Фото: Reuters
Россия қўшини Украина мудофаасидаги заиф нуқталарни изламоқда. Аммо экспертлар уларнинг ҳужум салоҳияти сусайиб бораётганини пайқашган. BBC Украина хизмати шарҳловчиси Олег Черниш фронтдаги сўнгги воқеаларни таҳлил қилди.
Ўтган ҳафталар давомида Россия армияси муваффақиятга эриша олмади. Аммо у Торецк атрофида янги фронт очиб, Украина қуролли кучлари мудофаасида бўшлиқ топишга уриниб, бир неча участкаларда аста-секин юришни давом эттирмоқда.
Ҳарбий экспертлар таъкидлашича, юриш суръатини сақлаб қолиши учун Россияга қўшимча захиралар керак бўлади. Шунингдек, россияликлар ўт очиш қудратини йўқотаётгани белгилари ҳам кўзга ташланмоқда.
Озарбойжонлик таҳлилчи Оқил Рустамзода шунга эътибор қаратган. Унинг маълумотига кўра, ғарбдан олинган артиллерия снарядлари Украинага 1 га 5 (битта артиллерия зарбасига Россия бешта билан жавоб қайтариши мумкин эди) нисбатидан 1 га 3 уч нисбатига чиқишга имкон берган.
«Фронтдаги вазият Украинанинг ўқ отиш кучи бўйича устунлиги томон ўзгара бошлади. Украина армиясининг тўйинганлик динамикасига қараб, бу жараён бир ҳафта ёки бир ой давом этиши мумкин. Лекин ҳозирданоқ Россия армияси юриши суръатлари пасаяётгани сезилиб турибди», — деган эксперт.
Россиянинг энг кучли қуроли йўналтирилувчи авиабомбалар бўлиб қолмоқда, улар кунига юзтагача қўлланмоқда.
Украина армияси ҳамон кадрлар муаммосини бошдан кечирмоқда, шунингдек ғарбнинг ваъда қилинган ёрдамини тўлиқ олгани йўқ, жумладан ўқ-дори ва самолётларни. Бу Киевга ўз қарши ҳужум амалиётларини бошлашига халал бермоқда.
Украина қуролли кучлари россияликларни Часив Яр чеккаларидан сиқиб чиқаришга эришган. Фото: EPA
Торецкка юриш
Россия қўшинининг июн ойидаги асосий муваффақияти Торецкка юриш бошланиши бўлди. 19 июн кунидан буён улар тахминан 2 км масофага илгарилаб, шаҳар атрофидаги ҳудудларни — Северне ва Шуми посёлкаларини эгаллаган.
Бу кичик илгарилашни ютуқ деб аташ мумкин, чунки россияликлар 2014-15 йиллардан буён мудофаа учун тайёрланган участкани ортда қолдирди.
Украина қуролли кучлари муваффақиятсизлиги сабабларидан бири бўлинмаларни ротация қилишдаги нотўғри ҳисоб-китоблар ва душман бундан фойдаланиб қолгани бўлди. Торецкка қилинган юриш ўтказиб юборилганидан кейин Бирлашган кучлар қўмондони, генерал Юрий Содолни танқид қилиш кучайди. 24 июн куни эса у лавозимини йўқотди.
Россия қўшини ҳар куни Торецкдаги аҳоли яшовчи кварталлар устига авиабомба ёғдирмоқда
Аммо икки ҳафталик фаол ҳарбий ҳаракатлардан кейин рус қўшинлари Торецкнинг кварталлар бошланадиган ҳудудига кириб кела олмади. Ҳозирда улар шаҳар чегараларидан 1,5 км масофада турибди.
Юриш суръати юқори эмаслиги бу йўналишда Россия армиясининг нисбатан кичик гуруҳ бўлиб ҳаракатланаётгани билан боғлиқ бўлиши мумкин.
