Хитой Ташқи ишлар вазирлиги душанба куни Хитой барча постсовет давлатларининг суверенитетини ҳурмат қилишини айтди. Бу баёнот Хитойнинг Франциядаги элчисининг Франция телевидениесига берган интервьюсида собиқ СССР давлатларининг мавқеини шубҳа остига қўйган сўзлари туфайли юзага келган жанжал фонида қилинган.
Украина ва Болтиқбўйи мамлакатлари Лу Шайнинг сўзларига энг кескин муносабат билдиришди. Латвия, Литва ва Эстония ташқи ишлар вазирликлари душанба куни Хитойнинг ушбу мамлакатлардаги элчиларини тушунтириш учун чақирди.
«Хитой барча мамлакатларнинг суверенитети, мустақиллиги ва ҳудудий яхлитлигини ҳурмат қилади ҳамда БМТ Низомининг мақсад ва тамойилларини қўллаб-қувватлайди», деган Хитой Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Мао Нинг душанба куни бўлиб ўтган матбуот брифингида элчининг сўзлари Францияни Хитойнинг расмий позицияси деб ҳисоблаш керакми, деган саволга жавобан.
«Совет Иттифоқи парчаланганидан кейин Хитой биринчилардан бўлиб янги ташкил топган давлатлар билан дипломатик алоқалар ўрнатди ва шу пайтдан бошлаб икки томонлама муносабатларни ривожлантириш, дўстлик ва муносабатларни ривожлантириш учун ўзаро ҳурмат ва тенглик тамойилларига доимо амал қилиб келади. ҳамкорлик», деб таъкидлаган у.
Хитойнинг Франциядаги элчихонаси ҳам хитойлик дипломатнинг сўзлари соф шахсий фикрни ўз ичига олгани, улар сиёсий баёнот ҳисобланмаслиги ва ортиқча талқин қилинмаслиги кераклигини айтган.
Аввалроқ Европа Иттифоқи дипломатияси раҳбари Хосеп Боррел элчи Лу Шайнинг баёнотларини “қабул қилиб бўлмайдиган” деб атаган ва улар Хитой расмийларининг позициясини акс эттирмайди, деган умидда эканини билдирганди.
Литва ташқи ишлар вазири Габриелиус Ландсбергис душанба куни Хитойнинг Литва, Латвия ва Эстониядаги элчиларидан Лу Шайнинг сўзлари нимани англатишини тушунтириш сўралганини айтди.
«Уларга эслатиш керакки, биз постсовет давлатлари эмас, балки Совет Иттифоқи томонидан ноқонуний равишда босиб олинган давлатлармиз», — деди Ландсбергис.
Болтиқбўйи давлатлари Европа Иттифоқини вазиятга жиддий ёндашишга ва Европа Иттифоқи ташқи ишлар вазирларининг душанба куни бўлиб ўтадиган учрашувида муҳокама қилишга чақирмоқда.
ЕИ-Хитой муносабатларини кенгроқ муҳокама қилиш иттифоқнинг июнь ойида бўлиб ўтадиган саммитида бўлиб ўтади, деган Европа кенгаши президенти Шарль Мишель.
Жума куни кечқурун Лу Шай собиқ СССР мамлакатлари «халқаро ҳуқуқда самарали мақомга эга эмас, чунки уларнинг суверен давлат сифатидаги мақомига аниқ шакл берадиган халқаро шартнома йўқ» деган эди.
Украинанинг Қримга эгалиги ҳақида Лу Шай, «Бу қандай қарашга боғлиқ. Қрим бошиданоқ Россияга тегишли эди. Совет Иттифоқи даврида Қримни Украинага Хрушчев берган эди» деди.
Литва ташқи ишлар вазири Габриелиус Ландсбергиснинг сўзларига кўра, Лу Шайнинг баёноти Болтиқбўйи мамлакатлари Хитойнинг «Украинада тинчлик ўрнатишга воситачилик қилиши»га ишонмаслигининг сабабларидан биридир.
Латвия ташқи ишлар вазири Эдгарс Ринкевич элчининг сўзларини «мутлақо қабул қилиб бўлмас» деб атади. «Биз Хитой томонидан тушунтириш ва бу баёнотнинг тўлиқ рад этилишини кутамиз», — деди Ринкевич.
“Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг
