Isroil va Janubiy Sudan o‘rtasida G‘azo sektori aholisini ko‘chirish borasida gap-so‘zlar tobora qizib bormoqda. CNN xabariga ko‘ra, Isroil hukumati falastinliklarni Afrikaning Janubiy Sudaniga ko‘chirish masalasini muhokama qilgani haqida ma’lumot tarqaldi. Hozircha muzokaralar qay darajada olib borilgani aniq emas, ammo rejalar amalga oshsa, minglab odamlar o‘z uylarini tashlab ketishga majbur bo‘ladi.
Netanyaxuning “ixtiyoriy migratsiya” goyasi
Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyaxu bu taklifni qo‘llab-quvvatlab, uni “ixtiyoriy migratsiya” deb atadi. Uning fikricha, aholini hududni tark etishiga imkon berish va shundan so‘ng qolgan dushman kuchlariga zarba berish “urush qonunlariga ham to‘g‘ri keladi”. Netanyaxu bu haqda “i24” telekanaliga bergan intervyusida aytib o‘tdi.
Janubiy Sudan rad etishi va xalqaro reaksiya
Falastinliklar, huquq tashkilotlari va xalqaro hamjamiyatning ko‘pchiligi buni xalqaro huquqqa zid majburiy deportatsiya sifatida baholamoqda. Janubiy Sudan Tashqi ishlar vazirligi esa bunday muzokaralar bo‘lgani haqidagi xabarlarni inkor qildi. AQSH Davlat departamenti esa shaxsiy diplomatik suhbatlarga izoh berishdan bosh tortdi.
Nakba xavfi va tarixiy yod
Falastinliklar uchun ko‘chirish masalasi — eng og‘riqli mavzulardan biri. Ular 1948 yildagi Nakba fojiasini — Isroil tashkil topganidan keyin yuz minglab falastinliklarning uylaridan haydalishini — yana takrorlanishi mumkin deb qo‘rqmoqda. Bu voqea falastinlik milliy shaxsiyati va tarixiy xotirasining ajralmas qismi hisoblanadi.
Hozirgi vaziyat va hisobotlar
Falastin siyosiy va ijtimoiy tadqiqot markazi ma’lumotlariga ko‘ra, doimiy havo hujumlari, oziq-ovqat, yonilg‘i, dori-darmon va suv tanqisligi sababli aholining qariyb yarmi imkoniyat bo‘lsa, G‘azoni tark etishni xohlamoqda. Reuters qo‘liga kirgan taklifda esa G‘azo ichida yoki tashqarisida “gumanitar tranzit hududlari” deb atalgan katta lagerlar qurish rejasi aks etgan.
G‘azoliklarning pozitsiyasi
Biroq mahalliy fuqarolarning ayrimlari keskin qarshilik bildirmoqda. Masalan, Abu Samir al-Faqaviy shunday deydi:
— Men G‘azoni tark etmayman. Bu — mening Vatanim. Bu yerda bolalarimiz shahid bo‘lgan, qarindoshlarimiz dafn etilgan. Tramp yoki Netanyaxu xohlasin-xohlamasin, biz bu yerda qolamiz.
Bu mavzudagi bahslar hozircha yakunga yetmagan va xalqaro maydondagi tortishuvlar tobora kuchaymoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
