Daraxtlar taqdiri: Toshkent qurilishlari va bahsli yechimlar

Qurilish uchun daraxt kesish mumkinmi? Muhokama yana avjiga chiqdi

Toshkentdagi qurilishlar bilan bog‘liq dolzarb masala – daraxtlarning kesilishi va bu boradagi cheklovlar yana jamoatchilik diqqat markazida. 17 iyul kuni o‘tkazilgan maxsus yig‘ilishda tadbirkor Murod Nazarov qurilish kompaniyalari nima uchun ba’zan daraxtlarni kesishga majbur bo‘layotganini ochiq bildirdi.

Uning so‘zlariga ko‘ra, poytaxtda bo‘sh joy qolmagani sababli, har bir yangi loyiha mavjud bino va daraxtlar bor hududlarda amalga oshirilmoqda. Shu sababli, rekonstruksiya yoki renovatsiya paytida qurilish texnikalariga ba’zan daraxtlar xalaqit beradi va shuning uchun ularni kesish ehtimoli paydo bo‘ladi. Nazarovga ko‘ra, bunday cheklovlar korrupsiyaga olib kelishi va amalda ham baribir daraxtlar yo‘q qilinayotgani achinarli holat.

Nazarov qanday yechim taklif qildi?

Tadbirkorning aytishicha, masalaga yechim sifatida har bir qurilish kompaniyasi oldindan kesilishi mumkin bo‘lgan daraxtlar sonini hisoblab, shuncha yangi daraxt ekishi shart bo‘lishi kerak. Agar bu ishni qurilish kompaniyasi amalga oshira olmasa, “daraxtlar banki” orqali uchinchi shaxslardan yangi daraxtlar sotib olishi mumkin. Yangi ekilgan daraxtlar kesilgan hudud balansiga o‘tkazilishi va bu jarayon rejali ravishda yo‘lga qo‘yilishi zarur, deb hisoblaydi u.

"Moratoriy korrupsiyani ko‘paytirishi mumkin" – Nazarov

Nazarovning fikricha, muvaqqat moratoriy faqat tashqi reaksiya tufayli joriy etilgan va amalda qurilishlar davom etar ekan, cheklovlar korrupsiyaviy mexanizmlarni kuchaytiradi. Uningcha, cheklovlardan ko‘ra, oqilona va huquqiy mexanizmlarni joriy etish maqsadga muvofiq.

Muxolif qarashlar ham yo‘q emas

Yig‘ilishda qatnashgan Oliy Majlis deputati Bobur Bekmurodov esa bu kabi yondashuvlarga keskin qarshi chiqdi. Uning fikricha, mavjud moratoriy muhokama obyekti emas, balki qat’iy saqlanishi lozim bo‘lgan qaror. “Developerlar daraxt kesishni qonuniylashtirish kerak deyishyapti, ekologlar esa uylarni shahardan tashqarida qurishni taklif qilmoqda. Qanday yo‘l to‘g‘ri ekanini jamoatchilik hal qilishi kerak”, dedi deputat.

Bekmurodov shuningdek, “bir daraxt kesib, o‘rniga boshqasini ekamiz” degan g‘oyaga ham shubha bilan yondashdi. “Bitta chinor soya berishi uchun 7–10 yil kerak. Developer shu muddat oldin ushbu bog‘ni yaratdimi?” deya so‘roq qildi u.

Jarimalar va jazo choralari qanday?

Mavjud qonunchilikka ko‘ra, noqonuniy daraxt kesish uchun Ma’muriy javobgarlik kodeksining 79-moddasida javobgarlik belgilangan. Fuqarolarga 25–50 BHM, mansabdorlarga esa 50–75 BHM miqdorida jarima solinishi mumkin. Bu jazo nafaqat daraxt kesish, balki uni shikastlash yoki noqonuniy ko‘chirish holatlariga ham taalluqli.

Xulosa o‘rnida

Toshkentdagi qurilishlar va ekologik muvozanat o‘rtasidagi ziddiyatli muammo aslida butun mamlakat uchun dolzarb masalaga aylanmoqda. Bir tomonda qurilish sohasidagi rivojlanish, ikkinchi tomonda esa shahar yashil hududlarini saqlash talabi bor. Masalaga qanday yondashish kerak — bu jamoatchilik, ekologlar va davlat idoralari o‘rtasidagi ochiq muloqot orqali hal etilishi kerak. Chunki har bir kesilgan daraxt — faqatgina bir shox, balki insonlar hayotiga ta’sir qiluvchi omil. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!