18:50 / 18.10.2025

Чаканда ҳақиқатдан ҳам шамоллашдан асрайдими?

Қиш мавсуми яқинлашганда, кўпчилик шамоллаш ва гриппдан ҳимояланиш учун табиий маҳсулотларга юзланади. Уларнинг энг машҳурларидан бири — чаканда. Ёрқин сариқ тусли, майда ва турштаги таъмга эга бу мева асрлар давомида халқ табобатида ишлатилиб келинган.

Чаканда (Hippophae rhamnoides) асосан совуқ иқлимли ҳудудларда — Россия, Хитой, Ҳиндистон ва Марказий Осиёда ўсади. Унинг таркибида иммунитетни мустаҳкамловчи ва яллиғланишни камайтирувчи кўплаб моддалар мавжуд.

Чаканданинг фойдали жиҳатлари

Кучли витамин C манбаи. 100 грамм чаканда мевасида тахминан 400 мг аскорбин кислотаси бор — бу апелсинга нисбатан 5 баробар кўп. Витамин C иммун тизим фаолиятини қўллаб-қувватлайди ва организмининг вирусларга қарши туриш қобилиятини оширади.

Витамин A ва B гуруҳи. Чакандадаги бета-каротин кўз саломатлигини ва терининг ҳолатини яхшилайди. B гуруҳи витаминлари эса асаб тизими ва энергия баланси учун муҳим.

Омега ёғ кислоталари. Омега-3, -6, -7 ва -9 кислоталари юрак-қон томир тизимини соғлом сақлайди, яллиғланишни камайтиради.

Антиоксидантлар. Чакандадаги флавоноид ва полифеноллар ҳужайраларнинг эркин радикаллардан зарарланишини олдини олади, қариш жараёнини секинлаштиради.

Илмий нуқтаи назар

Чаканданинг фойдалари ҳақидаги маълумотлар кўп бўлса-да, олимлар унинг шамоллашни олдини олиш ёки даволашдаги аниқ самарадорлигини ҳали тўлиқ исботлашмаганини таъкидлайдилар. Баъзи тадқиқотлар чаканда истеъмоли яллиғланиш кўрсаткичларини камайтиради, деб кўрсатган, аммо бу шамоллашнинг олдини олиш учун етарли далил эмас.

Чаканда, албатта, организм учун фойдали маҳсулот. У иммунитетни қувватлайди, яллиғланишни пасайтиради ва организмни витаминлар билан таъминлайди. Аммо у шамоллашга қарши асосий даво сифатида эмас, балки соғлом турмуш тарзининг бир қисми сифатида қабул қилиниши лозим.

Янги узилган чаканда меваларини ёки улардан тайёрланган шарбатни мўътадил миқдорда истеъмол қилиш фойдали бўлади. Бироқ энг яхши ҳимоя воситаси ҳамон тўғри овқатланиш, етарли уйқу ва фаол ҳаёт тарзидир.