Доимий қуруқ йўталдан азоб чекиш жуда ёмон ҳолат. Бу нафақат сизни зериктириши, балки аҳволингизнинг ёмонлашишига ҳам сабаб бўлади. Бунинг сабаби совуқ об-ҳаво, аллергия ёки бошқа касалликлар бўлиши мумкин. Қуруқ йўтални уй шароитида халқ табобати воситалари билан ҳам, дори-дармонлар билан ҳам даволаш мумкинлиги кўпчиликка маълум. Қуйида қуруқ йўтални даволашга ёрдам берадиган табиий воситалар ҳақида маълумот берилади.
Қуруқ йўтал бир нечта сабабларга кўра юзага келади, уни турли усуллар билан даволаш мумкин, буларнинг аксарияти жуда оддий.
Қуруқ йўтал нима?
Қуруқ йўтал — балғам чиқмайдиган йўтал ҳисобланади. Балғам етишмовчилиги сабаб қуруқ йўтал томоқ оғриғига олиб келиши мумкин, бу ўз навбатида бошқа симптомларни келтириб чиқаради. Бу эса организмни чарчатиб қўйиши мумкин.
Қуруқ йўтал ўткир ёки сурункали бўлиши мумкин. Ўткир йўтал узоқ давом этмайди, бироқ сурункали йўтал доимий ёки мунтазам равишда қайта пайдо бўлади.
Ўткир йўтал одатда инфекция ёки юқори нафас йўлларининг тирнаш хусусияти билан боғлиқ бўлади ва бир неча ҳафта ичида ўз-ўзидан ўтиб кетади, сурункали йўтал эса саккиз ҳафтадан ортиқ давом этади ва турли сабабларга кўра юзага келади.
Қуруқ йўталнинг энг кенг тарқалган сабаблари аллергия, шамоллаш, вирусли инфекциялар, бронхит, шунингдек, гастроэзофагиал рефлюкс касаллиги (GERD) ва йўтал билан боғлиқ астмадир.
Қуруқ йўтални даволаш учун кўплаб воситалар — дори-дармонлар, халқ табобатида қўлланадиган нарсалар мавжуд. Бироқ ҳар эҳтимолга қарши ўзингизни мустақил даволамаслигингиз керак ва бу борада шифокор билан маслаҳатлашганингиз маъқул.
Қуруқ йўтални даволаш учун қанча вақт кетади?
Қуруқ йўталнинг оғирлиги ва давомийлиги унинг сабабига боғлиқ. Баъзан бу бир неча кун давом этиши мумкин. Бироқ баъзида қуруқ йўтал уч, беш ёки ҳатто саккиз ҳафтадан кўпроқ давом этади.
Агар йўтал уч ҳафтадан ортиқ давом этмаса, сиз албатта шифокор билан маслаҳатлашишингиз керак. Йўтал кучли кўкрак оғриғи, нафас олиш қийинлашувига сабаб бўлса ва у қон билан бирга келса, шифокорга боришни кечиктирмаслик керак.
Умуман олганда, йўтал билан бирга келадиган ҳар қандай янги ёки ёмонлашган вазиятларни сезсангиз, шифокорингиз билан маслаҳатлашган маъқул.
Биринчи навбатда, аломатнинг асосий сабабини аниқлаш, йўтал билан курашиш ва бу билан параллел равишда унинг ўзини йўқ қилиш жуда муҳим. Қуруқ йўтални даволашга ёрдам берадиган кўплаб усуллар мавжуд ва улар жуда оддий.
Қуруқ йўтални даволашга ёрдам берадиган табиий воситалар
Асал
Ҳеч кимга сир эмаски, илиқ ичимликлар ичиш томоқни тинчлантиришга ёрдам беради. Бироқ уларга асал қўшсангиз, янада самарали бўлади. Ушбу маҳсулот яллиғланишни камайтириши мумкин (ва баъзида балғам пайдо бўлишига ёрдам беради), чунки у яллиғланишга қарши хусусиятга эга.
Агар иссиқ ичимликларни ёқтирмасангиз, шунчаки бир қошиқ асал истеъмол қилсангиз ҳам у қуруқ йўтални тинчлантиришга ёрдам беради, уни уйқуга ётишдан олдин истеъмол қилсангиз, янада самаралироқ бўлади. Бироқ асал истеъмол қилганингиздан кейин йўтал кучайганини сезсангиз, бу усулдан фойдаланишни кейинроққа қолдиришингиз керак.
