«Алкогол – чиритувчи бактерияларнинг пешобидир»

Одамлар узоқ ўтмишдан алкогол тайёрлашни қуйидаги усуллар билан ўрганишган. Улар идишни олиб, унга узум сувини (шарбат) қуйиб, сўнгра идишга ачитқи (дрожж) бактерияларини қўшадилар. Бактериялар эса, ширинликларни жуда яхши кўрадилар. Энди заррабин (микроскоп) ёрдамида бактерияларни кузатамиз: мана бактерия, унинг кўзи, оғзи ва у узум суви таркибидаги ширинликларни, шакарни маза қилиб емоқда, орқаси, думининг остидаги тешикдан эса этил спиртини C2H5OH, бошқача айтганда алкогол моддасини чиқаряпти. Шунинг учун, илтимос ёзиб қўйинг: “Абсолют алкогол – чиритувчи бактерияларининг пешобидир”. Бу илмий истилоҳда “экскремент“ дейилади, яъни нажас чиқинди.

Шундай қилиб, бактериялар шакарларни еб, сийдикларини чиқаради ва идишдаги пешоб концентрацияси 11 фоизга етгач, ҳар қандай тирик организм каби, бактериялар ўзининг нажасига бўкиб ёки ғарқ бўлиб қирилиб кетади. Агар бу ахлат суюқлик шишаларга қуйилса, унинг номи рус тилида “вино сухое ординарное” деб аталади. У ҳамма жойда шу ном билан сотилмоқда. Агар суюқлик икки йил тиндирилиб, сўнг бактерия жасадларидан тозаланиб, шишаларга қуйилса “вино сухое марочное” деб номланади. Унинг баҳоси биринчисидан икки бараварга қиммат бўлади.

Кўп ёшлар, айниқса аёллар негадир шампан виносини яхши кўрадилар. Шампан виноси қандай тайёрланишидан эса бехабар. Мен унинг қандай тайёрланишини Абрау-Дюрсога бориб ўз кўзим билан кўриб келганман. Бу ер Краснодар ўлкасида жойлашган совет шампанининг ватани ҳисобланади. Мен бунинг тайёрланишини бошидан охиригача кўриб келдим. Шампан виносини қуйидаги оригинал шаклда тайёрланар экан.

Махсус яшил рангли қалин шишага узум сувининг беш хил навидан қуядилар. Уларнинг қанча миқдор қуйилишига қараб шампан турлари ҳам фарқланади, яъни ундан беш хил шампан виносини чиқарса бўлади. Хуллас, идишга узум суви қуйилиб, сўнгра унинг устига чиритувчи бактериялар ташланади. Кейинги ўринда махсус шишалар махсус ёғочли пўкак қопқоқлар билан вақтинча ёпилади. Улар тоғ ёқасидаги ертўлаларнинг девор қисмларидаги жойларга қўйиб чиқилади. Эшиклар маҳкам ёпилиб, бир йил давомида махсус ертўланинг ҳарорати ўзгармайдиган +14 С даражали ҳарорати остида сақланади. Икки йил ичида бактериялар тинчлик ва хотиржамликда шакарларни еб ахлат, вой, узр, спирт ишлаб чиқариш билан банд бўладилар.

Орадан икки йил ўтгач ва тайёрлаш жараёни режасига кўра ертўла очилади ва ертўла ичига ёруғлик берадиган кучли прожекторлар ўрнатилиб, кучли чироқлар ёқилади. Кутилмаган чироқдан қўрқиб кетган бактерияларнинг ичи кета бошлайди. Ҳаммаси қўрққанидан ва кўп миқдорда “бажариб” қўйганларидан қирилиб, ўлиб кетади. Бироқ ўлишдан олдин улар қўрққанларидан “газ”ларини ҳам тўхтамасдан чиқара бошлайди. Кўпчилик яхши кўрадиган шампан ичкилигининг газлари шу тариқа ҳосил бўлади.

Қизиғи, бактериялар нафақат шакардан спирт чиқаради, балки улар ҳар қандай органик моддалардан спирт ажратиши мумкин. Масалан Уст-Абаканнинг гидролиз заводида ёғоч қипиқлари қайта ишланиб, спирт олинади. Бунда ёғоч чиқиндиқлари намланиб, шишага солинади ва бактериялар қўшилади. Бошқа ейдиган нарсалари бўлмагани учун бактериялар шуларни паққос тушириб, чиқиндиларини чиқараверади.

Бу бактериялар инсон чиқинди ахлатларини ҳам алкоголга айлантириши мумкин. Менинг ўзим Олтой ўлкасининг бир қишлоғиданман. Ҳазил қилиб ёки қасддан кимнингдир ҳожатхонасига ачитқи (дрожж) ташланса борми, жараён бошланиб кетади, яъни газ ва ҳидлари билан. Ёнидан ўтаётиб шампан ичкилигининг ҳиди ураётганини сезасан...

Сибирь Гуманитар-Экология Институтининг профессори, халқаро психоаналитиклар бирлашмасининг президенти, Россия ХСУК (халқаро сергаклик учун кенгаши) раисининг ўринбосари Жданов Владимир Георгиевичнинг маърузасидан парча.

Манба: Azon.uz “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг