3 феврал тонгида Москвадаги «Алие паруса» турар жой комплексида портлаш рўй бериб, бунинг оқибатида Донецк областининг ишғол этилган Ҳорливка шаҳридан бўлган тадбиркор ҳамда жиноий авторитет Армен Саркисян ҳалок бўлди.
Тергов версиясига кўра, қотилликка Саркисяннинг бизнеси билан боғлиқ таъсир доиралари қайта тақсимланиши сабаб бўлган, аммо «украин изи» ҳам истисно этилмайди: Евромайдан воқеалари вақтида у мухолифат тарафдорларини тарқатиш учун ёлланма кучлар ёллаган, 2014 йил воқеаларидан кейин эса ҳаётини ўзини ўзи эълон қилган «ДХР» ва Россия ўртасида ўтказган, 2022 йилда кенг кўламли урушни қўллаб-қувватлаб, кўп ўтмай РФ армияси таркибига кирган «Арбат» номли кўнгиллилар баталёнига асос солган, Украина разведкаси маълумотларига кўра, бу тузилма Саркисяннинг садоқати туфайли Россия ҳукумати томонидан Евгений Пригожиннинг «Вагнер» хусусий ҳарбий компаниясига муқобил сифатида кўрилган.
«Медуза» Армен Саркисяннинг чекка ҳудуддаги уюшган жиноий гуруҳ аъзолигидан Россия-Украина урушидаги катта таъсир доирасига эга дала қўмондони даражасигача бўлган йўлини ҳикоя қилди.
Донбассда Саркисян йирик уюшган жиноий тўда аъзоси бўлган — бу унга президент Янукович даврасига қўшилишига ёрдам берган
Армен Саркисян 1978 йилда Арманистонда туғилган, аммо гўдак чоғлигидаёқ оила Ҳорливка шаҳрига кўчиб борган —Донецк областидаги ушбу саноат шаҳри СССР даврида «Стирол» кимёвий комбинати ҳамда конлар учун бурғилаш ускуналари ишлаб чиқариладиган корхоналари билан машҳур эди. «Донбассни мен иккинчи ватаним деб ҳисоблайман», — деганди Саркисян.
Саркисян 1990-йиллардаёқ Ҳорливкадаги жиноий гуруҳларга қўшилганди, ўшанда у яширин бизнес билан шуғулланишни бошлаган. 2000-йилларга келиб эса жиноий доираларда алоқаларга эга бўлган авторитет даражасига кўтарилади. Украина нашрлари маълумотига кўра, Саркисян «енакиевчилар»дан бўлган Александр Батурин (Батур)га ишлаган жиноий тўдани бошқарган, кейинроқ эса «енакиевчилар» етакчиси Юрий Иванюшченко (Юра Енакиев)нинг ишончли вакилига айланган. Енакиев уни «назоратчи» сифатида тайинлаган — ва Саркисян Армен Горловский сифатида танилган.
«Енакиевчилар» Ҳорливкадаги энг жиддий гуруҳлардан саналган. Улар спиртли ичимликлар ва такси бизнесини бошқарган, шаҳардаги кўмир ва метарллургия саноатига таъсир ўтказган, шунингдек, миш-мишларга кўра, россиялик жиноий гуруҳлар билан ҳамкорликда Россия-Украина чегараси орқали гиёҳванд моддалар ўтказишни йўлга қўйган. Донецкдаги «Вчасно» нашрига кўра, Саркисяннинг иши асосан «жиноий фаолият, одамларни, бизнесменларни қўрқитиш ва шу кабилардан иборат бўлган».
2010 йилда ҳокимиятга Виктор Янукович келганидан сўнг Саркисян янги президентнинг дўсти бўлган Юрий Иванюшченко орқали Украина ИИВ раҳбарияти билан алоқа ўрнатган. Бундан ташқари, Иванюшченко Саркисянга Донецк ва Луҳанск областларидаги кўмир бизнесини назорат қилишни ишониб тошпирган.
Хусусан, Донецкдаги «Артемугол» корхонаси расман давлатники ҳисобланса-да, амалда Иванюшченко ва Саркисян томонидан бошқариларди. 2013 йилда «Горловка.ua» нашри Саркисянни шаҳарда ҳашаматли ҳаёт тарзига эга бўлган ва меценатлик билан шуғулланувчи (журналистлар улар айнан қайси соҳаларга ҳомийлик қилганига аниқлик киритмаган) элитада кўплаб алоқаларга эга маҳаллий «кулранг кардинал» деб атаганди.
