Yevropa siyosatchilari Trampning Putin bilan muzokaralari haqida nimalar demoqda?

Yevropadagi koʻplab siyosatchilar chorshanba oqshomidayoq AQSh prezidenti Donald Trampning Putin bilan boʻlajak uchrashuvi haqidagi soʻzlariga hamda Tramp va uning mudofaa vaziri Pit Hegsetning Ukraina boy bergan erlarni qaytarish norealligi haqidagi fikrlariga munosabat bildirishdi. Ulardan bir qismi Ukraina va Evropasiz tinchlik muzokaralari oʻtkazib boʻlmasligini, boshqalari — muzokaralar boshlanmasidan bunday ogʻzaki yon berish Ukraina va Gʻarb manfaatlariga xiyonat qilish ekanini aytishmoqda.

Tramp Vashingtonda Putin bilan suhbati haqida gapirayotgan bir paytda Parijdagi uchrashuvda Yevropaning etakchi davlatlari tashqi ishlar vazirlari urushni muhokama qilishdi. Yakuniy bayonotda ular oʻz mamlakatlari Ukrainaga yordamni koʻpaytirishga tayyorligi va uning hududiy yaxlitligini qoʻllab-quvvatlashini ta'kidladi.

«Biz Ukrainaga yordamimizni oshirishga tayyormiz. Biz Rossiyaning harbiy tajovuzi oldida uning mustaqilligi, suvereniteti va hududiy yaxlitligini qoʻllab-quvvatlashimizni bildiramiz. Bizning umumiy maqsadimiz — Ukrainani adolatli, keng qamrovli va mustahkam tinchlikka erishgunga qadar qoʻllab-quvvatlashda davom etishdir», — deyiladi Fransiya, Germaniya, Polsha, Italiya, Ispaniya va Buyuk Britaniya tashqi ishlar vazirlari, shuningdek, Yevropa Ittifoqi tashqi siyosat va mudofaa idoralari rahbarlari bayonotida.

Yigʻilish ishtirokchilari oʻz nuqtayi nazarlariga koʻra, Yevropa tinchlik muzokaralarida albatta ishtirok etishi kerakligi va buni amerikalik ittifoqchilar bilan muhokama qilish niyatida ekanliklarini ta'kidladi.

«Ukraina mustaqilligi va hududiy yaxlitligi muhokama qilinmaydi. Bizning hozirgi ustuvor vazifamiz Ukrainani kuchaytirish va ta'sirchan xavfsizlik kafolatlarini ta'minlash boʻlishi kerak. Yevropa har qanday muzokaralarda markaziy rol oʻynashi kerak», — deya Yevropa Ittifoqi tashqi siyosat idorasi rahbari, Estoniyaning sobiq bosh vaziri Kaya Kallas Parij uchrashuvi yakunlarini sarhisob qildi.

^{Estoniyaning sobiq bosh vaziri, hozirda Evroittifoq tashqi diplomatiyasi rahbari hisoblangan Kaya Kallas – yevropalik siyosatchilar orasida Ukrainaning eng faol tarafdorlaridan biri. Foto: EPA}
Germaniya tashqi ishlar vaziri Annalena Berbok Trampning bayonotlariga izoh berarkan, alohida muzokaralar olib borish mumkin emasligini alohida ta'kidladi.

«Tinchlikka faqat birgalikdagi sa'y-harakatlar bilan erishish mumkin. Ya'ni Ukraina va yevropaliklar bilan. Yevropaga tinchlik qaytishi uchun biz bu yoʻldan birgalikda borishimiz kerak», — dedi Berbok Politico nashriga.

Polsha bosh vaziri Donald Tusk ham xuddi shu ruhda fikr bildirdi.

«Biz barchamiz faqat tinchlikni istaymiz. ADOLATLI DUNYo. Ukraina, Yevropa va AQSh bu borada birgalikda ishlashi kerak. BIRGALIKDA», — deb yozdi Tusk X ijtimoiy tarmogʻida.

Shvetsiyaning sobiq bosh vaziri, Xalqaro munosabatlar boʻyicha Evropa kengashi hamraisi Karl Bildt Tramp va Hegsetning bayonotlarini 1938 yilda Myunxenda Hitler bilan oʻtkazilgan muzokaralarda Evropa etakchilari amalga oshirgan harakatlar bilan taqqosladi — Tramp foydasiga emas.

«Bu, albatta, muzokaralarga innovatsion yondashuv — muzokaralar boshlanishidan oldin juda katta yon berishlar qilish. Hatto Chemberlen ham 1938 yilda bunchalik past ketmagan edi. Va oʻsha Myunxen yomon yakunga ega boʻldi», —deb yozdi Bildt X ijtimoiy tarmogʻida.

Trampning ichki siyosiy muxolifi, demokrat senator Adam Shiff prezident va mudofaa vazirini Ukraina va AQSh manfaatlariga xiyonatda aybladi.

«Keling, hamma narsani oʻz nomi bilan ataylik: bu muzokaralar boshlanishidan oldin Ukraina manfaatlari va bizning manfaatlarimizni taslim qilishdir. Tramp, albatta, bitimlar — Kreml foydasiga bitimlar tuzish boʻyicha katta mutaxassis», — dedi Shiff tvitida.

^{Annalena Berbok yaqin vaqtlar ichida Germaniya TIV rahbarligidan ketadi: 23 fevral kuni bundestag uchun saylovlar oʻtkaziladi va yangi hukumat shakllantiriladi. Foto: EPA}
Latviya tashqi ishlar vaziri Bayba Braje Poitico nashriga bergan intervyusida har qanday tinchlik muzokaralarida Ukraina albatta ishtirok etishi kerakligi, muzokaralar muvaffaqiyatli oʻtishi uchun Rossiyani urush bilan holdan toydirish zarurligini ta'kidladi.

«Tinchlik toʻgʻrisida kelishuvga erishish uchun Rossiyani jang maydonida zaiflashtirish kerak. Rossiya siyosati, iqtisodiyoti, dini, mediasi, xususiy sektor — bularning barchasi hozir urushga yoʻnaltirilgan. Shuning uchun Rossiyani tinchlikka majburlash kerak», — degan Braje.

«Tinchlikka yoʻl — bu Rossiya harbiy qudratining pasayishi. Ukraina qudratiga sarmoya kiritish — bu dunyoga sarmoya kiritishdir. Va Rossiyaning zaiflashishi — bu dunyoga investitsiya. Va bu yerda sanktsiyalar va ularning muvaffaqiyatli qoʻllanishi muhim tarkibiy qism hisoblanadi», — deya davom etgan Latviya vaziri.

Trampning partiyadoshi, respublikachi kongressmen Jo Uilson oʻz prezidentini qoʻllab-quvvatlagan, ammo shu bilan birga, AQSh Rossiyaga qarshi sanktsiyalarni ham, Ukrainaga harbiy yordamni ham oshirishi zarurligini ta'kidlagan.

«Prezident Tramp — Kelishuv san'atiga ega boʻlgan tajribali muzokarachi, — deb yozdi Uilson, uning tvitiga Interfaks-Ukraina agentligi e'tibor qaratgan. — Biz Rossiyaga qarshi keng qamrovli sanktsiyalarni tayyorlash va Ukrainani tezda qurollantirish uchun vakolat berish orqali unga maksimum richaglarni taqdim etishimiz kerak». “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring