Қирғизистонда сув нефть ва газ каби қиммат ва стратегик аҳамиятга эга ресурс сифатида тан олинади. Мамлакат 2026 йилдан бошлаб янги Сув кодексини жорий этиб, сувдан фойдаланишни тўлиқ тўловли қилишни режалаштирмоқда. Ушбу қарор Марказий Осиёда ўнлаб йиллар давомида амал қилиб келаётган “ёзда сув – қишда электр энергияси” алмашинув тизимини сезиларли тарзда ўзгартириши мумкин.
Ўзбекистон ва Қозоғистон учун бу масала алоҳида аҳамиятга эга, чунки минтақада қишлоқ хўжалиги ва саноат соҳалари сув таъминотига бевосита боғлиқ. Янги кодекс амалиётга кириши билан сув тақсимоти ва унинг нархи масалалари минтақавий даражада жиддий таъсир кўрсатиши мумкин.
Қайд этилишича, 2025 йил сентябр ойида Қозоғистон, Қирғизистон ва Ўзбекистон сув-энергетика мувозанатини сақлаш мақсадида вақтинчалик баённома имзолаганди. Бу келишув минтақада сув ва электр энергияси алмашинуви жараёнида барқарорликни таъминлашга қаратилган эди. Бироқ асосий ва муҳим ўзгаришлар 2026 йилдан амалга оширилиши кутилаяпти.
Шунингдек, 2025 йил 1 июлда қабул қилинган ва 2026 йил 1 январдан кучга кирадиган янги Сув кодексга мувофиқ, Қирғизистонда сув нефть ва газ каби қиммат ва стратегик ресурс сифатида баҳоланади. Бу ҳолат сувдан фойдаланишда янги иқтисодий механизмлар, тўловлар ва шарт-шароитларни жорий қилишни тақозо этади.
Мазкур ўзгаришлар минтақадаги сув ва энергия балансига таъсир қилиши, қишлоқ хўжалиги учун сув захираларини қайта баҳолашни талаб қилиши ва саноат соҳаларида фойдаланиш механизмларини ўзгартириши мумкин. Шу боис Ўзбекистонда ҳам бу масалага алоҳида эътибор қаратилмоқда, чунки сув таъминоти ва унинг барқарорлиги нафақат иқтисодий, балки ижтимоий аҳамиятга ҳам эга.
Экспертлар таъкидлашича, янги кодекснинг амалга кириши минтақада сув ресурсларини тўғри тақсимлаш ва улардан оқилона фойдаланишнинг аҳамиятини янада оширади. Шунингдек, бу ўзгаришлар аҳоли ва қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчилари учун сувдан самарали ва режалаштирилган тарзда фойдаланишга имкон яратади.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