«Горловки.ua» бош муҳаррири Олександр Билинский ўша даврни Донбассдаги «назоратчилар»нинг назоратсиз ҳукмронлик йиллари деб таърифлайди. «Иванюшченконинг одамлари шаҳарни назорат қиларди ва мэрнинг, прокурорнинг ёки милиция бошлиғининг фамилияси қандайлиги муҳим эмасди. У [Саркисян] милиция бошлиғи олдига бориб, кўрсатма берарди», — дея хотирлайди журналист.
Шу билан бирга, Саркисян расман маҳаллий Бокс федерацияси раҳбари ҳамда халқ депутати — 2012 йилда Регионлар партияси рўйхати бўйича Олий радага ўтган, бир йил олдин «Корреспондент» нашри версияси бўйича энг нуфузли украинлар юзлигида иккинчи ўринни эгаллаган ўша Юрий Иванюшченконинг ёрдамчиси сифатида кўрсатилганди.
Евромайдан Саркисянга Донбасс айирмачилари орасидаги мавқейини янада мустаҳкамлаш имконини беради
Евромайдан вақтида ҳукумат Саркисянга «титушкилар» — Киевдаги намойишларни куч билан бостириш учун ёлланма кучларни ёллашни ишониб топширади. Тергов версиясига кўра, айнан Саркисян ёллаган одамлар пойтахтда «Вести» газетаси журналисти Вячеслав Веремийни ўлдиришган. 2014 йил баҳорида украин мухолифати ғалаба қозонгач, Саркисяннинг жангарилари Донбассда Евромайдан тарафдорларига қарши акцияларда иштирок этади. Ўша йил майида Украинанинг янги ҳукумати Саркисянга қидирув эълон қилади — шу вақтдан бошлаб у Донбасснинг Киев назоратида бўлмаган ҳудудларида ҳамда Россияда яшай бошлайди.
Ўзини ўзи эълон қилган ДХРда Саркисян Ҳорливканинг Россия таъсиридаги маъмурияти раҳбари Иван Приходко билан тез тил топишиб кетади ҳамда шаҳарнинг соядаги иқтисодиёти устидан таъсирини сақлаб қолади. Бундан ташқари, у қидирувга берилган ҳамда Украинадан ташқарига чиқиб кетган («Украинская правда»га кўра — Монакода) Иванюшченко билан ҳам алоқаларини давом эттиради,
хусусан, унга Одессадаги мулкини қайта тақсимлашда иштирок этишга ёрдам беради ва унинг ДХРдаги мулкларига қараб туради (Иванюшченконинг ўзи «республика»нинг янги раҳбарияти билан тил топиша олмаган, бунинг учун уларнинг «санкцияси»га учраганди).
Саркисян ДХР бок федерацияси раҳбари сифатидаги лавозимида ҳам қолади, 2020 йилда эса уни Ҳорливканинг фахрий фуқароси деб эълон қилишади. Бу вақтда Армен Горловский Россиядаги бизнесларга ҳам фаоллик билан кириб келади: РБК маълумотига кўра, у Москвадаги «Ритейл Групп» (хусусий ёки ижарадаги кўчмас мулк ижараси ва бошқаруви) ва «Тклаб» (тамаки маҳсулотларининг улгуржи савдоси) фирмалари ҳаммуассиси бўлган, шунингдек, «АБ Групп» инвестиция компаниясида 99,64 фоизлик улушга эга эди.
2022 йилда Саркисян Россия-Украина урушида нуфузли дала қўмондонига айланади — ва Евгений Пригожинга рақобат қилиши мумкин эди
Россиянинг Украинага кенг кўламли босқини бошланганидан кейин Саркисян Россия агрессиясини очиқчасига қўллаб-қувватлайди. 2022 йил сентябрида у кўнгиллилардан «Арбат» баталёни («Арман баталёни») тузади, бу тузилма РФ армияси сафларида Донецк области ҳудудида ҳаракатлана бошлайди.
Украин разведкасига кўра, ўша йил ноябрида Россия ҳукумати Саркисянга Россия ва Украинанинг ишғол этилган ҳудудларидаги қамоқхоналардан маҳбусларни урушга ёллаш бўйича топшириқ берган — Украина разведка бошқармаси тахминига кўра, бундан мақсад, ўз таъсирини кенгайтириб бораётган «Вагнер» ХҲК асосчиси Евгений Пригожинга рақобат қилувчи, шу билан бирга, Кремлга садоқатли кучга эга бўлиш эди. Украина разведкаси Саркисян фаолиятига оид ҳеч қандай тафсилотлар келтирмаган.
