Marokash ertakni davom ettirdi, Portugaliyada yangi yulduz porladi

^{Marokash termasi futbolchilari va bosh murabbiyi ispanlar ustidan g‘alabani nishonlamoqda
Alexander Hassenstein / Getty Images}
Qatardagi jahon chempionatining o‘n yettinchi kunidagi asosiy voqealar.

Ispaniya uchta penaltini aniq tepa olmadi va turnirni tark etdi. Marokash pley-offning asosiy sensatsiyasini amalga oshirdi.

JCH-2022. 1/8 final. 6 dekabr
Marokash – Ispaniya 0:0. Penaltilar seriyasi: 3:0
Marokash – Bunu, Hakimi, Saiss, Agerd (Al-Yamik, 84), Mazraui (Attiyyot-alla, 82), Amrabat, Amalla (Sheddira, 82), Unai, Ziyosh, Bufal (Ez Abde, 66), An-Nosiri (Sobiri, 82).
Ispaniya – Unai Simon, Laport, Rodri, Alba (Balde, 98), Buskets, Pedri, Gavi (Soler, 63), Lorente, Olmo (Fati, 98), Asensio (Morata, 63), Ferran Torres (Uilyams, 75; Sarabiya, 119).
Ogohlantirishlar: Laport (76), Saiss (90).

Ispaniya avvaliga xorvatlar, keyin Braziliya bilan o‘yindan qochib, guruhda ikkinchi o‘rinni egallagani haqidagi farazlar endi muhim emas. Qolaversa, jahon chempionatida strimlar o‘tkazib, bundan ishlangan pullarni bolalar onkologiyasi uchun xayriya qilayotgan Luis Enrike bunday fikrlarni qayt’iy rad etdi. Chindan ham jamoa yarimfinalga yetib borsa, baribir Fransiya yoki Angliyaga to‘qnash kelardi.

Enrike bunday nazariyalarni hali ovlanmagan ayiqning terisini bo‘lib olishga o‘xshatdi. Jamoa hali darvozasini la liganing o‘tgan mavsumdagi eng kuchli o‘yin ko‘rsatgan vakillaridan biri Bunu qo‘riqlovchi Marokash to‘sig‘idan o‘tish talab etilardi. Shu bilan birga «Atlas sherlari» — faqat darvozabondan iborat emas va jamoa Xorvatiya, Belgiya va Kanadadan iborat guruhda birinchi o‘rinni egallab chiqqandi.

Qolaversa, bu imkoniyatlariga qishda bo‘lib o‘tgan Afrika Kubogidagi ishtirokiga qarab ham baho berish mumkin bo‘lgan jamoa ham emas. Birinchidan, Qatardagi turnir boshlanishiga bir necha oy qolganida Vaxid Xalixojich o‘rniga Afrika Chempionlar ligasida g‘olib chiqqan Valid Regragi bosh murabbiy etib tayinlandi. Ikkinchidan, jamoaga sobiq bosh murabbiy davrida chetlatilgan Ziyosh va Mazraui qaytdi.

«Bu o‘yin — Marokash futboli tarixida iz qoldirish uchun imkoniyat», — dedi Regragi. Bu o‘yin arafasida ko‘pchilik Kaliningradda to‘rt yil muqaddam o‘tkazilgan o‘yinni ham esladi. O‘shanda ispanlar Marokashga qarshi o‘yinda yutqazib, guruhda qolib ketishga juda yaqin kelgan, ammo qo‘shimcha daqiqalarda Yago Aspasning goli bilan hisobni tenglashtirgandi. Keyinroq 1/8 finalda uning penaltilar seriyasidagi oxirgi zarbasini Igor Akinfeyev to‘sadi.

