Биологлар дунёдаги биринчи иссиққон балиқни топишди

АҚШлик олимлар опахи – нурпатли денгиз балиқлари турига мансуб балиқлардан бири денгиз тубида яшовчи балиқларга хос бўлмаган иссиққонликка эгалигини аниқлашди, деб ёзмоқда Kun.uz. Ноёб балиқ 40 метрдан 450 метргача чуқурликда яшайди ва ўзининг тана ҳароратини сув ҳароратидан Цельсий бўйича 5 градусга юқорироқ ушлаб туради. Олимларнинг ушбу тадқиқоти билан Science журналида батафсилроқ танишиш мумкин.

Балиқлар совуққон жонзотлар ҳисобланади. Уларнинг танаси ҳарорати атроф муҳит ҳароратига боғлиқ ҳолда ўзгариб туради ва ҳеч қачон ундан ошиб кетмайди. Баъзи йиртқич балиқлар ўлжа орқасидан ов қилганда мушакларини “қиздира” олишга имкон берадиган механизмларни ишлаб чиқишган. Бу уларга тезроқ сузишга имкон беради. Бироқ шунга қарамай, бундай балиқларни иссиққон балиқлар деб атаб бўлмайди, чунки улар танасининг “қизиши” самаралироқ ов қилиш учун восита ҳисобланади, холос.

АҚШлик олимлар Lampris guttatus турига мансуб ушбу балиқнинг қон-томир тизими икки босқичдан ташкил топганини аниқлашди. Қони сувдан қислород олувчи ва сув билан ўзаро таъсирланганда совувчи балиқнинг ойқулоқ (жабра) томирлари иссиқ қонни ташувчи бошқа томирлар билан ўралганлиги аниқланди. Шу туфайли кислород билан тўйинган совуқ қон қизиб, тана бўйлаб циркуляция қилишда давом этади. Бундай механизм Lampris guttatus балиғини тўлақонли иссиққон балиқ деб аташга имкон беради: унинг барча ички органлари, шу жумладан юрак ва мушаклари атрофдаги сувдан тахминан 5 градусга иссиқроқ бўлади. Олимлар балиқни батафсилроқ тадқиқ қилиб, у қандай эволюцион жараёнлар оқибатида бундай ноёб хусусиятга эга бўлганини аниқлашмоқчи.