Özbekistan Merkez Bankası, 2025 yılının üçüncü çeyreği sonuçlarına göre iş gücü piyasasındaki temel değişimlere ilişkin analitik rapor yayımladı. Temmuz–Eylül dönemini kapsayan çalışmada iş gücüne arz ve talep, hanehalkı refahı ve yurt dışından para transferi akışlarının hareketliliğine dair ayrıntılı veriler derlendi. Bu haberi upl.uz aktardıaktarıyor.
Rapora göre, üç ay içinde iç piyasadaki açık iş sayısı %3,3 artarak olumlu bir eğilim gösterdi. En büyük pay toptan ve perakende ticarete ait olup tüm ilanların %17,9’unu oluşturdu. Ardından yeme-içme sektörü (%17,1) ve sanayi üretimi (%17) neredeyse aynı sonucu kaydetti.
İlanlar artsa da çeyrek sonuna doğru iş arayanların faaliyetinde artıştan çok duraklama işaretleri görülmeye başladı. Özgeçmiş akışı yüksek kalsa da eylüle gelindiğinde dijital platformlardaki alışılmış mevsimsel “patlama” yavaşladı. En fazla yeni aday pazarlama, reklam ve iletişim; müşteri hizmetleri ve ev personeli alanlarında ortaya çıktı.
Düzenleyici, temmuz–ağustos dönemindeki izleme çalışmasında iş dünyasının genel olarak ekip büyütme konusunda iyimser kaldığını belirtti. Çalışan sayısını artırma niyetini bildiren girişimcilerin oranı %33,9 ile ikinci çeyrekteki %30,2’nin üzerine çıktı. Ancak eylülde mevsimsel düzeltmelerin etkisiyle bu beklenti %30,8’e geriledi.
Bununla birlikte, kadro küçültmeye hazırlanan işletmelerin payı da arttı. İkinci çeyrekte küçülme planı olduğunu söyleyenler %8,7 iken, üçüncü çeyrek sonunda bu oran %12,7’ye ulaştı. En endişe verici sinyaller inşaat ve ticaretten geliyor: olası işten çıkarmalar konusunda sırasıyla %16,4 ve %25,6 yönetici uyarıda bulundu.
Mali göstergeler ise yukarı yönlü “koşusunu” sürdürüyor. 2025’in ilk dokuz ayında nominal ücretler %19,2 arttı; enflasyon dikkate alındığında reel gelirler %9,1 yükseldi. Merkez Bankası, bu artışta kamu sektöründeki planlı maaş artışları ile enflasyonu dizginlemeye yönelik önlemlerin önemli rol oynadığını vurguladı. Eylül sonunda ortalama aylık ücret 6,2 milyon soma ulaştı.
Sektörler arasındaki fark hâlâ büyük. En yüksek maaşlar geleneksel olarak finans ve sigorta sektöründe; ortalama 16,8 milyon som kaydedildi. BT ve iletişim de 15 milyon som ile yakın seviyede. Uzmanlar, lojistik, depolama ve sosyal hizmetlerde gelirlerin daha hızlı arttığını da belirtti.
Sıralamanın alt kısmında inşaat sektörü yer alıyor: nominal artış %9,2 olmasına rağmen reel gelirler fiilen %0,1 azaldı. Bu durum, maliyet ve fiyat baskısı ortamında sektörde çalışanların gelirinin beklenen ölçüde artmadığını gösteriyor.
Bölgelere göre tablo da aynı değil. Reel ücret artışında Semerkant ili %14,6 ile lider; ardından Sırderya (%11,1) ve Namangan (%10,9) geliyor. Andican (%2,9) ve Navoi (%5,9) ise en düşük değerleri kaydetti. Analistler, bazı bölgelerde verimlilik aynı ölçüde artmadan gelirlerin keskin yükselmesinin tüketici fiyatları üzerinde aşırı baskı oluşturabileceği konusunda uyardı.
Yurt dışından para akışı da belirgin biçimde güçlendi. 2025 Temmuz–Eylül döneminde sınır ötesi transfer hacmi 5,7 milyar ABD doları oldu ve geçen yılın aynı dönemine göre %18,5 daha yüksek gerçekleşti. Düzenleyici bunu, emek göçmenlerinin çalıştığı ülkelerde ekonomik faaliyetin yüksek olması ve ulusal para birimlerinin güçlenmesiyle açıkladı.
İlginç olan, en keskin artışın Baltık ülkelerinden gelen transferlerde görülmesi ve oranın bir anda %40 sıçramasıdır. Rusya ve Avrupa ülkeleri gibi geleneksel güzergâhlarda ise büyüme hızının yavaşladığı kaydedildi.
2025’te Özbekistan’da BT sektörü, en yüksek maaş ödenen alanlardan biri olarak konumunu daha da güçlendirdi. Buna karşın BT uzmanlarının geliri ile sosyal sektör çalışanlarının geliri arasındaki fark hâlâ üç kattan fazla; bu da gençlerin dijital mesleklere kitlesel geçişini hızlandırıyor.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
Меҳмон grubundaki ziyaretçiler bu yayına yorum yapamaz.