Busketsning rekordi

O‘yin kutilganidk boshlandi — «Qizil furiya» total ustunlik qilishi bilan. Faqat ispanlarning boshlang‘ich tarkibi ajablanarli edi. Enrike klassik markaziy forvardsiz o‘ynashi odat tusini olmoqda. Bu safar esa asosiy tarkibdagilarning faqat ikki nafari ampluasiga ko‘ra himoyachi edi. Va Rodri mudofaa markazidan joy olishi — hozirgi turnir uchun standart kartinaga aylanib ulgurgan bo‘lsa, Markos Lorente bir yildan ortiq vaqt mobaynida terma jamoada qanot himoyachisi rolida ko‘rinish bermagandi.

Qolganlar o‘z joyida tushdi. Jahon chempionatlarida 17-o‘yinini o‘tkazgan va Iker Kasilyas va Serxio Ramosning rekordini takrorlagan Buskets ham, 1958 yilgi turnirda 17 yoshida mundiallar pley-offida o‘ynagan Peledan keyin bu natijani takrorlagan ilk futbolchi bo‘lgan Gavi ham. Birinchi bo‘lim statistikasi ham ikki ko‘rsatkichga ko‘ra odatiy ko‘rinishda edi. Ispaniya to‘pga egalik qilish bo‘yicha (70 foizdan ortiq) va uzatmalar bo‘yicha (Opta versiyasiga ko‘ra 344 ga qarshi 122) katta ustunlikka erishdi.

Faqat bu raqamlar yevropaliklarga hech narsa keltirmadi. 45 daqiqa davomida birgina xavfli zarba berildi, to‘p himoyachilar ortiga tashlab berilganida Asensio o‘tkir burchakdan turib yo‘llagan zarba darvoza to‘riga tashqi tomondan tegdi. Marokashliklarda esa bundan ham xavfliroq vaziyatlar bo‘ldi, Hakimi ijrosidagi jarima zarbasidan keyin to‘p darvoza to‘sinidan bir necha santimetr yuqoridan o‘tib ketdi. Shuningdek pressing orqali to‘pni egallab olgan Mazrauining zarbasi xavfli chiqdi. Birinchi bo‘limda driblinglari bilan yodda qolgan Bufalning uzatmasini esa Agerd darvoza to‘riga joylab qo‘yishiga bir baxya qoldi.

Bununing vaqti

Umuman olganda, o‘yin davomida «steril egalik» atamasini eslash uchun sabablar ko‘p bo‘ldi. Ispanlar chiroyli futbol namoyish etishga uringan bo‘lsa-da, marokashliklarning mudofaadagi sifatli futboli undan qolishmadi. Markaziy hujumchi An-Nosiri ham, o‘rta liniyaga javobgar Amrabat ham himoyada mehnat qilishdi. Shu bilan birga «Sherlar» deyarli fol qilishmadi va standart vaziyatlar xavfini nolga tenglashtirishdi.

Vaqti-vaqti bilan keskinlik yuzaga keldi, ammo ispanlar burchakdagi bayroq atrofidagina yiqitildi, Asensio va Olmoning 2018 yilgi jahon chempionatida Roys va Kroosning ijrosini takrorlashga urinishi Bununi dog‘da qoldira olmadi. Faqat zaxiradan o‘yinga qo‘shilgan Morataning va yana bir joker — Uilyamsning urinishlari — ispanlar marokashliklar mudofaasini yorib o‘ta boshlaganini ko‘rsatdi. Bunday holatda yangi kuchlar talab etilardi va Regragi avvaliga Bufalni zaxiraga oldi, keyin esa Mazraui boshchiligida uch futbolchini almashtirdi, asosiy vaqt so‘nggida esa jarohat olgan Agerd ham o‘yindan olindi.

Ammo «Sherlar»ning aralash tarkibi ham ispanlarga qarshi tura oldi, yevropaliklarda xavfli vaziyatlar yana yo‘qolib qoldi. To‘g‘ri, raqib ikkinchi raqam ostida harakat qildi, ammo bunga o‘xshash retseptlar Fransiya, Braziliya va Argentinaning raqiblarini qutqara olmagandi. Overtaymlarda Simonning Cheddiraning zarbasini qaytarishi o‘yindagi eng xavfli vaziyat bo‘ldi.

