Fermerlar ogoh bo‘lsin: chigirtkalar 500 ming gektarni qamradi

Ishonchli manbadan xabar: O‘zbekistonda chig‘irtka inqilobi boshlanmoqda
Valyuta inqirozlari, ichki iqtisodiy muammolar va xalqaro iqlim o‘zgarishlari fonida, endi agrar sektor uchun yangi tahdid shakllanmoqda – chig‘irtka (!) harakati haqida ogohlantirish paydo bo‘ldi. O‘simliklar karantini va himoyasi agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, 19‑iyun holatiga ko‘ra, deyarli 500 000 gektardan orthiq hududda chig‘irtkalar faollashgan va hududdagi agrar maydonlar uchun real xavf tug‘dirmoqda.

Monitoring va aniqlangan ko‘rsatkichlar
Agentlikning “chig‘irtka va tut parvanasiga qarshi kurash xizmati” tomonidan o‘tkazilgan monitoring natijalariga asoslanilsa, umumiy 875 087 gektar maydon tekshirildi. Shundan 515 830 gektarda chig‘irtka faoliyati aniqlangan bo‘lib, bu butun O‘zbekistondagi qishloq xo‘jaligi maydonlarining qiziqarli qismi, ayniqsa Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Xorazm, Buxoro, Navoiy, Sirdaryo va Toshkent viloyatlarida.

E’tiborli joy shundaki, nazariy tadbirlar 507 181 gektar maydonda amalga oshirildi – kimyoviy preparatlar bilan chig‘irtka populyatsiyasining tezda kamayishi ko‘zda tutilgan. Bu choralarning eng ko‘zga ko‘ringani, Saksovul bukri chig‘irtkalariga qarshi faol ravishda strategiyalar tatbiq etilishi bo‘ldi.

Qaysi hududlar himoyalanmoqda?
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Xorazm, Buxoro, Navoiy, Sirdaryo, Toshkent viloyatlarida – saksovul bukri chig‘irtkalari boy va barra hududlar hisoblanadi. U erlarda gidrokimyoviy vositalar yordamida faol va kuchli nazorat tashkil etildi.

Boshqa tomondan esa, Qashqadaryo, Surxondaryo, Samarqand, Jizzax, Andijon, Namangan, Farg‘ona viloyatlarida asosiy o‘choqlar deyarli to‘liq yo‘q qilingan — asta-sekin chig‘irtka populyatsiyasi kamaymoqda. Bu respublika bo‘ylab koordinatsiyalangan harakatlar natijasida erishilgan natija.

24/7 faoliyat – har lahzada tayyorlik
Agentlikning maxsus bo‘limi “chig‘irtka va tut parvonasiga qarshi kurash xizmati” 24/7 tartibida faoliyat yuritmoqda. Erta tongda va tungi vaqtlarda kimyoviy ishlovlar amalga oshiriladi, kun davomida esa monitoring izlash ishlari olib boriladi. Bu doimiylik dehqonlar va fermerlar uchun katta ahamiyatga ega bo‘lib, hosildorlikni xavfsiz darajada ushlab turish imkonini beradi.

Havoning issiq, qurg‘oqchil sharoitlari chig‘irtka populyatsiyasini rag‘batlantiradi. Ayniqsa avgust-sentyabr oylarida ular keng hududlarga yoyilib, poytaxtlar yaqinidagi maydonlarga ham kirib kelishi mumkin. Shu bois agentlik o‘xshash strategiyalarni oldindan ko‘rib chiqayapti. Shu jumladan, kimyoviy usullardan bifotoindikatorli tizimlar, biotsid preparatlarni rotatsiyalash va zararsizlantirishda yangi metodlar tatbiq qilinmoqda.

Namuna samaradorlik – kelajakda ekologik tizim uchun qulaylik?
Mutaxassislar fikricha, kimyoviy ishlovlar yuqori samaradorlik bilan asossiz dori berilishining oldini oladi. Ular parazitlar va foydali organizmlar uchun zararsiz bo‘lib, suv va tuproq muhitiga salbiy ta’sirni kamaytiradi. Shu bilan birga, masʼuliyatsiz foydalanilganda tabiiy biologik muvozanat buziladi, bu bilan fermerlarning ishlari barbod bo‘lishi mumkin.

Qishloq xo‘jaligi uchun oqibatlar va natijalar
Agar chig‘irtka o‘z nazoratini buzsa, paxta, g‘alla va boshqa don ekinlari yo‘q bo‘lib qolishi mumkin. Hosildorlikning pasayishi fermerlar daromadining kamayishiga, oziq-ovqat mahsulotlarining qimmatlashishiga sabab bo‘ladi. Bu esa ijtimoiy barqarorlik va sog‘liqni saqlash tizimiga yuk bo‘ladi. Shu bois agentlik tomonidan ko‘rilgan tezkor choralar Prezident farmoni bilan yanada mustahkamlanmoqda.

Xulosa
500 000 gektardan ziyod hududda chig‘irtka faollashishi – bu ekologik va iqtisodiy xavf orasida yashayotgan davlat uchun ogohlantirishdir. Agrotexnika xizmatlari, pestitsid xavfsizligi va monitoring tizimlari xalqaro standartlarga mos ravishda takomillashtirilmoqda. Shirkat va fermerlar ham birlik bo‘lib, chig‘irtka bilan kurashda ustuvor strategiyalardan voz kechmasliklari muhim. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!