Украинадағы соғысты тоқтату туралы "Американың бейбітшілік жоспары" төңірегіндегі шу бүгін саяси сахнаны тағы да дүр сілкіндірді. Журналистердің мәліметінше, Вашингтон мен Мәскеу Украинаның тағдырын жасырын келіссөздерде талқылағаны туралы хабарлар Зеленскийдің Анкарада Стив Уиткоффпен кездесуі күтпеген жерден тоқтатылғаннан кейін күшейді.
Axios-тың айтуынша, диалогтың негізгі тақырыбы Дональд Трамп дайындаған бейбітшілік тұжырымдамасы болуы керек еді. Бірақ Зеленский Түркияға мүлдем басқа тәсілмен - Еуропамен бірлесіп әзірлеген Киев ұстанымымен келді.
Жасырын құжат және оның артындағы екі адам
Содан кейін NBC News тағы бір жарылғыш ақпарат таратты: Ақ үй 28 тармақтан тұратын "бейбітшілік формуласын" мақұлдаған, оны Трамп әкімшілігіндегі шенеуніктер Стив Уиткоффтың басшылығымен, Ресей шенеунігі Кирилл Дмитриевпен кеңескен.
Құжаттың мазмұны Украина үшін аса қолайлы емес:
• Донбастың толық Ресейге өтуі
• Украина армиясының жартысына дейін қысқаруы
• Бірқатар қарулардан бас тарту
• Орыс тілін ресми мемлекеттік мәртебеге шығару
Financial Times дереккөзінің айтуынша, жоспар Киевке жеткізілген және Украинаның ұстанымы айқын: мұндай шарттар қабылданбайды.
Зеленский: "Бейбітшілік тек серіктестермен келісілген жағдайда болады"
18 ноябрьде Ердоғанмен пікірталастан кейін Зеленский X желісінде қатаң мәлімдеме жасады. Оған сәйкес, бейбітшілікке бастайтын кез келген формат серіктестермен үйлестірілген, ұзақ мерзімді және шынайы қауіпсіздікті қамтамасыз етуі керек.
Оның артынан Дэн Дрисколл бастаған АҚШ әскери делегациясы Киевке келді. Украиналық БАҚ делегация Зеленскийді Трамп мақұлдаған жоспарға көндіруге тырысуы мүмкін деп болжады. Алайда кездесуден кейін Зеленский әкімшілігі ешқандай берілу жағдайы жоқ екенін айтып, "соғысты лайықты түрде аяқтау" үшін баптар бойынша жұмыс істеуге келіскенін мәлімдеді.
Киевте алаңдаушылық: "Бұл - капитуляция жоспары"
Украинаның жетекші саясаткерлері құжаттың мазмұнын Ресейдің алдын ала айтқан талаптарының дәл қайталануы деп бағалап отыр.
PASE депутаты Алексей Гончаренко DW-ге былай деді:
"Ресей Украина армиясын қысқартқысы келеді - бұл келесі шабуылға жол ашу деген сөз."
Оның пікірінше, энергетика саласындағы сыбайлас жемқорлық дауы Зеленскийдің позициясын әлсіретті, бірақ кез келген келісімді тек президент қана емес, бүкіл Украина қоғамы мақұлдауы мүмкін.
"Бейбітшілік жоспарының" артындағы нақты мақсат - Украина қоғамын сынау
Арсений Яценюк бұл құжатты "Украинаның біртіндеп берілу сценарийі" деп атады. Оның айтуынша, қазір талқыланып жатқан тармақтар тамыз айында Аляскада Путин-Трамп диалогында айтылған ұстанымдардың дәл өзі.
Ирина Геращенко бұл жоспарды БАҚ-қа жариялау Украина қоғамының шаршау мен дайындық деңгейін тексеруге бағытталған психологиялық тест екенін атап өтті.
Сарапшылар: "Бұл әлі келіссөз емес - келіссөз туралы"
Саясаттанушы Александр Краевтың айтуынша, АҚШ қазір Украинаға қысым көрсетуге дайын емес, өйткені мұндай қадам Еуропамен қарым-қатынасқа соққы болады. Оның пікірінше, бұл құжаттағы ең басты кемшілік - ол Трамп айтқан атыс-шабысқа әкелмеуі.
Украинаның АҚШ-тағы бұрынғы елшісі Валерий Чалый да құжатты "Уиткофф-Дмитриев жобасы, жақсы десең де жүзеге аспайтын нұсқа" деп бағалады. Оның айтуынша, бұл болашақтағы нақты келіссөздердің шекарасын анықтау үшін берілген алғашқы сигнал.
Ресейдің ақпараттық шабуылы күшейді
Сарапшы Валерий Пекардың пікірінше, мұндай "бейбітшілік жоспарларын" көпшілікке тарату Ресейдің Украина қоғамын ақпараттық және психологиялық қысым астында әлсірету стратегиясының бір бөлігі.
"Егер қоғам үкімет ешқашан қабылдамайтын шарттарға қол қоймайтынына сенсе, мұншалықты алаңдамас еді," - дейді Пекар.
Қорытынды: Негізгі сұрақ - келіссөз қай жерде және кіммен өтеді?
Еуропаның қатысуынсыз ешқандай жоспар жұмыс істемейді. Украинаның жеңілісі Трампқа саяси плюс емес - минус әкеледі. Америка қоғамында Украинаға әлі де күшті қолдау бар.
Сондықтан қазіргі кезең - шынайы келіссөз емес, келіссөз алаңын сынақтан өткізу процесі.
“Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!
«Меҳмон» тобындағы келушілер бұл жарияланымға пікір қалдыра алмайды.