🇲🇦 The dream continues for @EnMaroc #FIFAWorldCup | #Qatar2022

— FIFA World Cup (@FIFAWorldCup) December 6, 2022

Qo‘shimcha bo‘limlarning oxirgi daqiqasida esa Sarabiya darvoza oldida turib to‘pni ustunga tekkizdi.

^{Marokashliklar posboni Bunu penaltilar seriyasida zarbani to‘smoqda. Foto: Reuters}
Aftidan, «Qizil furiya» uchun yirik turnirlarda 120 daqiqa o‘ynash taqdir bo‘lib qoldi. Avvalgi jahon chempionatida Rossiya bilan ham, keyin Yevro-2020 turniri pley-offida uchta o‘yinda overtaymlar (ikkitasida penaltilar seriyasi) bo‘lgandi. Endi esa — marokashliklarga qarshi lotereyada dastlab zarbaga yaqinlashgan Sarabiya yana ustunga qarab tepdi, Soler va Busketsning zarbalari Bunu uchun oson o‘ljaga aylandi, hal qiluvchi zarbani esa Hakimi panenka uslubida ijro etdi.

Afrikaliklar sensatsiyalar ko‘rsatish limiti hali tugamaganini ko‘rsatishdi. O‘z tarixida ilk bor JCH chorakfinaliga chiqqan «Sherlar» o‘zining sharqona ertagini yozishda davom etadi, bu Ispaniya esa — Furiya emasligini ko‘rsatib qo‘ydi.

Ramush — Portugaliyaning yangi kumiri! Krishtianu zaxirada qoldirildi, yosh yulduzda esa — het-trik. Portugallar Shveysariyaga olti gol urishdi va chorakfinalga yo‘l olishdi.

JCH-2022. 1/8 final, 6 dekabr, «Lusayl»
Portugaliya — Shveysariya 6:1
Gollar: Ramush (17, 51, 67), Pepe (33), Gerreyru (55), Leau (90+2) — Akanji (58).
Portugaliya – Koshta, Dalot, Pepe, Diash, Gerreyru, Karvalyu, Otavio (Vitinya, 74), Silva (Nevesh, 81), Fernandesh (Leau, 87), Felish (Ronaldu, 73), Ramush (Orta, 74).
Shveysariya – Zommer, Rodriges, Sher (Jemert, 46), Akanji, Fernandesh, Vargas (Okafor, 66), Jaka, Froyler (Zakariyo, 54), Sou (Seferovich, 54), Shakiri, Embolo (Yashari, 89).
Ogohlantirishlar: Sher (43), Jemert (59).

Sardor zaxirada

Portugaliya madhiyasi ijro etilayotganida «Lusayl» stadionidagi muxlislar syurrealistik kartinaga guvoh bo‘lishdi: o‘nlab fotograflar o‘z kameralari obyektivlarini zaxira o‘rindig‘iga qaratishdi, asosiy tarkibni esa faqat bir necha kishi suratga tushirardi. Bu hozirgi vaziyatni yaqqol ifodalaydigan epizod.

^{Krishtianu Ronaldu zaxira o‘rindig‘ida. Foto: Reuters}
Barchasini bir nom izohlaydi — Krishtianu Ronaldu. Yevro-2008 dan buyon Portugaliya ilk bor yirik turnirdagi o‘yinni o‘zining asosiy yulduzisiz boshladi. Va bunga jarohat yoki diskvalifikatsiya sabab emas: rasmiy sababi — taktik yechim. Portugaliya bosh murabbiyi Fernandu Santush sardorga joy topilmagan bahsli boshlang‘ich tarkibni shunday izohladi.

Krishtianu — Portugaliya futboli ramzi. U jahon chempionati boshlanishini hammadan ko‘ra ko‘proq kutgandi, chunki bu yerda «Manchester Yunayted»dagidan farqli ravishda unga ishonch bildiriladi. So‘nggi 18 yilda Ronaldu terma jamoaning faqat to‘rt o‘yinida zaxiradan o‘yinga qo‘shilgandi.