Саркисяннинг фаолияти Москвада юқори баҳоланади: 2023 йил июл ойида «Арбат» баталёни расман Россия Федерацияси Мудофаа вазирлиги тузилмаларига киритилди ва унинг жангчиларини Москва арман черкови епископи дуо қилади. Ўшанда собиқ жиноятчи Айк Гаспарян «Арбат»нинг янги қўмондони бўлади — у қуролли талончилик учун саккиз йилга қамалган, аммо қамоқхонадан «Вагнер» ХҲК сафига ёлланиб, муддатидан олдин озодликка чиққан, 2022 йил декабрида Владимир Путин уни «Жасорат учун» медали билан тақдирлаганди.
2024 йил кузида баталён Украина қуролли кучлари томонидан қисман ишғол этилган Курск областига кўчирилади. Шу билан бирга, Арманистон Тергов қўмитаси Ростов-Дондаги «Арбат» ҳарбий базасида Москвадан узоқлаша бошлаган Арманистон раҳбари Никол Пашинянни ағдариш учун жангарилар тайёрланаётганини маълум қилди.
«Арбат» баталёни жангчилари Курск областидаги ўрмонда гаубицани паналамоқда. 2024 йил 5 ноябр
Сергей Бобилев / РИА Новости / Спутник / Profimedia
Саркисяннинг ўзи ҳарбий ҳаракатлар зонасида амалда кўриниш бермаган — у вақтининг кўп қисмини Москвада ўтказган ва у ерда бизнес билан шуғулланган. 2024 йил феврал ойида Саркисян фамилияси криминал хроникада пайдо бўлди: унинг қўриқчилари чеченистонлик ММА жангчиси Расул Очаев билан отишма келтириб чиқаради — спортчининг машинаси Саркисяннинг қизи Эмилиянинг машинаси билан тўқнашиб кетганди.
Ўшанда Саркисян чечен элиталари билан зиддиятга боргани ҳақида миш-мишлар тарқалди — ҳолбуки у 2022 йил май ойида Адам Делимханов билан суратга тушган ва 2024 йил октябр ойида Рамзан Қодировнинг укаси Виситани туғилган куни билан табриклаганди. Бироқ, Саркисян ва чеченлар ўртасида тушунмовчилик юзага келган тақдирда ҳам, можаро донбасслик бизнесмен фойдасига ҳал бўлади: Расул Очаев соғликка қасддан оғир шикаст етказишда айбланиб, учун уч ярим йилга қамалади.
Ўша отишмадан бир йил ўтиб, 3 феврал куни эрталаб Армен Саркисян яшовчи «Алие паруса» турар жой мажмуасида портлаш содир бўлди. Бу вақтда у ўтмишда Украина билан ҳам алоқадор бўлган икки ҳамроҳи — Януковичнинг собиқ қўриқчиси Сергей Шкрябатовский ва Қрим махсус топшириқли кучларининг собиқ офицери, 2014 йилда Россия томонига ўтган ва Саркисяннинг қўриқчиси бўлиб ишлаган Олег Касперович билан бирга лифтдан чиққанди. Шкрябатовский, Касперович, шунингдек, шу уйда яшовчилардан бири, портлаш вақтида подъездда бўлган Даря Карселадзе оғир ярадор бўлган. Саркисян жонлантириш бўлимида вафот этган.
Тергов қўмитаси қотиллик ва икки ёки ундан ортиқ шахсни ўлдиришга суиқасд қилиш (РФ ЖК 105-моддаси) моддаси бўйича иш қўзғатди. Тергов маълумотларига кўра, портлашни Арманистонда туғилган худкуш террорчи амалга оширган бўлиши мумкин. Тергов қўмитаси илгари сурган асосий версияга кўра, қотиллик сабаби Саркисяннинг бизнеси билан боғлиқ ҳудудий таъсир доиралари учун кураш бўлиши мумкин.
Аммо терговчилар «Украина изи»ни ҳам истисно қилмаяпти. Ўтган йил декабр ойида Украина хавфсизлик хизмати Саркисянга иккита жиноий модда — «ноқонуний қуролли тузилмаларда ихтиёрий иштирок этиш» ва «тажовузкор давлатга ёрдам бериш» бўйича айбловлар қўйган эди. Агар бу версия тасдиқланса, иш бошқа моддага қайта малакаланади, дейилади ТҚ хабарида. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