Лимон
Асалнинг ўзи қанчалик фойдали бўлса, асал ва лимонни иссиқ сувда аралаштириш қуруқ йўтал аломатларини енгиллаштиришда фойдали бўлиши ҳаммага маълум. Лимон томоқ оғриғига ёрдам беради ҳамда иммунитет тизимини мустаҳкамлайди.
Бузина
Бузина флавоноидлар деб аталадиган табиий моддаларни ўз ичига олган ажойиб табиий восита ҳисобланади. Ушбу мева шишишни камайтириши, яллиғланишга қарши курашиши ва иммунитет тизимини мустаҳкамлаши мумкин. Сиз ундан қайнатма тайёрлашингиз ёки озгина аралаштиргандан кейин чойга қўшиб ичишингиз мумкин.
Тузли эритма
Қуруқ йўтал томоқда тирнаш хусусиятини келтириб чиқариши ва яллиғланишига сабаб бўлиши мумкин, тузли эритма билан томоқни чайиш қичишишни енгиллаштиради, агар шу билан йўтал енгиллашса, дорихонага бориш шарт эмас. Бир стакан илиқ сувга бир чой қошиқ тузни солинг ва мунтазам равишда (кунига камида 3-5 марта) томоғингизни чайқанг.
Тимян
Қуруқ йўтални енгиллаштирадиган яна бир табиий восита — тимян. Бу кўкатлар нафақат йўтал белгиларини камайтириши, балки уларнинг частотасини ҳам пасайтириши мумкин.
Тимян чойга қўшиб ичилиши мумкин. Сиз тимяндан дамлама тайёрлашингиз ва у билан томоғингизни чайқашингиз мумкин (заррачалар тирнаш хусусияти берувчи шиллиқ қаватга тушмаслиги учун уни сиқиб олишни унутманг.
Қуруқ йўтални даволашга яна қандай воситалар ёрдам беради?
Йўтални халқ табобати воситалари орқали даволаш самарали ҳисобланади, бироқ дори-дармонларни, шунингдек, баъзи гаджетларни ҳам ёддан чиқармаслигимиз керак.
Томоқни даволашга ёрдам берадиган пастилкалар
Балғамсиз бронхлар йўталнинг янада кучайишига сабаб бўлиши мумкин. Йўтални тезроқ даволаш учун пастилкаларни ичинг. Улар қуруқ йўтални келтириб чиқарадиган қичишиш хусусияти бўлган томоқни тинчитади, чунки у биринчи навбатда қуруқ шиллиқ пардаларни юмшатишга ёрдам беради, шунингдек, доривор компонентлар томоқни тинчлантиради.
Томоққа сепиладиган спрей
Томоғингизни чайқашга ёки асалли чой тайёрлашга ҳар доим ҳам вақт топмаслигингиз мумкин, шунинг учун сумкангизда спрейни сақлаш фойдали бўлиши мумкин. Масалан, у томоқни тинчлантиришга ёрдам берадиган, шунингдек, уни вируслардан ҳимоя қиладиган прополисни ўз ичига олади.
Йўталга қарши дорилар
Баъзида фақат халқ табобати воситалари билан даволаниш етарли бўлмайди. Қуруқ йўтал доимий ва кучли бўлиши мумкин, у кўпроқ мақсадли даволанишни талаб қилади. Дориларни ўзбошимчалик билан қабул қилмаслик керак, уларни ичишдан олдин шифокор кўрсатмасига амал қилинг. Енгил ҳолатларда, томоқ оғриғи ва кўкрак қафасидаги сиқилишни бартараф этиш учун рецептсиз дори-дармонлардан фойдалансангиз бўлади.
Ҳаво намлантиргич
Ҳаво намлантиргич йўтални даволамаслиги мумкин, бироқ бу сурункали қуруқ йўтал учун жуда фойдали гаджет. Уни ишлатиш давомида томоқдаги нафақат кучли қуруқлик, балки ўткир таъм ҳам сезилади, намлагич ҳавонинг тўғри мувозанатини тиклашга ёрдам беради, бу шиллиқ қаватга ҳам фойдали таъсир кўрсатади. У ҳавога намлик қўшади ва кўпинча тунда оғир йўтал тутганда, ҳаво намлантиргич катта ёрдам бериши мумкин.
