Қорақалпоғистон ҳудудида илм-фан аҳли учун жуда муҳим бўлган кашфиёт амалга оширилди. Давлат геология музейи маълумотига кўра, Нукус яқинидаги тоғ олди ҳудудлардан тахминан 75 миллион йил аввал яшаган динозаврга тегишли суяк қолдиқлари топилган. Бу ҳақда давлат музейи матбуот хизмати хабар берди.
Музей директори 12 октябрь куни Нукус шаҳрига бориб, Султон Увайс тоғ тизмасининг Хўжакўл тоғ олди қисмида жойлашган қидирув майдонларини шахсан кўздан кечирган. У ерда “Ўзбек геология қидирув” акциядорлик жамиятининг Қорақалпоқ экспедицияси ходимлари олиб борган изланишлар чоғида қадимги тошқотган суяклар аниқланган.
Геологик тадқиқотлар жараёнида бўр даврига мансуб деб баҳоланган ушбу суяклар тахминан 65–75 миллион йил олдинги ҳаётга тегишли эканлиги аниқланган. Қидирувчилар 3 метр чуқурликда шурф қазиш вақтида йирик жонзотга тегишли бўлиши мумкин бўлган умуртқа, оёқ ва қовурға суякларини топишган. Мутахассислар бундай топилма Қорақалпоғистоннинг палеонтологик тарихи учун катта илмий аҳамиятга эга эканини таъкидламоқда.
Айтиш жоизки, бундай кашфиётлар нафақат минтақанинг қадимги табиий тарихи ҳақида маълумот беради, балки бу ҳудудда илгари турли турдаги йирик ҳайвонлар яшаганини ҳам кўрсатади. Геологлар бу жойда яна қўшимча изланишлар олиб боришни, топилмаларни аниқ таҳлил қилиш учун лаборатория шароитида тадқиқот ўтказишни режалаштирмоқда.
Бундан аввал ҳам мамлакатнинг бошқа ҳудудларида қадимги тарих билан боғлиқ муҳим археологик топилмалар қайд этилган эди. Хусусан, Шимолий Нурота тоғларида жойлашган Кўктонли неолит ёдгорлигида янги топилмалар аниқланди. Ушбу ҳудудда сарғиш-қизил табиий маъдан бўёқлар билан чизилган кўплаб қоятош расмлари топилган бўлиб, улар орасида инсон қўл панжалари ва одам тасвирлари ҳам бор.
Мутахассислар фикрича, бу расмлар ва қоятошдаги белгилар Кўктонли неолит ёдгорлигининг маданий қатламлари билан бевосита боғлиқ бўлиши мумкин. Яъни, бу топилмалар ўтмишдаги одамлар ҳаёти, уларнинг табиат билан муносабати ва дунёқараши ҳақида янги маълумотлар бериши эҳтимолдан холи эмас.
Қорақалпоғистонда топилган динозавр суяклари эса Ўзбекистон ҳудудида илгари номаълум бўлган биологик турларнинг мавжудлигини кўрсатади. Бу эса геологлар ва палеонтологлар учун янги тадқиқот йўналишларини очади. Келгуси ойларда топилган суяклар тўлиқ ўрганилиб, тур даражаси ва даврга оид аниқ маълумотлар эълон қилиниши кутилмоқда.
Илм-фан аҳли бу кашфиётни миллий илмий ютуқ сифатида баҳоламоқда, чунки бундай топилмалар нафақат мамлакат геологиясини, балки бутун Марказий Осиё тарихини қайта кўриб чиқишга туртки бўлади.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
