жатқан еді.
Зеленский сол жанжалды шебер пайдаланып, Гладковскийді ескі фамилиясы - "Свинарчук" деп атап, қоғамдық сынға ұшыратты. Украиндық қауым бұл есімді тез қабылдап, алаңдарда шошқаның суреті бар плакаттармен шерулер өткізді.
Зеленский сонда былай деген еді:
"Порошенко Свинарчуктың не істегенін білмеген болуы мүмкін, бірақ бәрібір шығып, оны ұстауды талап етуге құқылы еді. Мен оның орнында болсам, саясаттан кетер едім."
Бұл сөздер қазір интернетте қайта таралуда. Кезінде саяси қарсыласын сынау үшін айтылған мәлімдемелер қазір Зеленскийдің өзіне қарсы дәлел ретінде келтірілуде.
Миндич төңірегіндегі жанжал: бұл жолы жағдай одан да ауыр
Зеленскийдің досы Миндичтің қатысы бар деген сыбайлас жемқорлық схемалары туралы мәлімдемелер Украинада үлкен шу шығарды. Бұл жанжал 2019 жылғы "Свинарчук ісімен" салыстырғанда өте ауқымды көрінеді. Өйткені ол кезде Украина Донбасстағы шектеулі майданда ғана соғыс жүргізген. Ал бүгін ел Ресейдің толық қарулы басқыншылығына қарсы күресіп жатыр.
Сыбайлас жемқорлық осы кезде бас көтерсе, оның зияны бірнеше есе ауыр болады - қоғам бұған әрі құқылы, әрі өте қатты реакция білдіруде.
Кинода Голобородко жеңді, ал өмірде ше?
Бір қызығы, дәл осындай жағдайды Зеленскийдің өзі "Слуга народа" сериалында сомдаған. Онда қарапайым мұғалім Голобородко президенттікке келіп, тамыры тереңге кеткен коррупция батпағынан қалай шығуды білмей қалғандай етіп көрсетілген.
Бірақ өмірдегі жағдай сериалдағыдан бірнеше есе ауыр: Голобородкада елге Ресей басып кірмеген, президенттің міндеті негізінен реформалармен шектелген. Ал Зеленский өз мемлекетінің аман қалуы үшін күресіп жатыр. Енді ол сыбайлас жемқорлық дауымен де бетпе-бет келді.
Зеленскийдің жеке мүдделі болғанына сену қиын. Бірақ оның қателігі - мемлекеттік басқаруда достары мен таныстарына шектен тыс сүйену. Бұл көптеген елдерде болғандай, үлкен саяси соққы болуы мүмкін.
Жанжалдан шығудың жолы бар ма?
Зеленский бұл жағдайдан бір ғана жолмен шыға алады: кінәлілерді қатаң жазалау, процесті ашық етіп, қоғамның сенімін қайтару.
Соғыс жағдайында бұл неғұрлым жылдам және қатаң жасалатын процесс. Өйткені бұл тек Зеленскийдің беделі емес, Украина мемлекетінің халықаралық аренадағы беделі мәселесі.
Қазір ең үлкен сұрақ: Зеленский бұл батпақтан өз беделін жоғалтпай, мемлекеттік мүддені сақтай отырып шыға ала ма?
Бұл сұрақтың жауабы алдағы апталардағы әрекеттерге байланысты болады.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