Украина мудофаа стратегиялари маркази эксперти, полковник Виктор Кевлюк юришда иштирок этаётган қўшин миқдорини 10 минг кишига баҳолаган. Россия ҳали бу участкада захира кучларни жангга ташламади, дея қайд этади у.
«Ахборий қаршилик» гуруҳи ҳарбий таҳлилчиси Константин Машовец ҳам шунга ўхшаш рақамларни келтирган. Унинг маълумотига кўра, Торецк йўналишида Россия армияси 10-11 минг ҳарбий хизматчини жамлаган, шундан ярми олдинги бўлинмаларда ҳаракатланмоқда.
Бу йўналишга шунингдек 50-60 танк ва 110-120 зирҳли машина жалб этилган.
Икки эксперт ҳам келгусида айнан Торецк Россиянинг «ёзги юриши» мақсадларидан бири бўлиши мумкин деб ҳисоблайди.
Покровскка олиб борувчи трассага чиқиш
Россияликларнинг «йирик ёзги юриши»нинг асосий нишони бўлишга иккинчи даъвогар — Покровск.
Россияликлар Украина қуролли кучларининг Донбасс ғарбидаги сўнгги йирик қалъаси бўлиб турган шаҳарнинг ўзига етиб келишига ҳали катта масофа — 30 км атрофида бўлса ҳам, улар Покровск-Константиновка трассасига 6-7 км масофада яқинлашиб келишган. Ҳозирда трассага яқин жойлашган Новоалександровка учун жанглар давом этмоқда.
Кўриниб турибдики, Россия қисмлари яқин ҳафталар ичида бу йўлни Малиновка — Новая Полтавка участкасида кесиб қўйишга ҳамда Покровск, Торецк ва Краматорск йўналишларидаги украин бўлинмаларининг логистик алоқаларини издан чиқаришга ҳаракат қилади.
Украинадаги DeepState таҳлил маркази 23 июн куни россияликлар аллақачон Новоалександровкани эгаллагани ҳақида хабар қилган — шу тариқа, Покровск трассасига қадар ўртада яна бир қишлоқ Воздвиженка қолмоқда.
Тўғри, бу маълумотни Украина қуролли кучларининг ушбу йўналишда мудофааланаётган 110-алоҳида механизациялашган бригадаси рад этгган. Бўлинма баёнотида россияликлар Новоалександровка қишлоғининг фақат бир қисмини эгаллагани айтилади.
«Душман ёриб кирган аҳоли яшаш манзилининг бир қисми биз томонимиздан олов назорати остида ушлаб турилибди. Босқинчиларни у ердан сиқиб чиқариш учун барча чоралар кўрилмоқда. Жанглар давом этмоқда, вазият Украина қуролли кучлари назорати остида».
Россиялик ҳарбийлар Новоалександровкадаги харобаларда. Ушбу қишлоқдан олти километр наридан муҳим аҳамиятга эга бўлган Покровск – Константиновка трассаси ўтади.
DeepState таҳлилчилари эса бу баёнотни ишончсизлик билан қарши олишган ва фронтнинг бу участкасидаги муаммо 110-бригаданинг муваффақиятсиз ҳаракатлари натижаси эканини қайд этган.
«Афсуски, 110-алоҳида механизациялашган бригада томонидан ҳудудий мудофаа кучлари „муваффақиятли“ юборилиши оқибатида душман мудофаа кучларини қишлоқдан сиқиб чиқарди. Ҳудудий мудофаа кучлари ротация учун позицияга юборилганида у ер аллақачон душман қўлига ўтганди», — дейилади таҳлилий марказ хабарида.
Қайд этиш керакки, Россия айнан Покровск йўналишига нисбатан йирик зарбдор гуруҳини жамлаган. Бу эса фронтнинг мазкур участкасидаги илгарилаш Кремл учун устувор вазифа эканидан далолат беради.
