АҚШ-тың Орталық Азия стратегиясы: Трамптың жаңа бағыты

Ақ үйде АҚШ президенті Дональд Трамп пен Орталық Азия мемлекеттері басшылары арасында маңызды кездесу өтті. Бұл кездесу Вашингтонның сыртқы саясатында елеулі өзгерістер болуы мүмкін екенін көрсетіп отыр.

“C5+1” форматындағы саммит барысында Трамп өңірдің стратегиялық маңыздылығын атап өтті. Оның айтуынша, бұған дейінгі АҚШ әкімшіліктері Орталық Азияға жеткілікті көңіл бөлмеген, бірақ қазіргі басшылық бұл тарихи қатені түзетуді мақсат етуде.

Кездесуге Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстан басшылары қатысты. Дональд Трамп Орталық Азияны ежелгі Ұлы Жібек жолының жүрегі ретінде сипаттап, оның қазіргі уақытта зор даму мүмкіндіктеріне ие екенін атап өтті.

“Мұнда отырған басшылармен кездесу мен үшін үлкен құрмет. Өте аз адам ғана олардың деңгейіне жете алады”, – деді Трамп.

Келіссөздерде экономикалық және әскери-техникалық ынтымақтастық мәселелері негізгі тақырып болды. Америка президенті соңғы айларда қол қойылған ірі сауда келісімдеріне тоқталып, олардың ішінде АҚШ-тың әскери техникасын өңірге жеткізу де бар екенін айтты.

Бұдан бөлек, экономикалық қауіпсіздікті күшейту, әсіресе маңызды минералдарды өндіру және жеткізу бойынша ынтымақтастық арқылы Қытайға тәуелділікті азайту жолдары талқыланды. Күн тәртібінде халықаралық маңызы бар мәселелер де болды.

Трамп жақында АҚШ-тың делдалдығымен Армения мен Әзербайжан арасында қол жеткізілген бейбіт келісімді ерекше атап өтті. “Біз сегіз ай ішінде сегіз әскери жанжалды тоқтаттық және Ресей мен Украина арасындағы соғысты тоқтатуда елеулі ілгерілеуге қол жеткіздік”, – деді ол.

Трамп АҚШ-тың жаһандық тұрақтылықтың кепілі ретіндегі рөліне баса назар аударды. Сонымен қатар, “Халықаралық бейбітшілік пен гүлдену үшін Трамп бағыты” (TRIPP) атты ірі инфрақұрылымдық жоба ұсынылды.

Бұл көлік бағыты Армения арқылы өтіп, Орталық Азия мемлекеттеріне Еуропа нарықтарына жаңа жол ашуды көздейді. Бұл Каспий теңізі арқылы сауда ағындарын айтарлықтай арттыруы мүмкін.

Кездесудің маңызды оқиғаларының бірі – Қазақстанның “Ибрахим келісімдеріне” ресми түрде қосылуы болды. Трамптың айтуынша, бұл қадам кең өңірде бейбітшілік пен тұрақтылықты нығайтуға үлес қосады.

Қорытынды сөзінде АҚШ президенті Орталық Азия мемлекеттерімен сенімді және серіктестік қатынастардың маңыздылығын тағы да атап өтті. “Zamin”-ді Telegram-нан оқыңыз!