Ишончли манбадан хабар: Ўзбекистонда чиғиртка инқилоби бошланмоқда
Валюта инқирозлари, ички иқтисодий муаммолар ва халқаро иқлим ўзгаришлари фонида, энди аграр сектор учун янги таҳдид шаклланмоқда – чиғиртка (!) ҳаракати ҳақида огоҳлантириш пайдо бўлди. Ўсимликлар карантини ва ҳимояси агентлиги маълумотларига кўра, 19‑июн ҳолатига кўра, деярли 500 000 гектардан ортҳиқ ҳудудда чиғирткалар фаоллашган ва ҳудуддаги аграр майдонлар учун реал хавф туғдирмоқда.
Мониторинг ва аниқланган кўрсаткичлар
Агентликнинг “чиғиртка ва тут парванасига қарши кураш хизмати” томонидан ўтказилган мониторинг натижаларига асосланилса, умумий 875 087 гектар майдон текширилди. Шундан 515 830 гектарда чиғиртка фаолияти аниқланган бўлиб, бу бутун Ўзбекистондаги қишлоқ хўжалиги майдонларининг қизиқарли қисми, айниқса Қорақалпоғистон Республикаси, Хоразм, Бухоро, Навоий, Сирдарё ва Тошкент вилоятларида.
Эътиборли жой шундаки, назарий тадбирлар 507 181 гектар майдонда амалга оширилди – кимёвий препаратлар билан чиғиртка популяциясининг тезда камайиши кўзда тутилган. Бу чораларнинг энг кўзга кўрингани, Саксовул букри чиғирткаларига қарши фаол равишда стратегиялар татбиқ этилиши бўлди.
Қайси ҳудудлар ҳимояланмоқда?
Қорақалпоғистон Республикаси, Хоразм, Бухоро, Навоий, Сирдарё, Тошкент вилоятларида – саксовул букри чиғирткалари бой ва барра ҳудудлар ҳисобланади. У эрларда гидрокимёвий воситалар ёрдамида фаол ва кучли назорат ташкил этилди.
Бошқа томондан эса, Қашқадарё, Сурхондарё, Самарқанд, Жиззах, Андижон, Наманган, Фарғона вилоятларида асосий ўчоқлар деярли тўлиқ йўқ қилинган — аста-секин чиғиртка популяцияси камаймоқда. Бу республика бўйлаб координацияланган ҳаракатлар натижасида эришилган натижа.
24/7 фаолият – ҳар лаҳзада тайёрлик
Агентликнинг махсус бўлими “чиғиртка ва тут парвонасига қарши кураш хизмати” 24/7 тартибида фаолият юритмоқда. Эрта тонгда ва тунги вақтларда кимёвий ишловлар амалга оширилади, кун давомида эса мониторинг излаш ишлари олиб борилади. Бу доимийлик деҳқонлар ва фермерлар учун катта аҳамиятга эга бўлиб, ҳосилдорликни хавфсиз даражада ушлаб туриш имконини беради.
Ҳавонинг иссиқ, қурғоқчил шароитлари чиғиртка популяциясини рағбатлантиради. Айниқса август-сентябрь ойларида улар кенг ҳудудларга ёйилиб, пойтахтлар яқинидаги майдонларга ҳам кириб келиши мумкин. Шу боис агентлик ўхшаш стратегияларни олдиндан кўриб чиқаяпти. Шу жумладан, кимёвий усуллардан бифотоиндикаторли тизимлар, биоцид препаратларни ротациялаш ва зарарсизлантиришда янги методлар татбиқ қилинмоқда.
Намуна самарадорлик – келажакда экологик тизим учун қулайлик?
Мутахассислар фикрича, кимёвий ишловлар юқори самарадорлик билан асоссиз дори берилишининг олдини олади. Улар паразитлар ва фойдали организмлар учун зарарсиз бўлиб, сув ва тупроқ муҳитига салбий таъсирни камайтиради. Шу билан бирга, масъулиятсиз фойдаланилганда табиий биологик мувозанат бузилади, бу билан фермерларнинг ишлари барбод бўлиши мумкин.
Қишлоқ хўжалиги учун оқибатлар ва натижалар
Агар чиғиртка ўз назоратини бузса, пахта, ғалла ва бошқа дон экинлари йўқ бўлиб қолиши мумкин. Ҳосилдорликнинг пасайиши фермерлар даромадининг камайишига, озиқ-овқат маҳсулотларининг қимматлашишига сабаб бўлади. Бу эса ижтимоий барқарорлик ва соғлиқни сақлаш тизимига юк бўлади. Шу боис агентлик томонидан кўрилган тезкор чоралар Президент фармони билан янада мустаҳкамланмоқда.
Хулоса
500 000 гектардан зиёд ҳудудда чиғиртка фаоллашиши – бу экологик ва иқтисодий хавф орасида яшаётган давлат учун огоҳлантиришдир. Агротехника хизматлари, пестицид хавфсизлиги ва мониторинг тизимлари халқаро стандартларга мос равишда такомиллаштирилмоқда. Ширкат ва фермерлар ҳам бирлик бўлиб, чиғиртка билан курашда устувор стратегиялардан воз кечмасликлари муҳим. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босинг Мавзуга оид янгиликлар
