Тасаввур қилинг: бирор вилоят, шаҳар ёки туман ҳокимлиги, ё бирор прокуратура органида бирор ходим пора олаётганида жиноят устида қўлга тушди. Ҳоким ёки прокурор ишдан олинадими?
Албатта, уларга нисбатан бу ноҳақлик бўлар эди. Унда нега Самарқандда жинсий зўровонликка учраган ва ҳомиладор бўлиб қолган мактаб ўқувчиси воқеасида мактабнинг директори, унинг икки ўринбосари, ёшлар етакчиси, психолог, синф раҳбари – жами 6 кишини ишдан олиш учун аризалар ёздирилди?
13 ёшли ўқувчи қиз мактабдаги муҳит ёмонлиги туфайли жиноятга қўл ургани йўқ. Ёки қизнинг номусига мактабда, ўқиш чоғида тегилмаган. Қизалоқ ўз уйида, онасининг жазмани томонидан таҳқирланган.
Ўқувчи қизнинг ҳомиласи 23-24 ҳафталик дейиляпти. Тиббиёт нуқтайи назаридан, унга нисбатан тажовуз камида июнь ойларида содир бўлганини англатади. Қўпол бўлса ҳам айтиш керак: ўзининг ҳикоя қилиб беришича, бу иш онаси ва акаси ётган хонада тунлари муттасил рўй берган.
Хўп, нега унда мактаб мутасаддилари жазоланмоқда? Мактабдаги ўқитувчилар ёзги таътил чоғида 2200 дан зиёд ўқувчининг қай бирини кетидан кузатиб юра олади? Ё ўқитувчилар тунда ҳар бир ўқувчисининг тепасида ўтириши керакми?
Кеча мен самарқандлик адиб ва мустақил журналист Каримберди Тўрамуродов билан 63-мактабда бўлганимда вилоят халқ таълими бошқармаси ва шаҳар халқ таълими бўлими мутасаддилари томонидан уч ўқитувчига ариза ёздирилаётганининг устидан чиқдик.
Айтишларича, биз маҳаллага кетганимиздан сўнг директор ҳам ишдан бўшаш учун ариза ёзишга мажбурланган.
Ие, бу қанақаси бўлди? Бу адолатданми? Ишдан олишдан олдин “ҳайфсан” ёинки жарима қўллаш каби интизомий жазолар ҳам бор эди, шекилли.
Азалдан пахта терган ҳам, кўча супурган ҳам, қурилишларда ишлатилган ҳам, турли керак-нокерак тадбирларда бел боғлаган ўқитувчи бўлиб келган эди. Энг осон ва энг қулай жазоланадиган касб эгалари ўқитувчилар, чунки ҳар доим “ёмоннинг кучи япалоққа етган”.
Воқеа қай тарзда юз бергани барчага аён бўлиб бўлди – нима иш бўлган бўлса, боланинг уйида, унинг оила-аъзолари кўз ўнгида содир бўлган. Шундай экан, аслида мактабдан кўра маҳалланинг масъулияти кўпроқ эмасми бу масалада? Ички ишлар идоралари носоғлом оилада тарбия топаётган болаларнинг хавфсизлигини таъминлаш учун масъул эмасми?
Қизнинг онаси ичкиликку ружу қўйгани рост. Оила нобоп. Маҳалладагилар буни билган. Маҳалла раиси ва профилактика инспекторининг ҳам ҳаммасидан хабари бўлган. Улар турли далолатномалар тузишган, вояга етмаганлар билан ишлаш комиссиясига аризалар ёзишган.
Ўқувчи қиз эса мактабда ҳам, кўча-кўйда ҳам хулқида тарбиясизлик намоён этмаган. Умуман, бирор ножўя қилиғи билан тенгдошлари орасидан кўзга ташланмаган. Дарсларга ўз вақтида қатнаган. Ўртача ўқиган.
Энди ўйланг: бу ҳолда мактаб жамоаси нима қилиши керак эди? Токи қизнинг ўзи шундай зўравонликка дучор бўлганини ҳеч кимга айтмаган бўлса. Уларнинг нима айби бор? Оилада тарбия ва фарзандининг саломатлиги учун ота-она (бу ҳолатда ўша пиёниста она) масъул эмасми?
Содир бўлган иш – сўзсиз жиноят. Жиноятчи ушланган. Яъни бу масалада айбдор аниқ ва у қонунда белгиланган жазосини олади. Нега ўқувчиларга фақат таълим беришгагина масъул бўлган ўқитувчилар ҳам айни масалада кескин жазога мубтало бўлиши керак? Нима, уларнинг билим беришдан бошқа ташвишлари йўқми?
Рўй берган воқеада халқ таълими бошқармаси мутасаддилари ўқитувчиларни ҳимоя қилиш, уларни турли таъна-дашномлардан тўсиш ўрнига югуриб бориб, биринчи навбатда улардан ишдан бўшаш тўғрисида ариза олиб, чора кўраётганлари чиндан ҳам ҳайратланарли!
Бундан мақсад нима? Мактаб жамоасининг айби айнан нимада? Бу шармандаликни ёпиш учун ўйлаб топилган “ечим”ми бу?
Айни пайтда мактабга оммавий ахборот воситалари ходимлари камера ва микрофонлар билан ёпирилиб боришди. Барча айбдорни мактабдан излаяпти, биласизми, нега?
Сабаби оддий – ҳомиладор бўлиб қолган қиз мактаб ўқувчиси, яна ҳам аниқроқ айтадиган бўлса, Самарқанддаги 63-мактаб ўқувчиси! Тамом. Мактаб жамоасининг эса бу ишларга бошқа алоқадорлиги йўқ.
Аслида “юқоридаги”лар айбдорларни мактабдан эмас, жиноятнинг олдини олиши мумкин бўлган шаҳар ҳокимлиги ва Самарқанд шаҳар ИИО ФМБдан изласалар мақсадга мувофиқ бўлар эди.
Албатта, бу масалада Халқ таълими вазирлиги ахборот хизмати ўз расмий муносабатини билдиради, деган умиддамиз. Ўқитувчилар ноҳақ жазоланишининг олди олинади, деб ишонамиз.
Шуҳрат Шокиржонов, журналист
“Замин” янгиликларини “Twitter”да кузатиб боринг
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми?
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
Жо Байден: “Баъзан хотиним мени космосга жўнатиш билан таҳдид қилади”
Айрим бошқарув сервис компаниялари шартномаларида асоссиз шартлар белгилангани аниқланди
20 ёшли ўзбекистонлик қизни қариндоши Туркияга сотиб юборди
Байден ва Жинпинг Перуда учрашди: «Агар бир-биримизни рақиб деб билсак, муносабатларни бузамиз»
Туркиянинг Harper’s Bazaar нашри йил аёлини аниқлади (фото)
КХДР етакчиси дронларни оммавий ишлаб чиқаришни йўлга қўйишни буюрди
Шольц ва Путин ўртасидаги суҳбат Киевга сигнал бўлди
Россиялик депутат: «Олий маълумотлиларнинг курерлик қилиши — ватанпарварликка зид»