26 июн куни Покровскка президент Зеленский ва ҳарбий қўмондонлик ташриф буюрди
Фронтнинг бу участкасига 26 июн куни Володимир Зеленский ҳарбий қўмондонлик билан бирга келганди. Президент офиси Зеленский Покровск йўналишида мудофааланаётган қўшинлар учун кўпроқ пилотсиз учиш қурилмалари ажратиш тўғрисида буйруқ берганини маълум қилган.
Вовчанск ва бошқа йўналишлар
Харкив областида Вовчанск ва Липци атрофида Россия қўшини анча вақтдан буён ҳужумни тўхтатиб, мудофаада ўтирибди. Улар украин кучларининг қарши ҳужумларини қайтаришга мажбур бўлмоқда, бунда биринчи навбатда ҳаводан, бошқарилувчи авимбомбалардан фойдаланиб зарбалар бермоқда.
Айнан Липци посёлкасида катта эҳтимол билан ФАБ-3000 русумли қудратли бомба қўлланишининг илк ҳолати қайд этилган.
Бу уч тонналик бомба Россия нашрлари украин ҳарбийларининг жойлашув манзили сифатида кўрсатилган маҳаллий шифохона биносига жиддий шикаст етказган.
Аммо умуман олганда, Харкив области шимолидаги вазият Украина қуролли кучлари фойдасига ўзгарган. Бунга Ғарб ўз қуролларини Россия чегарасидан 100 км ичкаригача бўлган ҳудудларда қўллашга рухсат бериши эвазига эришилди. Ижтимоий тармоқларда Россия армиясининг Белгород ва Курск областларидаги қўшинлари ва штаблари жойлашган нуқталар, ўқ-дори омборлари аниқ нишонга олингани акс этган кадрлар тарқала бошлади.
Эндиликда Владимир Путин ҳам Россия қўшинлари Харкив областининг оккупация қилинган ҳудудларидан кетиши мумкинлигини истисно этмаяпти. У 20 июн куни гўёки бу йўналиш Россия учун умуман стратегик аҳамиятга эга эмаслигини билдирди.
«Бизга маълумки, европаликлар ва америкаликлар украинларни ҳар қандай қурбонлик эвазига бўлса-да, бизнинг бўлинмаларимизни чегара ортига суриб чиқаришга ундамоқда ва буни НАТО саммити, кейин АҚШдаги сайловлар арафасида 2024 йилги йирик муваффақият сифатида кўрсатишни режалаштирмоқда», — деган у.
Катта эҳтимол билан, Украина қуролли кучларини Харкив шимолидан чалғитиш учун россияликлар Купянск ва Боровая атрофида фаоллашди. БУ анча вақтдан буён Украина қўшини назоратида қолаётган Оскол дарёси шарқидаги ҳудудлардир.
Россия армиясининг бу ердаги мақсади — аввалига Купянскдан 7 км шимоли-шарқдаги Синкивка қишлоғи ҳудудида мудофаани ёриб ўтиш, шунингдек украин қўшинларини оккупация қилинган Сватове яқинидан ўтган трассадан ғарброққа суриб ташлашдир. Америка Урушларни ўрганиш институти (ISW) россияликлар бу ҳудудда бироз олдинга силжиганини тасдиқлаган.
Лиман йўналишининг жанубий қисмида эса Украина мудофаа кучлари муваффақиятга эришмоқда. Хусусан, улар Тернов ва Серебрянск ўрмончилиги ҳудудларидаги позицияларни россияликлардан қайтариб олган.
Украина қўмондонлиги Россия қисмлари Часив Яр шаҳридан сиқиб чиқарилгани ҳақида хабар берган. Улар бир неча ҳафта муқаддам шаҳарнинг шарқий чеккасидаги кварталларга киришганди.
«Украина ҳимоячилари чиндан ҳам Россия кучларини Донецк области Часив Яр шаҳридаги „Канал“ микрорайонидан суриб чиқарди. Ҳозирда у ерда душман армияси йўқ», — деган «Укринформ»га «Ҳортица» қўшинлар гуруҳи спикери Назар Волошин.
