Ўзбекистон Марказий банки 24 ноябр куни ўтказиладиган навбатдаги валютa савдолари учун 1 АҚШ долларининг расмий қийматини 11 914 сўм этиб белгилади. Бу рақам айниқса бир нарсани кўрсатяпти: йил бошидан буён миллий валюта долларга нисбатан 7,7 фоизга мустаҳкамланган. Иқтисодчилар фикрича, бу маълум даражада ички бозордаги барқарорлик ва ташқи омилларнинг юмшатилиши билан боғлиқ.
Халқаро рейтинг агентликлари ҳам сўмнинг келажакдаги траекторияси ҳақида бир қатор баҳоларни эълон қилмоқда. Хусусан, S&P’нинг янгилaнган прогнозларига кўра, миллий валюта долларга нисбатан қуйидаги даражаларда шаклланиши мумкин:
— 2026 йил якунида: 12 592 сўм;
— 2027 йил якунида: 13 158 сўм;
— 2028 йил якунида: 13 751 сўм.
Аслида, валюта қурси прогнозини аниқ айтиш осон эмас — бу соҳада доимий ўзгарувчанлик, турли иқтисодий ва геосиёсий ҳолатлар таъсири мавжуд. Сўмнинг долларга нисбатан ҳаракатини белгилайдиган асосий омиллар бир нечта:
- Биринчидан, Ўзбекистондаги иқтисодий ўсиш суръати. Агар иқтисод барқарор ривожланса, сўмнинг қийматсизланиши секинлашади. Инвестициялар ошса, ишлаб чиқариш кенгайса ва экспорт фаоллашса — миллий валюта қувватга тўлади.
- Иккинчидан, инфляция даражаси ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Аҳоли харажатлари ўсиб, нарх-наво барқарор бўлмаса, долларга талаб ошади ва сўм босим остида қолади.
- Учинчидан, ташқи савдо мувозанати — экспорт ва импортнинг нисбати. Экспорт ҳажми юқори бўлса, валюта тушуми ҳам ортиб, сўмнинг қийматига ижобий таъсир қилади. Импорт кескин ошиб кетса, аксинча, босим кучаяди.
Шу омиллар бир-бирини тўлдирган ҳолда миллий валютанинг истиқболини белгилаб боради. Айниқса, сўнгги йиллардаги глобал беқарорлик шароитида ҳар бир омилнинг таъсири янада сезиларли бўлиб қолмоқда.
Шундай экан, сўмнинг долларга нисбатан келажакдаги йўли маълум даражада башорат қилинаётган бўлса-да, унинг аниқ қай тарзда шаклланиши иқтисодий сиёсат, жаҳон бозоридаги вазият ва ички барқарорликка боғлиқ бўлиб қолади.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