Yosh Ramushning porlashi

Santush nafaqat Krishtianuni, balki boshqa yetakchilarni ham zaxiraga o‘tqazish bilan hayratlantirdi — Ruben Nevesh va Joau Kanselu ham zaxira o‘rindig‘ida qoldi, shunday ekan murabbiyning qarorlari maydondagi liniyalarning har biriga ta’sir ko‘rsatardi. Ammo bu qarorlar to‘g‘ri bo‘lib chiqdi.

Santushni vatanida konservativligi va moslashuvchanlik yo‘qligi uchun tanqid qilishad va unga doimiy ravishda Yevro-2016 finalida jamoani ochiqchasiga jarohat olgan Ronaldu boshqarganini eslatishadi. Ammo sokin portugaliyalik mutaxassis sakkiz yildan buyon vaziyatni oqilona nazorat qilmoqda va har safar tanqidchilarining og‘zini yopadi. Santushning muxlislarga ma’qul kelmaydigan «taktik yechimlari» ko‘rsatdiki, uning uchun avtoritetlar yo‘q. Ronaldu Koreya bilan o‘yinda erta zaxiraga olinganidan ochiqchasiga norozilik bildirgandi, o‘yindan oldingi matbuot anjumanida esa murabbiy Krishtianuning bu harakati o‘ziga yoqmaganini aytdi.

Santush Ronalduning zaxirada qolishini taktika tufayli ekanini aytgan bo‘lsa-da, bunga o‘sha harakat ham ta’sir qilgani tayin. Nima bo‘lganda ham u haq, uning tanlovi natija keltirmoqda. Koreya bilan o‘yinda Portugaliya yutqazib qo‘ygandi va Santush jamoani silkitib qo‘yishi talab etilardi. Va tarkib yangilandi: bunga qadar Qatarda faqat o‘n daqiqa o‘ynash imkoniga ega bo‘lgan 21 yoshli Gonsalu Ramush yaqin «to‘qqizlik»ka chap oyoqda kuchli zarba berib hisobni ochdi.

Ramos THUNDERS it in 💥 🇵🇹 #LetItFly with @qatarairways pic.twitter.com/FprGsmtnug

— FIFA World Cup (@FIFAWorldCup) December 7, 2022

Qarilik bilmas Pepe

«Benfika» forvardi gol urgan mahalda kameralar Ronalduga qaratildi. Unda aralash tuyg‘ular ko‘rinib turardi. Bir tomondan u golni xursandchilik bilan nishonladi, chunki u jahon chempionatida g‘olib bo‘lish orzusi haqida gapirib keladi. Boshqa tomondan, golni Ronalduning o‘rniga tushgan futbolchi urdi — 21 yoshli Ramush maydonda aynan uning pozitsiyasida harakat qiladi.

Portugaliya shundan keyin ham bosim qilishda davom etdi: Otaviu va yana shu Ramush yomon bo‘lmagan zarbalar ijro etdi. Shveysariya esa faqat 30-daqiqaga kelib uyg‘ondi, o‘shanda Shaqiri jarima zarbasidan kuchli zarba yo‘lladi. Froylerda ham yaxshi vaziyat bo‘ldi, Diogu Koshta uning zarbasini qiyinchilik bilan qaytarib, portugallarni qutqarib qoldi.

Ammo aynan Santush jamoasi o‘yin borishini nazorat qildi va haqli ravishda ikkinchi golni urdi. Buni esa Ramushning otasi tengi bo‘lgan 39 yoshli Pepe amalga oshirdi. Bu vaziyatda yana Brunu Fernandesh burchakdan ajoyib uzatma berdi — va hisob 2:0.

