Дарахтлар тақдири: Тошкент қурилишлари ва баҳсли ечимлар

Қурилиш учун дарахт кесиш мумкинми? Муҳокама яна авжига чиқди

Тошкентдаги қурилишлар билан боғлиқ долзарб масала – дарахтларнинг кесилиши ва бу борадаги чекловлар яна жамоатчилик диққат марказида. 17 июль куни ўтказилган махсус йиғилишда тадбиркор Мурод Назаров қурилиш компаниялари нима учун баъзан дарахтларни кесишга мажбур бўлаётганини очиқ билдирди.

Унинг сўзларига кўра, пойтахтда бўш жой қолмагани сабабли, ҳар бир янги лойиҳа мавжуд бино ва дарахтлар бор ҳудудларда амалга оширилмоқда. Шу сабабли, реконструкция ёки реновация пайтида қурилиш техникаларига баъзан дарахтлар халақит беради ва шунинг учун уларни кесиш эҳтимоли пайдо бўлади. Назаровга кўра, бундай чекловлар коррупцияга олиб келиши ва амалда ҳам барибир дарахтлар йўқ қилинаётгани ачинарли ҳолат.

Назаров қандай ечим таклиф қилди?

Тадбиркорнинг айтишича, масалага ечим сифатида ҳар бир қурилиш компанияси олдиндан кесилиши мумкин бўлган дарахтлар сонини ҳисоблаб, шунча янги дарахт экиши шарт бўлиши керак. Агар бу ишни қурилиш компанияси амалга ошира олмаса, “дарахтлар банки” орқали учинчи шахслардан янги дарахтлар сотиб олиши мумкин. Янги экилган дарахтлар кесилган ҳудуд балансига ўтказилиши ва бу жараён режали равишда йўлга қўйилиши зарур, деб ҳисоблайди у.

"Мораторий коррупцияни кўпайтириши мумкин" – Назаров

Назаровнинг фикрича, муваққат мораторий фақат ташқи реакция туфайли жорий этилган ва амалда қурилишлар давом этар экан, чекловлар коррупциявий механизмларни кучайтиради. Унингча, чекловлардан кўра, оқилона ва ҳуқуқий механизмларни жорий этиш мақсадга мувофиқ.

Мухолиф қарашлар ҳам йўқ эмас

Йиғилишда қатнашган Олий Мажлис депутати Бобур Бекмуродов эса бу каби ёндашувларга кескин қарши чиқди. Унинг фикрича, мавжуд мораторий муҳокама объекти эмас, балки қатъий сақланиши лозим бўлган қарор. “Девелоперлар дарахт кесишни қонунийлаштириш керак дейишяпти, экологлар эса уйларни шаҳардан ташқарида қуришни таклиф қилмоқда. Қандай йўл тўғри эканини жамоатчилик ҳал қилиши керак”, деди депутат.

Бекмуродов шунингдек, “бир дарахт кесиб, ўрнига бошқасини экамиз” деган ғояга ҳам шубҳа билан ёндашди. “Битта чинор соя бериши учун 7–10 йил керак. Девелопер шу муддат олдин ушбу боғни яратдими?” дея сўроқ қилди у.

Жарималар ва жазо чоралари қандай?

Мавжуд қонунчиликка кўра, ноқонуний дарахт кесиш учун Маъмурий жавобгарлик кодексининг 79-моддасида жавобгарлик белгиланган. Фуқароларга 25–50 БҲМ, мансабдорларга эса 50–75 БҲМ миқдорида жарима солиниши мумкин. Бу жазо нафақат дарахт кесиш, балки уни шикастлаш ёки ноқонуний кўчириш ҳолатларига ҳам тааллуқли.

Хулоса ўрнида

Тошкентдаги қурилишлар ва экологик мувозанат ўртасидаги зиддиятли муаммо аслида бутун мамлакат учун долзарб масалага айланмоқда. Бир томонда қурилиш соҳасидаги ривожланиш, иккинчи томонда эса шаҳар яшил ҳудудларини сақлаш талаби бор. Масалага қандай ёндашиш керак — бу жамоатчилик, экологлар ва давлат идоралари ўртасидаги очиқ мулоқот орқали ҳал этилиши керак. Чунки ҳар бир кесилган дарахт — фақатгина бир шох, балки инсонлар ҳаётига таъсир қилувчи омил. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!