Олимларнинг сўнгги тадқиқотларидан маълум бўлишича, грипп каби кенг тарқалган инфекциялар ва кексалик даврида деменция (ақли заифлик) ривожланиши хавфи ўртасида потенциал узоқ муддатли боғлиқлик мавжуд.
Nature Aging журналида натижалари чоп этилган тадқиқот давомида олимлар турли инфекциялар, жумладан, грипп, респиратор ва тери инфекцияларини ўрганиб, бундай касалликлар ўнлаб йиллар ўтгач, ақли заифлик хавфини ошириши мумкинлигини аниқлади. Муаллифлар буни инфекциялар ўткир яллиғланиш реакцияларини келтириб чиқариши ёки организмнинг иммунитет тизимини ўзгартириши билан изоҳлади. Буларнинг барчаси вақт ўтиши билан мия ва асаб тизимига таъсир кўрсатиши мумкин.
Тадқиқотда 15 хил турдаги инфекция ўрганилди ва шундан олтитаси мия ҳажмининг кичрайиши билан боғлиқлиги аниқланди. Бу эса когнитив бузилишлар ҳамда деменция ривожланишининг муҳим кўрсаткичи ҳисобланади. Инфекциялар ва мия саломатлиги ўртасида бундай алоқа грипп каби касалликлар соғайгандан кўп йиллар ўтса ҳам неврологик функцияларга узоқ муддатли таъсир кўрсатиши мумкинлигини англатади.
Миллий кексайиш институти тадқиқотчиси Кинан Уокер инфекциялар ва деменция хавфи ўртасидаги алоқа бирорта муайян инфекция турига боғлиқ эмаслигини айтди. У инфекциядан кейин тезкор парваришлаш ҳамда эмлаш каби профилактика чораларининг аҳамиятини таъкидлади, чунки булар узоқ муддатли оқибатларни юмшатишга ёрдам бериши мумкин.
Илмий тадқиқотларнинг қўшимча натижалари деменция хавфига фақат инфекциялар эмас, балки кенг кўламли омиллар таъсир кўрсатиши ҳақидаги ғояни тасдиқлайди. The Lancet журналида эълон қилинган ҳисоботда бутун дунё бўйлаб деменция ҳолатларининг 45 фоизига ҳисса қўшадиган 14 та омил кўрсатилган. Бу омиллар орасида таълим даражаси, эшитиш ва кўриш қобилиятининг пасайиши, жисмоний фаолликнинг етишмаслиги, шунингдек, чекиш ва спиртли ичимликларни ҳаддан ташқари истеъмол қилиш каби турмуш тарзи омиллари мавжуд. Ушбу ҳисобот деменциянинг олдини олиш учун турмуш тарзини ўзгартириш ва тиббий аралашувларни ўз ичига олган яхлит ёндашув зарурлигини таъкидлайди.
Инфекциялар ва когнитив қобилиятларнинг пасайиши ўртасидаги боғлиқликни кўрсатадиган тадқиқотлар сони ортиб бораётгани деменциянинг олдини олиш қанчалик мураккаблигини кўрсатмоқда. Грипп каби инфекциялар узоқ муддатли хавф туғдирса-да, ҳаёт тарзи ва соғлиққа оид кенгроқ омиллар умумий хавфни белгилашда муҳим рол ўйнайди. Бу эса касалликнинг олдини олиш учун бутун умр давомида соғлиқни фаол назорат қилиш зарурлигини тасдиқлайди. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми?
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
“Ҳизбуллоҳ” бир суткада Исроилга қарши 20 га яқин ҳарбий амалиёт ўтказди
Халқаро жиноят суди Исроил бош вазири Нетаньяхуни ҳибсга олишга ордер берди
Шавкат Мирзиёев Россия бош прокурори билан учрашув ўтказди
2026 йилда бўлажак мундиалнинг фаворитлари рейтинги тақдим этилди
22 ноябрь куни Cobalt автомобилига шартнома очилиши эълон қилинди
Халқаро жиноят судининг ордери Исроилни нега қўрқитяпти?
Қозоғистон Украина атрофидаги вазият туфайли ҳарбий ва фуқаролик объектлари хавфсизлигини кучайтирди
Италия суди Қуддус Исроил пойтахти эмаслиги ҳақида қарор чиқарди