Caught Pepe’s goal! pic.twitter.com/tmZOy7KoLT

— Rahul (@rahulm3) December 6, 2022

Chempionatning ilk het-trigi

Tanaffusga qadar hisob yirik ko‘rinish olmadi, ammo Portugaliya shunchalik mustahkam ko‘rinardiki, o‘yin natijasi amalda hal bo‘lib ulgurgandi. Murat Yaqin tanaffusda birgina almashtirish qildi va birinchi bo‘limni to‘lig‘icha yomon o‘tkazgan himoyachi Sherni maydondan oldi, ammo jamoaga ko‘proq o‘zgarishlar talab etilardi.

Portugaliya esa zaxira kuchlarisiz ham o‘zini juda yaxshi his qilardi, shunga qaramay ikkinchi bo‘lim boshlarida Ronaldu chigalyozdi mashqlarini amalga oshirishga yo‘l oldi. Krishtianu shu yerda turib o‘z o‘rnini egallagan futbolchining golini tomosha qildi — Ramush dublni rasmiylashtirdi. Shveysariyalik himoyachilar ham Ronaldu kabi bir chetda raqib hujumini kuzatib turishdi va ko‘p o‘tmay to‘rtinchi golni ham o‘tkazib yuborishdi — bu safar Gerreyru gol urdi, ammo unga pasni Ramush berdi.

A six-goal outing to send Portugal to the Quarter-finals 🇵🇹#FIFAWorldCup | #Qatar2022

— FIFA World Cup (@FIFAWorldCup) December 6, 2022

Burchak zarbasidan keyin Akanji bir javob golini urdi, ammo bu gol nafaqat portugallarning gollari fonida, balki «Lusayl»dagi hayqiriqlar fonida ham sezilmay ketdi. Ikkinchi bo‘lim mobaynida butun stadion Krishtianuning maydonga tushishini talab qilib, uning nomini aytib chaqirdi. Va bu hayqiriqlar fonida Ramush uchinchi golni ham urdi. Jahon chempionatidagi ilk het-trik hech kim kutmagan futbolchi tomonidan urildi.

Kumirning paydo bo‘lishi

73-daqiqada tribunalar yanada jonlandi, shu pallada maydon chetida ularning kelishiga sababchi bo‘lgan inson paydo bo‘ldi. Ronaldu bunday qabuldan o‘ta mamnun edi — u tabassumini yashira olmadi va oqshom qahramoni Ramushni almashtirib, o‘z golini urish uchun chopib ketdi. Ko‘p o‘tmay portugallar foydasiga jarima zarbasi belgilandi, ammo Ronalduning zarbasi jonli devordan o‘tmadi. Keyinroq u baribir to‘pni darvozaga yo‘lladi, ammo ofsayd qayd etildi.

Krishtianu jahon chempionatlari pley-offidagi ilk golini urishga rosa urindi, ammo jamoaning o‘yindagi oltinchi golini zaxiradan maydonga tushgan boshqa bir forvard — Rafael Leau qo‘shimcha daqiqalarda urdi va yakuniy natijani o‘rnatdi.

🤯 What an angle of @RafaeLeao7's goal last night...

📹 @JDFootballpic.twitter.com/qb7cJffPhT

— SempreMilan 🏆 (@SempreMilanCom) December 7, 2022

6:1 — favqulodda voqealarga boy, oldindan aytib bo‘lmaydigan hisob va Portugaliya haqli ravishda chorakfinalga yo‘l olgan o‘yin. Bu bosqichda ularni turnirning asosiy sensatsiyasi — Marokash jamoasi kutmoqda.

Endi jahon chempionatida ikki kunlik tanaffus.

Chorakfinalning barcha juftliklari:

9 dekabr
20:00. Braziliya — Xorvatiya
00:00. Niderlandiya — Argentina

10 dekabr
20:00. Marokash — Portugaliya
00:00. Fransiya — Angliya

Marokash1, Ispaniya1, Gonsalu Ramush1, Sensatsiya1 “Zamin” yangiliklarini “Facebook”da kuzatib boring