Yadroviy hujum ortidan raketalar: Eron–Isroil o‘rtasida keskin to‘qnashuv

22 iyun kuni ertalabga o‘tar kechasi Yaqin Sharq yana qonli ziddiyatlar sahnasiga aylandi. AQSH tomonidan Eronning muhim yadroviy inshootlariga amalga oshirilgan havo zarbasidan so‘ng, Tehron o‘zining tezkor va qattiq javobini kechiktirmadi. Subhda Isroilning shimoliy va markaziy hududlarida havo trevogasi yangradi, fuqarolar panohgohlarga yugurishga majbur bo‘lishdi. Bu Eronning Isroilga qarata uzatgan yuzlab raketa zarbalarining bir qismidir.

Eronning ballistik “javobi” — yuzlab insonlar xavotirda
Isroil Mudofaa armiyasi ma’lumotiga ko‘ra, Eron tomonidan 20 dan 30 tagacha ballistik raketa otilgan. Bu raketalarning ayrimlari Isroil hududiga yetib borgan va portlashlar oqibatida kamida 11 nafar kishi tan jarohati olgan. “Magen David Adom” milliy tibbiy yordam xizmati mamlakatning 10 dan ortiq hududida raketa parchalari tushgani va jabrlanuvchilar borligi haqida xabar berdi.

Bu raketalar hujumi nafaqat Isroil xavfsizligiga, balki butun mintaqadagi muvozanatga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Hujum bir necha to‘lqinda amalga oshirilgani va har bir to‘lqinda turli kuchdagi raketalar qo‘llangani ma’lum qilinmoqda. Bu Eronning hujumni oldindan puxta rejalashtirgani va aniq tartibda amalga oshirganini ko‘rsatadi.

AQSH–Eron ziddiyatining yangi bosqichi: Yadroviy inshootlar nishonda
Mazkur voqealar oldidan AQSH Harbiy-havo kuchlari Erondagi bir necha yadroviy inshootlarga zarba bergani ma’lum qilingan edi. G‘arb OAV tarqatgan xabarlarga ko‘ra, bu operatsiyada Amerika tomoni B-2A Spirit tipidagi stels-bombardimon samolyotlaridan foydalangan. AQSH prezidenti Donald Tramp chiqish qilib, “Eronning strategik yadroviy obyektlari yo‘q qilindi”, deb ta’kidladi.

AQSHning bu operatsiyasi xalqaro huquq nuqtayi nazaridan bir qancha savollarni tug‘dirdi. Eron Tashqi ishlar vaziri Abbos Arag‘chi o‘z bayonotida bu harakatni “insoniyat va xalqaro qonunlarga qarshi jasoratsiz, hujumkor va uzoq muddatli oqibatlarga ega xatti-harakat” deb atadi. U, shuningdek, BMT Nizomi va xalqaro normalarga asosan Eron o‘zini himoya qilish huquqiga egaligini ta’kidladi.

Eron: “Himoya qilish — suverenitet haqqi”
Abbos Arag‘chi o‘z chiqishida ta’kidlashicha, Eron o‘z mustaqilligi, milliy manfaatlari va fuqarolarini himoya qilish uchun barcha imkoniyatlarini ishga solishga tayyor. Uning so‘zlariga qaraganda, AQSHning Eron yadroviy dasturiga qarshi amalga oshirgan zarbalari — bu nafaqat bir mamlakatga qarshi hujum, balki butun xalqaro huquq tizimiga qilingan tahdiddir.

Mintaqaviy xavf va xalqaro e’tirozlar
Hozirda xalqaro hamjamiyat bu ziddiyatning jiddiyligi va yomon oqibatlaridan xavotirda. Bir necha Yevropa davlatlari va BMT vakillari tinchlikka chaqiriq bilan chiqishdi. Shu bilan birga, Yaqin Sharqdagi boshqa davlatlar, xususan Saudiya Arabistoni, Turkiya va Katar ham vaziyatni diqqat bilan kuzatmoqda.

Mintaqaviy mutaxassislar fikriga ko‘ra, Eron va Isroil o‘rtasidagi harbiy qarama-qarshilik kengayishi butun Yaqin Sharqda yangi urush alangalanishiga olib kelishi mumkin. Shu bois, bu vaziyat faqatgina Eron va Isroilga taalluqli emas, balki xalqaro miqyosdagi tinchlik va barqarorlik uchun katta xavf tug‘dirmoqda.

Xulosa: Ikki davlat, bir yong‘in – tinchlik yana sinovda
So‘nggi voqealar Eron–AQSH–Isroil uchburchak ziddiyatining yanada keskinlashganini namoyon qilmoqda. Yadroviy inshootlarga berilgan zarbalar, raketalar bilan javob qaytarilishi, tinch aholi jabr ko‘rayotgani – bularning barchasi xalqaro hamjamiyat oldida muhim savolni qo‘yadi: tinchlikni saqlab qolish uchun nima qilish mumkin?

Hozircha vaziyat keskin. Ammo har qanday urush va harbiy harakatning ortidan tinch aholining azobi keladi. Shu sabab, hech bo‘lmasa hozirgi kunning rahbarlari aql va diplomatiyani tanlashi — insoniyatning kelajagi uchun umid otashini o‘chirmaslikka yordam berishi mumkin. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!