Özbekistan Merkez Bankası, orta vadede fiyat istikrarını tehdit eden temel faktörleri belirledi. Bu riskler küresel ekonomik durum ve iç ekonomik süreçlerle ilişkili olarak değerlendirilmiştir.
Başlıca tehditler arasında dünya piyasasında altın fiyatındaki düşüş, enerji arzındaki kesintiler ve devlet bütçesi açığının genişlemesi yer alıyor. 24 Ekim'de, Merkez Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Timur Ishmetov, 2026 yılı için para politikasının ana yönlerini ve 2027-2028 dönemi için kavramsal projenin ana yönlerini sundu.
Bu belge henüz kamuoyuna resmi olarak duyurulmadı, ancak ana parametreler ve senaryolar açıklandı. Merkez Bankası'nın temel senaryosuna göre, dünya ekonomisi ortalama, ancak istikrarsız büyümeye devam edecek, altın fiyatı yüksek bir seviyede kalacak ve döviz piyasasında keskin dalgalanmalar olmayacak.
İç piyasada ise toplam talebin istikrara kavuşması, kredi oranlarının dengeli olması ve devlet bütçesi açığının GSYİH'ye göre %3'ü geçmemesi bekleniyor. Tahminlere göre, bu koşullar altında, 2026'da reel GSYİH büyümesi %5,5-6,5 olacak ve sonraki iki yılda %6-7 oranında hızlanacak.
Enflasyon oranının 2026 yılı sonuna kadar yüzde 7'ye, 2027 yılında ise yüzde 5 hedef seviyesine düşmesi bekleniyor. Bu olumlu tahmin, özelleştirme sürecinin devam etmesini, özel ve yabancı yatırım akışının istikrarını ve ciddi iklim değişikliğinin olmamasını dikkate alır.
Aynı zamanda, Merkez Bankası makroekonomik istikrarı ve enflasyonu etkileyebilecek bir dizi şok senaryosunu da analiz etti. Temel riskler şunlardır:
- Dış ekonomik tehditler: ticaret ortakları ülkelerinin para birimlerinin keskin değer kaybetmesi, altın fiyatının önemli ölçüde düşmesi ve ithal gıda ürünlerinin değerlenmesi.
- İç mali ve altyapı sorunları: Devlet bütçesi açığının planlanan göstergelerden fazla olması ve elektrik tedarikinde sistemik kesintiler.
İklim ve tüketim faktörleri: Tarım sektörünü olumsuz etkileyebilecek olumsuz hava koşulları ve yeni kredi fırsatları aracılığıyla teşvik edilen tüketici talebinde keskin bir artış.
- Düzenleyici değişiklikler: genel enflasyon oranının üzerinde olan kontrollü fiyatlarda keskin bir artış. Aynı zamanda, enflasyonun daha hızlı düşmesine yardımcı olabilecek faktörler de vardır.
Özellikle, altın fiyatındaki keskin bir artış ve özelleştirme süreçlerinin yoğunlaşması, ülkedeki yatırım ve rekabet ortamını iyileştirebilir. Timur Ishmetov, şok senaryolarından biri gerçekleşirse, düzenleyicinin para politikası araçlarının sıkılıklarına ve uygulama süresine hızlı ayarlamalar yapmaya hazır olduğunu özellikle vurguladı.
Altın, Özbekistan'ın ihracatının ana bölümünü oluşturur ve fiyatı doğrudan devlet bütçesi gelirlerini ve ulusal para biriminin istikrarını etkiler. Uzmanların tahminlerine göre, ülkenin ihracat gelirlerinin yaklaşık %38'i değerli metallerden geliyor.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
