XXI asrning boshlarida Janubiy Amerika olimlari yer ostidagi sirli va yashirin tunnellarga duch kelishdi. Ushbu yer osti yo‘laklari tadqiqotchilarni chuqur hayratga soldi, chunki ular insonning harakati yoki ma’lum bir geologik jarayon natijasi emas edi. Bu kashfiyot butun fan jamiyatida katta qiziqish uyg‘otdi, deb xabar berdi IFLScience.
Geologiya professori Geynrix Frank Braziliyadagi qurilish maydonchasi yaqinidan o‘tganda tepalik chetida notanish va g‘ayrioddiy teshik paydo bo‘lganini payqadi. Qeyinroq u qaytib keldi va tunnelning ichki qismiga kirdi.
O‘tish joyi taxminan 4,5 metrga cho‘zilib, uning oxirida olimning diqqatini tortgan yanada g‘ayrioddiy narsa paydo bo‘ldi: shift va devorlarda katta tirnoq izlari qo‘yilgan edi.
"Dunyoda aylana yoki elliptik kesmali, shoxlangan, ko‘tarilgan va pasayuvchi, devorlarda tirnoqli izlari bo‘lgan uzun tunnellarni hosil qiladigan hech qanday geologik jarayon yo‘q. Men ko‘plab noorganik g‘orlarni o‘rganganman va bu holatlarda ularni yaratishda hayvonlar ishtirok etmagani aniq," — dedi professor. Uning tadqiqotlari shuni ko‘rsatdiki, bunday murakkab inshootlarni faqat ulkan va kuchli hayvonlar qazishi mumkin edi.
Dalillar shuni ko‘rsatadiki, ushbu tunnellarni qazishgan maxfiy mavjudotlar 8000–10000-yil oldin nobud bo‘lgan va yashagan ulkan yalqovlar bo‘lgan. Zamonaviy yalqovlar bilan solishtirganda, ular ancha sekin harakatlanadi va yengilroq bo‘ladi, lekin tarixdan oldingi mavjudotlar Afrika fillariga teng bo‘lgan va katta tunnellarni qazish uchun zarur kuchga ega bo‘lgan.
Braziliyaning Rio Grande-du-Sul mintaqasida Frank va uning hamkasblari 1500 dan ortiq shunday qadimiy yer osti yo‘laklarini hujjatlashtirdi. Ular orasida eng uzuni taxminan 600 metrga cho‘zilgan bo‘lib, inson uchun yetarli kenglikka ega edi. Bu tunnellar ehtimol, bir necha avlodlar davomida yalqovlar guruhlari tomonidan qazilgan.
2018-yilda Yuta shtatidagi 200 ta toshga aylangan izlarni tahlil qilgan tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, odamlar va yalqovlar o‘zaro yaqin aloqada bo‘lgan va bu ta’qib va ovga ishora qiluvchi dalillar bilan tasdiqlanadi.vv
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