Часив Яр остонасидаги жанглар қарийб тўрт ойдан буён давом этмоқда.
Северск ва Вуҳледар бўртиқлари
Ҳарбий ҳаракатлар харитасида чиндан ҳам Украина қуролли кучлари ушлаб турган ва россияликлар фронт чизиғини тўғрилашига йўл қўймаётган учта катта бўртиқни кўриш мумкин. Булар Торецк, Северск ва Вуҳледар бўртиқларидир. Баъзида украин қўшини айнан шу позициялардан туриб Россия назорат қилаётган ҳудудлар ичкариси томон юриш амалиётлари бошлаши мумкинлигини инобатга олган ҳолда уларни плацдармлар деб ҳам аташ мумкин.
Россия қўшини 19 июн куни Торецк томон юриш бошлади, ой охирига келиб Северск ва Вуҳледар атрофида ҳужумлар фаоллашди.
Россия армияси Северскка жануб ва шарқдан ҳужум қилиб боришга уринмоқда, чунки шаҳар шимолдан сув тўсиғи — Северский Донец дарёси билан ҳимояланган. Жанубда руслар Раздоловка қишлоғига кирган ва Северскдан 10 км масофадаги Виимкага яқинлашган.
Вуҳледар бўртиғида эса бундан ҳам оғирроқ вазият юзага келган. 2023 йил қишида бу шаҳарга рўпарадан ҳужум қилишга уринишлар Россия қўшинларининг муваффақиятсизлиги билан якунланганди. Украина мудофааси рақибнинг танклардан иборат колонналарини яксон этганди.
Икки ярим йиллик жанглар давомида Вуҳледар амалда тўлиқ яксон бўлган. Фото: UNIAN
Аммо энди Россия армияси украинларнинг Вуҳледардаги позицияларини орқа томондан айланиб ўтишга ҳаракат қилмоқда.
Шу йил апрелида Новомихайловка ҳудудидаги мудофаа ёриб ўтилиши бунга имкон берди. Россияликлар Вуҳледар-Константиновка трассасига яқинлашиб келмоқда ва ҳозирда ундан атиги 2 км масофада турибди.
Логистик алоқанинг йўқотилиши Украинанинг фронтнинг мазкур участкасидаги гуруҳи ҳаётини оғирлаштиради. Қолаверса, Россия қисмлари Вуҳледардан 5 км масофадаги, атрофида «Жанубий Донбасс» шахталари терриконлари жойлашган Водяне посёлкасини эгаллашга ҳаракат қилмоқда. Ушбу тепаликлар устидан назорат ўрнатилиши мазкур участкада ҳал қилувчи аҳамиятга эга бўлиши мумкин.
Агар Россия қўшини ўз режасини амалга ошира олса ва Украина қуролли кучларининг Вуҳледардаги гарнизони ортида пайдо бўлса, бу ердаги позицияларни ушлаб туриш украинлар учун имконсиз ишга айланади.
Донбасс жанубидан кетиш эса Украинанинг Кремл учун муҳим бўлган Қрим — Ростов области қуруқлик йўлагини кесиб қўйиш имкониятини камайтиради. “Замин” янгиликларини “Twitter”да кузатиб боринг
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми?
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
Эрон Исроилни “қирғин уруши” бошланишидан огоҳлантирди
Зеленский Путин билан музокаралар ўтказиш сценарийсини ошкор қилди
Украина НАТОга аъзолик ўрнига ҳарбий ёрдам миссиясига эга бўлади
Италия терма жамоаси омадсизлигига “чақимчи” сабабчи
"Металлург"нинг испаниялик собиқ устози яна юртимизга қайтди
Сербияда терроризм таҳдиди сабабли хавфнинг “қизил” даражаси эълон қилинди
Суперлига. “Насаф” “Навбаҳор”ни таслим этди, “Олимпик” “Металлург” устидан ғалаба қозонди
Еврода кун ўйинлари: Англия ва Испания плей-оффдаги иштирокини бошламоқда
