5–7 ёшдаги фарзандингизни қай тарзда китобга дўст қилиш мумкин?

5–7 ёш бола учун китоб дунёси — янги сўзлар, тасаввур, ҳиссиёт ва англаш қобилиятини ривожлантирадиган бебаҳо макон. Бу ёшда фарзанд дунёқараши шакллана бошлайди ва айнан мана шу даврда унда китоб ўқишга меҳр уйғотиш жуда муҳим ҳисобланади. Қуйида болаларни ўқишга қизиқтиришнинг илмий, психологик ва амалий йўлларини кўриб чиқамиз.

1. Психологлар таъкидлаганидек, боланинг ривожланиш босқичида унинг қизиқишлари биринчи даражали аҳамиятга эга. Машҳур болалар психологи Жин Пиажега кўра, бола 5–7 ёшда дунёга назар ташлашни ўйин орқали ўрганади. Шу сабабли, қизиқарли иллюстратсияли, ҳикояли, машҳур қаҳрамонлар ҳақидаги китобларни танлаш уни китобга қизиқтиради.

2. Мутахассислар таъкидлашича, бола ота-онаси билан биргаликда ўқиш жараёнида нафақат сўзларни, балки эмоционал алоқани ҳам ҳис этади. Ушбу усул боланинг ўқишга қизиқишини оширишда катта аҳамиятга эга.

Факт: Буюк Британияда ўтказилган тадқиқотларга кўра, ота-онаси ҳар куни фарзандига 10 дақиқа китоб ўқиб берган болаларда нутқ ва таҳлил қилиш қобилияти 25% юқори бўлади.

3. Болалар ўйин орқали билим олишни севишади. Китоб ўқишни “сценарийли ўйин” шаклида ташкил қилиш — масалан, роллар бўйича ўқиш, овозларни нусхалаш, расмлар асосида ҳикоя тузиш — болада ўқишни завқли жараёнга айлантиради.

Мисол: “Сен қаҳрамон бўл, мен эса эртакчилардан бири” услубидаги ўйинлар.

4. Кутубхонага бирга бориш, болага китоб танлаш имконини бериш, унинг танловини қадрлаш — унинг шахсий қарорлар қабул қилишини қўллаб-қувватлайди. Очиқ саволлар орқали қизиқтиринг:
“Сен бу китобни нима учун танладинг?”
“Қаҳрамон нима қилганда, сен ҳам шундай қилардинг?”

5. Замонавий болалар технологиялар билан яшаётгани аниқ. Шундай экан, аудиокитоблар, мультимедиа форматдаги эртаклар ёрдамида ўқишни визуал равишда бойитиш мумкин. Аммо экран вақти чекланган ва назоратли бўлиши керак.

6. Бола ота-онасининг одатларини кўчиради. Агар фарзанд ҳар куни ота ёки онасини китоб билан кўрса, у ҳам китобга нисбатан ижобий муносабатда бўлади.

Иқтибос: “Бола кўз билан эмас, юрак билан ўқишни ўрганса — у умрбод ўқувчига айланади.”

5–7 ёшдаги болани ўқишга қизиқтириш — бу кўп даражали жараён. Китоб бола учун мажбурият эмас, балки завқ манбаига айланса, у ўз ҳаёти давомида китобдан ажрамайди. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!